Được nghiên cứu và chế tạo ra ở trường Đại học tại São Paulo, Brazil, thiết bị này cho phép điều chỉnh liều lượng thuốc giảm đau để cải thiện mức hiệu quả của nó. (Ảnh: Paulo Augusto Raymundo Pereira)

Việc sử dụng các loại thuốc men được kê toa như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm và thuốc chống siêu vi đang gia tăng với tốc độ chóng mặt. Doanh số bán các loại thuốc này dự kiến sẽ đạt 1,8 ngàn tỷ USD trên toàn thế giới vào năm 2026. Xu hướng này phản ánh sự già cổi của dân số toàn cầu và các đợt bùng phát dịch bệnh thường xuyên hơn.

Tuy nhiên, vì những loại thuốc này thường được kê toa với liều lượng tiêu chuẩn bất kể quá trình trao đổi chất, tình trạng lâm sàng và sức khỏe dinh dưỡng của bệnh nhân nên chúng có thể không đem lại sự hiệu quả mong muốn và giới khoa học cũng như các bác sĩ đang ngày càng chuyển sang kê toa theo từng cá nhân một.

Với chiến lược này, các chuyên gia nghiên cứu liên kết với Viện Vật lý São Carlos của Đại học São Paulo (IFSC-USP) và Viện Hóa học São Carlos (IQSC-USP) ở Brazil đã phát minh ra một thiết bị cảm biến đơn giản, rẻ và linh động để phân tích nhanh chóng nước bọt. nhằm phát hiện ra chất paracetamol, một loại thuốc giảm đau được sử dụng rộng rãi và theo dõi hoạt động của nó trong thời gian thực để cho phép điều chỉnh liều lượng cần thiết.

Một bài viết báo cáo về cuộc nghiên cứu này đã được đăng trên tạp chí khoa học Small.

Sau khi sử dụng một liều duy nhất trong một viên thuốc uống, các điện cực trên bề mặt của thiết bị có thể phát hiện ra thuốc một cách nhanh chóng và không xâm lấn với một mẫu nhỏ nước bọt của con người, nhờ quá trình ôxy hóa hoạt chất từ các cảm biến để tạo ra dòng điện.

Paulo Augusto Raymundo Pereira, tác giả cuối cùng của bài báo này và là chuyên gia nghiên cứu tại IFSC-USP cho biết: "Quy trình này hứa hẹn sẽ giúp quan sát và điều chỉnh các biến động trong quá trình hấp thụ paracetamol và phản ứng với thuốc trong cơ thể người. Một liều lượng thuốc không chính xác có thể gây ra những tác động có hại không chỉ đối với việc điều trị mà còn đối với cơ thể của bệnh nhân".

Paracetamol (còn được gọi là acetaminophen) là thuốc giảm đau không chứa chất opioid chính được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo dùng để giúp giảm đau nhẹ, nhưng việc lạm dụng quá mức thuốc này có liên can đến các vấn đề xấu về gan và thận do tích tụ các chất chuyển hóa độc hại, cũng như hệ thống tiêu hóa, gây chảy máu nội tạng và thiếu máu. Theo tổ chức American Liver Foundation (ALF), paracetamol là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh suy gan ở Hoa Kỳ, chiếm hơn 50% trong tất cả các trường hợp xảy ra.

Sử dụng quá liều thuốc đã gây ra 458 ca tử vong mỗi năm ở Hoa Kỳ, theo các nghiên cứu về tài liệu lưu trữ và cơ sở dữ liệu; từ 100 trở lên là ngoài ý muốn. Con số thực sự về nạn nhân của vấn đề sức khỏe và nhập viện có thể còn cao hơn nhiều. Các chuyên gia cảnh cáo rằng, phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại thuốc không kê toa nào, đặc biệt nếu bệnh nhân có tiền sử về bệnh gan hoặc thận, và phải luôn tuân thủ liều lượng được khuyến cáo.

"Ngoài ra, phương pháp của chúng tôi cũng sẽ giúp làm giảm sự ô nhiễm trong . Thuốc viên thường bị vứt nhầm vào thùng rác và một số viên paracetamol khi ăn vào không được chuyển hóa mà sẽbài tiết qua nước tiểu. Các nhà máy xử lý nước thải sẽ không đạt hiệu quả 100% trong việc loại bỏ các dược tính độc hại này", Nathalia Oezau Gomes, bác sĩ về hóa học và đồng tác giả của bài báo này cho biết.

Giá thành thấp
Thiết bị này được chế tạo với phương pháp tương tự như kỹ thuật in lụa được sử dụng để in áo phông. Một phần bột carbon truyền dẫn điện được đặt trên màn hình có sơ đồ cảm biến, bên dưới đặt một tấm phim polyester trong suốt mua ở cửa hàng. Bột nhão sau đó được phân tán mỏng bằng chổi cao su.

Thiết bị này có thể mang theo được và sử dụng các cảm biến giá rẻ, mỗi cảm biến có giá dưới 0,02 USD (hai xu), rẻ hơn nhiều so với các thiết bị tương đương được sử dụng cho loại thiết bị phân tích này, thường khá cồng kềnh và yêu cầu người sử dụng phải qua quá trình được đào tạo bài bản.

Việc lựa chọn nước bọt cho mục đích phát hiện này cũng có những ưu điểm, chẳng hạn như dễ dàng thu thập mâu hơn và trên thực tế là nước bọt được tiết ra, phản ánh mức độ tự do của chất phân tích (hoặc thành phần mẫu). Hơn nữa, giống như các chất dịch cơ thể không xâm lấn khác, chẳng hạn như mồ hôi và nước mắt, nước bọt ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong việc theo dõi thuốc điều trị nhờ chi phí thu thập, lưu trữ, vận chuyển và xử lý tương đối thấp so với thiết bị mắc tiền trong phòng thí nghiệm trung tâm.

"Kết quả nghiên cứu của chúng tôi chứng minh được tiềm năng đáng kể của một chiến lược đơn giản", ông Pereira nói. "Các thiết bị điện tử giá rẻ ngày càng được coi là một giải pháp thay thế hấp dẫn để theo dõi thuốc điều trị nhờ các đặc tính phân tích của chúng, chẳng hạn như phản ứng nhanh, thu nhỏ tiềm năng, tính di động, đơn giản, dễ sử dụng, tính linh hoạt, chi phí thiết bị tương đối thấp và khả năng phân tích thời gian thực tế tại chỗ".

Một nguyên mẫu thiết bị này đã được sản xuất, với hệ thống dây điện, cáp và đầu nối, đồng thời sẵn sàng chuyển giao kỹ thuật cho một công ty đối tác trong tương lai có quan tâm đến việc sản xuất ra hàng loạt và tiếp thị thiết bị này. Các bước tiếp theo sẽ bao gồm các cuộc thử nghiệm có liên can đến số lượng tình nguyện viên lớn hơn và so sánh số liệu thu được với kỹ thuật tiêu chuẩn vàng.

Nguồn: phys.org
- https://medicalxpress.com/news/2023-...ol-saliva.html