Tweet
Tình cờ đọc được đoạn trích bức thư này trong cuốn "Essays in biography" của John Maynard Keynes (chuyên gia kinh tế học người Anh, 1883-1946), từ người cha (Daniel Malthus) cho con trai (Thomas Robert Malthus), cảm thấy rất xúc động nên muốn chia sẻ với các bạn.
Mọi người chắc cũng biết Thomas Robert Malthus với tác phẩm "An Essay on the Principle of Population", một trong những tác phẩm có ảnh hưởng quan trọng nhất đến học thuyết Tiến hóa của Darwin. Trong sách Keynes cũng đã không ngần ngại tôn vinh Thomas Robert Malthus như là chuyên gia về kinh tế học đầu tiên của ĐH Cambridge với tất cả sự ngưỡng mộ và tôn trọng của mình.
Ta biết, con trai của ta, ta không có quyền nói với con về thói chây lười, nhưng khi ta viết thư trước cho con, bức thư đã khiến cho con phật lòng, ta đã quá đau đớn khi nhớ về những dự định dở dang và những mưu cầu không trọn vẹn trong cuộc đời mình. Ta đã nghĩ rằng ta nhận thấy những dấu hiệu tương tự từ con, cũng giống ta thời trai trẻ, cái xu hướng để phí phạm những bước tiến mà con đã đạt được, rồi cứ mãi ân hận, tự dằn vặt mình sau đó. Vậy nên ta thật lòng mong những kinh nghiệm thất bại ấy của đời ta sẽ có ích cho con. Thực sự là con càng không muốn đọc những dòng ấy, ta càng phải viết chúng cho con.
Ta viết chúng với tất cả tấm lòng, nhiều hơn những gì mà câu từ có thể truyền tải, và dồn hết tâm huyết vào đó đến nỗi thư hồi đáp của con như một nhát dao cứa vào lòng ta, khiến cho ta chỉ biết thu mình đón nhận. Con nói rằng con đã từ bỏ được tính cách ấy, và đúng vậy, con xứng đáng được giải thoát khỏi nó, bởi hơn ai hết, chính ta hiểu rõ nhất sự chuẩn mực đến không thể chê trách của con, cách hành xử luôn lễ phép và lịch thiệp, cùng tính tình nhạy cảm và tốt bụng, luôn kiềm chế bản thân ngay cả trong những hành động nhỏ như ném đá vào vườn nhà, vì con biết ta sẽ không dễ dàng tha thứ. Con luôn khiến cho mọi người cảm thấy thoải mái và vui vẻ khi ở bên con. Thậm chí nếu ta có là người nóng nảy và khó chiều nhất, thì cũng không thể mong gì nhiều hơn từ một người đồng hành; và không gì, ngay cả trong mong ước của ta cho hạnh phúc của con, có thể kiên định, hòa hợp và chuẩn mực như những tính cách ấy mà con có. Nhiều khi ta đã tưởng mình không thể kiềm lòng được mà sẽ nắm lấy tay con và òa khóc, khi ta từ chối thể hiện tình cảm của mình với con.
Hãy viết cho ta, nếu ta có thể làm gì đó cho nhà thờ, hay nếu con muốn ta làm bất cứ điều gì cho con, bởi, con hãy tin rằng, ta là người yêu thương con hơn ai hết.
Thomas Robert Malthus, người con trong bức thư
** Thực sự cảm nhận được sự chân thành và tình cảm của Daniel dành cho con mình. Đồng thời cái cách mà ông, có lẽ thông qua những bức thư như thế này, là dạy dổ cho con cách thể hiện tấm lòng và thành thật với tình cảm của mình như một người đàn ông đã trưởng thành.
Chả hiểu sao cứ nghĩ mãi, nếu có được một người cha như thế thì đúng là thật khó mà không trở thành người thật tốt, có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.
Mọi người chắc cũng biết Thomas Robert Malthus với tác phẩm "An Essay on the Principle of Population", một trong những tác phẩm có ảnh hưởng quan trọng nhất đến học thuyết Tiến hóa của Darwin. Trong sách Keynes cũng đã không ngần ngại tôn vinh Thomas Robert Malthus như là chuyên gia về kinh tế học đầu tiên của ĐH Cambridge với tất cả sự ngưỡng mộ và tôn trọng của mình.
- Bối cảnh: Bức thư được viết ngay khi Daniel Malthus nhận được tin con trai ông được đề nghị vị trí giảng viên tại Cambridge:
I heartily congratulate you upon your success; it gives me a sort of pleasure which arises from my own regrets. The things which I have missed in life, I should the more sensibly wish for you.
