Trong nhiều thiên niên kỷ, virus dơi ẩn nấp trong các khu rừng ở Tây Phi, Ấn Độ, Nam Mỹ và các nơi khác trên thế giới. Nhưng, không bị xáo trộn, chúng gây ra ít mối đe dọa cho nhân loại.

Không còn nữa, một phân tích dữ liệu mới của Reuters cho thấy. Ngày nay, khi ngày càng có nhiều người xâm phạm môi trường sống của loài dơi, các mầm bệnh do dơi gây ra đã tạo ra một bãi mìn dịch tễ học ở 113 quốc gia, nơi có nguy cơ cao là vi rút sẽ nhảy sang loài khác và lây nhiễm sang người.

Dơi có liên quan đến nhiều đợt bùng phát dịch bệnh nguy hiểm nhất xảy ra trong nửa thế kỷ qua – bao gồm cả đại dịch COVID-19, đã giết chết ít nhất 7 triệu người và bắt nguồn từ một họ virus corona lây truyền qua dơi. Mặc dù các nhà khoa học vẫn đang cố gắng tìm ra cách thức vi-rút đó lây nhiễm sang người, nhưng hàng chục đợt bùng phát khác có thể bắt nguồn từ sự xâm nhập của con người vào những khu vực có nhiều dơi.

Để kiểm tra xem đại dịch tiếp theo có thể xuất hiện ở đâu, Reuters đã sử dụng dữ liệu môi trường và bùng phát dịch bệnh trong hai thập kỷ để xác định những nơi trên hành tinh dễ bị “lây lan từ động vật sang người” nhất – thuật ngữ chỉ thời điểm vi rút lây lan giữa các loài. Vi-rút truyền từ dơi sang người qua vật chủ trung gian, chẳng hạn như lợn, tinh tinh hoặc cầy hương, hoặc trực tiếp hơn thông qua tiếp xúc của con người với nước tiểu, phân, máu hoặc nước bọt của dơi.

Các phóng viên của Reuters đã nói chuyện với hàng chục nhà khoa học, đọc nghiên cứu học thuật sâu rộng và đi đến các quốc gia có nhiều dơi trên toàn cầu để tìm hiểu xem việc con người tàn phá các khu vực hoang dã đang làm tăng nguy cơ đại dịch như thế nào. Phân tích dữ liệu của chúng tôi – lần đầu tiên thuộc loại này – cho thấy một hệ thống kinh tế toàn cầu đang va chạm với thiên nhiên và gây nguy hiểm cho sức khỏe con người, khi các khu rừng nhiều dơi bị chặt phá để nhường chỗ cho các trang trại, hầm mỏ, đường sá và các hoạt động phát triển khác.

* Reuters nhận thấy hơn 9 triệu km2 trên Trái đất có các điều kiện chín muồi vào năm 2020 để một loại vi-rút do dơi lây lan, có thể gây ra một đại dịch khác. Những khu vực này, mà chúng tôi gọi là “vùng nhảy”, trải rộng trên toàn cầu, bao phủ 6% khối lượng đất của Trái đất. Chúng chủ yếu là những vùng nhiệt đới có nhiều dơi và đang trong quá trình đô thị hóa nhanh chóng.

* Gần 1,8 tỷ người – cứ năm người chúng ta thì có hơn một người – sống ở những khu vực có nguy cơ lây lan cao tính đến năm 2020. Con số này cao hơn 57% so với hai thập kỷ trước đó, làm tăng khả năng một loại vi-rút chết người ở dơi có thể lây lan tràn qua. Hơn nữa, những người đó đang sống gần nhau hơn, làm tăng khả năng bùng phát dịch bệnh sẽ phát triển thành đại dịch toàn cầu lan rộng nhanh chóng.

* Phân tích của Reuters cho thấy rủi ro lây lan cao ở các địa phương bao gồm Trung Quốc, nơi xuất hiện COVID-19; nước láng giềng Lào, nơi các nhà khoa học đã xác định được họ hàng gần nhất trong động vật hoang dã với loại vi-rút gây ra đại dịch hiện nay; và Brazil, quốc gia có nhiều đất gặp rủi ro nhất so với bất kỳ quốc gia nào, khi con người tàn phá Amazon.

* Các nhà khoa học cho biết chất xúc tác cho sự bùng phát không phải là hành vi của loài dơi mà là của chính chúng ta. Các nhà khoa học cho biết cơn khát tài nguyên – quặng sắt, vàng, ca cao và cao su – đang thúc đẩy sự phát triển không kiểm soát của các khu vực hoang dã và làm tăng nguy cơ xảy ra đại dịch toàn cầu do tiếp xúc nhiều hơn với động vật. Các vùng nhảy trên thế giới đã mất 21% diện tích cây che phủ trong gần hai thập kỷ, gấp đôi tỷ lệ trên toàn thế giới.

* Áp lực lên các khu rừng từng là nơi xa xôi tạo cơ hội cho vi-rút lây lan và biến đổi khi chúng lây lan giữa các loài động vật và cuối cùng xâm nhập vào con người. Vi-rút Nipah chết người trong những thập kỷ gần đây đã lây lan từ dơi ăn quả châu Á sang lợn và từ lợn sang người. Nipah gần đây đã được chứng minh là có thể lây nhiễm trực tiếp cho con người thông qua tiếp xúc với chất dịch cơ thể của dơi.

* Nhân loại đang phá hủy môi trường sống quan trọng trước khi các nhà khoa học có thời gian nghiên cứu chúng. Sự phát triển không chỉ khiến con người tiếp xúc gần hơn với mầm bệnh có khả năng gây đại dịch; nó cũng loại bỏ những bí mật mà thiên nhiên có thể nắm giữ mà có thể có giá trị đối với khoa học. Ví dụ, khả năng sống chung với nhiều loại vi-rút của dơi mà không khuất phục trước nhiều loại vi-rút có thể gây tử vong cho các loài động vật có vú khác, có thể mang lại kiến ​​thức quan trọng cho việc tạo ra vắc-xin, thuốc hoặc các sáng kiến ​​khác.

* Chính phủ và các tập đoàn đang làm rất ít để đánh giá rủi ro. Ở Guinea, Sierra Leone, Liberia, Bờ Biển Ngà và Ghana – nơi Reuters nhận thấy nguy cơ đại dịch thuộc hàng cao nhất thế giới – các đơn đăng ký đang chờ xử lý sẽ tăng gấp đôi diện tích được sử dụng để thăm dò và khai thác mỏ, lên tổng số 400.000 km2 , diện tích lớn hơn nước Đức. Gần một phần ba diện tích mở rộng đó sẽ nằm trong các khu vực nhảy vọt hiện có, nơi rủi ro lan tỏa đã ở mức cao. Mặc dù các quốc gia đó yêu cầu các công ty khai thác mỏ đánh giá các tác hại môi trường tiềm tàng mà các nhượng bộ mới có thể gây ra, nhưng không có quốc gia nào yêu cầu các công ty đánh giá rủi ro lan tỏa.

Tinmoiz
Nguồn FoxNews