Chiều nay em đi câu cá về cho má nấu canh chua...", canh chua cá có gì lạ mà biết bao nhà văn đã không ít nhứt một lần nhắc đến?!

Ba nhìn má qua ánh đèn chong leo lét, hồi lâu ba nói: tiền bán tôm mót hổm rày được bao nhiêu bà, sớm mai này bà ra chợ huyện lựa mua một ít cá rô mề, mốt là thằng Út về phép, nấu cho con nó nồi canh chua cá rô bông so đũa, tội nó... (Gió mùa thao thức - Tư, Cà Mau)

Bữa cơm tối ở cồn cát của cô giáo Mận có cá ngát nấu canh chua bần, tép bạc đất rang muối ớt. Nấu một món ăn luôn làm Ân rạo rực: cá sạo nấu với bắp chuối ngự rất ngon. (Sông - Tư)

Những loại cá nước lên, ngọt lành, dậy mỡ trở nên đậm đà hơn khi nấu canh chua với bông điên điển. Điên điển nồng nàn là hẳn nhiên nhưng nó chỉ nồng nàn khi được thả vào nồi canh đang bốc khói khi bếp vừa tắt lửa. Nước nguội quá hoặc nóng quá, mùi hương đặc trưng khó dậy lên mạnh nhất. Hẳn nhiên, canh chua điên điển không thể thiếu nước mắm cá linh, vài lá ngò gai, lá quế, ngò om, tần dày lá.

Tất cả hãy xắt nhuyễn, hãy thả thẳng vào, trộn trong nước canh đang nóng. Dòng nhựa thơm lừng của những loại rau vừa tứa ra khỏi lá nhanh chóng hòa vào nước canh chua nóng, hòa với vị nước mắm cá linh, với hương đồng bông điển điển… Những dòng hương đậm đặc nhẹ nhàng đó theo làn hơi nước nóng bốc lên cao, lượn trong không khí... Mùi canh chua đồng quê nó kỳ lạ như vậy. Người trong bếp chẳng nghe gì, người ngoài ngõ đã tường. (Nhà văn Võ Diệu Thanh, An Giang)

Nhớ tô canh chua cá rô bông điên điển ở Đồng Tháp Mười, con cá rô mề mùa nước nổi dai thịt, ngọt ngay, bông điên điển nấu chín vẫn rực rỡ. Đàn ông thanh niên chưa vợ ăn tô canh nầy một lần, chắc chắn sẽ lấy vợ miền Tây. (Nhà văn Đàm Hà Phú)

Quê tôi ở ngã ba sông Vàm Nao, đến mùa cá bông lau là cậu ở thành phố xuống đòi ăn canh chua cá bông lau má nấu. (Tác giả Võ Thành An)

Và món canh chua cá thường thấy trong bữa cơm hàng ngày của người Việt đã được thế giới vinh danh, vào Top 50 món nước ngon nhất thế giới.

Theo Taste Atlas, website được mệnh danh là bản đồ ẩm thực thế giới, miêu tả canh chua cá có vị ngọt từ cá nấu chín kết hợp với vị chua, cay từ những gia vị, rau củ kèm theo. Cá nấu canh thường là loại da trơn sống trong vùng nước ngọt. Ngoài ra, món ăn còn sử dụng thêm dọc mùng (bạc hà), giá đỗ, đậu bắp để tăng vị ngọt. Thực khách nên dùng kèm hành, mùi tàu, rau ngổ.

Mỗi vùng miền sẽ có cách chế biến canh cá khác nhau. Ở miền Bắc, khi nấu canh vào mùa hè, người nội trợ thường sử dụng sấu để tạo vị chua thay vì me như ở miền Nam. Một số nơi ở miền Tây lại thêm bông điên điển.

Đây là lần đầu tiên, canh chua cá xuất hiện trong bảng xếp hạng của Taste Atlas. Trước đó, nhiều món ngon khác của Việt Nam cũng được vinh danh như cà phê, bò nhúng giấm.

(Nguồn: Nguyễn Ngọc Tư)