Alas! my dear Bob, I have no right to talk to you of idleness, but when I wrote that letter to you with which you were displeased, I was deeply impressed with my own broken purposes and imperfect pursuits; I thought I foresaw in you, from the memory of my own youth, the same tendency to lose the steps you had gained, with the same disposition to self-reproach, and I wished to make my unfortunate experience of some use to you. It was, indeed, but little that you wanted it, which made me the more eager to give it to you, and I wrote to you with more tenderness of heart than I would in general pretend to, and committed myself in a certain manner which made your answer a rough disappointment to me, and it drove me back into myself. You have, as you say, worn out that impression, and you have a good right to have done it; for I have seen in you the most unexceptionable character, the sweetest manners, the most sensible and the kindest conduct, always above throwing little stones into my garden, which you know I don’t easily forgive, and uniformly making everybody easy and amused about you. Nothing can have been wanting to what, if I were the most fretful and fastidious, I could have required in a companion; and nothing even to my wishes for your happiness, but where they were either whimsical, or unreasonable, or most likely mistaken. I have often been on the point of taking hold of your hand and bursting into tears at the time that I was refusing you my affections: my approbation I was precipitate to give you.
Write to me, if I could do anything about your church, and you want any thing to be done for you, such as I am, believe me, dear Bob, yours most affectionately,
Daniel Malthus
Alas! my dear Bob, I have no right to talk to you of idleness, but when I wrote that letter to you with which you were displeased, I was deeply impressed with my own broken purposes and imperfect pursuits; I thought I foresaw in you, from the memory of my own youth, the same tendency to lose the steps you had gained, with the same disposition to self-reproach, and I wished to make my unfortunate experience of some use to you. It was, indeed, but little that you wanted it, which made me the more eager to give it to you, and I wrote to you with more tenderness of heart than I would in general pretend to, and committed myself in a certain manner which made your answer a rough disappointment to me, and it drove me back into myself. You have, as you say, worn out that impression, and you have a good right to have done it; for I have seen in you the most unexceptionable character, the sweetest manners, the most sensible and the kindest conduct, always above throwing little stones into my garden, which you know I don’t easily forgive, and uniformly making everybody easy and amused about you. Nothing can have been wanting to what, if I were the most fretful and fastidious, I could have required in a companion; and nothing even to my wishes for your happiness, but where they were either whimsical, or unreasonable, or most likely mistaken. I have often been on the point of taking hold of your hand and bursting into tears at the time that I was refusing you my affections: my approbation I was precipitate to give you.
Write to me, if I could do anything about your church, and you want any thing to be done for you, such as I am, believe me, dear Bob, yours most affectionately,
Daniel Malthus
- Lược dịch:
Ta biết, con trai của ta, ta không có quyền nói với con về thói chây lười, nhưng khi ta viết thư trước cho con, bức thư đã khiến cho con phật lòng, ta đã quá đau đớn khi nhớ về những dự định dở dang và những mưu cầu không trọn vẹn trong cuộc đời mình. Ta đã nghĩ rằng ta nhận thấy những dấu hiệu tương tự từ con, cũng giống ta thời trai trẻ, cái xu hướng để phí phạm những bước tiến mà con đã đạt được, rồi cứ mãi ân hận, tự dằn vặt mình sau đó. Vậy nên ta thật lòng mong những kinh nghiệm thất bại ấy của đời ta sẽ có ích cho con. Thực sự là con càng không muốn đọc những dòng ấy, ta càng phải viết chúng cho con.
Ta viết chúng với tất cả tấm lòng, nhiều hơn những gì mà câu từ có thể truyền tải, và dồn hết tâm huyết vào đó đến nỗi thư hồi đáp của con như một nhát dao cứa vào lòng ta, khiến cho ta chỉ biết thu mình đón nhận. Con nói rằng con đã từ bỏ được tính cách ấy, và đúng vậy, con xứng đáng được giải thoát khỏi nó, bởi hơn ai hết, chính ta hiểu rõ nhất sự chuẩn mực đến không thể chê trách của con, cách hành xử luôn lễ phép và lịch thiệp, cùng tính tình nhạy cảm và tốt bụng, luôn kiềm chế bản thân ngay cả trong những hành động nhỏ như ném đá vào vườn nhà, vì con biết ta sẽ không dễ dàng tha thứ. Con luôn khiến cho mọi người cảm thấy thoải mái và vui vẻ khi ở bên con. Thậm chí nếu ta có là người nóng nảy và khó chiều nhất, thì cũng không thể mong gì nhiều hơn từ một người đồng hành; và không gì, ngay cả trong mong ước của ta cho hạnh phúc của con, có thể kiên định, hòa hợp và chuẩn mực như những tính cách ấy mà con có. Nhiều khi ta đã tưởng mình không thể kiềm lòng được mà sẽ nắm lấy tay con và òa khóc, khi ta từ chối thể hiện tình cảm của mình với con.
Hãy viết cho ta, nếu ta có thể làm gì đó cho nhà thờ, hay nếu con muốn ta làm bất cứ điều gì cho con, bởi, con hãy tin rằng, ta là người yêu thương con hơn ai hết.
Thomas Robert Malthus, người con trong bức thư
** Thực sự cảm nhận được sự chân thành và tình cảm của Daniel dành cho con mình. Đồng thời cái cách mà ông, có lẽ thông qua những bức thư như thế này, là dạy dổ cho con cách thể hiện tấm lòng và thành thật với tình cảm của mình như một người đàn ông đã trưởng thành.
Chả hiểu sao cứ nghĩ mãi, nếu có được một người cha như thế thì đúng là thật khó mà không trở thành người thật tốt, có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.