Announcement

Collapse
No announcement yet.

Tình trạng bị mất thính lực do tuổi tác

Collapse
X
Collapse
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • Font Size
    #1

    Tình trạng bị mất thính lực do tuổi tác

    Mất thính lực do tuổi tác tuổi tác là gì?
    Mất thính lực do tuổi tác (còn gọi là "bị lãng tai") là tình trạng bị mất thính lực xảy ra từ từ ở hầu hết mọi người khi ngày càng lớn tuổi. Đây là một trong những tình trạng bệnh lý thường thấy nhất ở những người cao tuổi.

    Khoảng 1/3 dân số Hoa Kỳ ở độ tuổi từ 65 đến 74 bị mất thính lực, và gần một nửa trong số những người trên 75 tuổi đang gặp khó khăn trong việc nghe ngóng. Điều này có thể dẫn đến khó khăn trong việc hiểu ra và làm theo lời khuyên của bác sĩ, phản xạ với các lời cảnh cáo, nghe điện thoại, chuông cửa, và còi báo động cháy. Bị lãng tai cũng là một trở ngại không nhỏ trong lúc trò chuyện vui vẻ cùng gia đình và bạn bè, dẫn đến cảm giác bị cô lập.

    Mất thính lực do tuổi tác gần như sẽ gây ra ảnh hưởng đến cả hai tai với mức độ như nhau. Bởi vì tình trạng mất thính lực do tuổi tác sẽ diễn ra từ từ, nên bạn có thể không nhận ra bản thân đang ngày càng bị lãng tai nhiều hơn.

    Có nhiều nguyên nhân gây bị mất thính lực do tuổi tác. Thông thường, tình trạng này là do sự thay đổi của vùng tai trong lúc chúng ta đang già đi, nhưng cũng có thể là ở vùng tai giữa, hoặc những thay đổi phức tạp dọc theo các đường dẫn truyền thần kinh từ tai đến não. Một số căn bệnh nhất định và phản ứng phụ thuốc men cũng có thể đóng một vai trò trong đó.

    Hoạt động nghe diễn ra như thế nào?
    Hoạt động nghe xảy ra dựa trên một chuỗi các sự chuyển động các sóng âm trong không khí biến thành các tín hiệu điện. Sau đó dây thần kinh thính giác sẽ truyền những tín hiệu này đến não thông qua các bước phức tạp.

    (Ảnh: NIDCD)

    1/ Sóng âm truyền từ tai ngoài, sau đó đi qua một ống hẹp gọi là ống tai để dẫn đến màng nhĩ.
    2/ Màng nhĩ bị rung động do sóng âm truyền đến và truyền những rung động này đến ba xương nhỏ xíu trong tai giữa: xương búa, xương đe, và xương bàn đạp.
    3/ Các xương tai giữa tiếp tục truyền những rung động âm thanh từ không khí đến chất lỏng ở ốc tai của tai trong (có hình dạng như con ốc và chứa đầy chất lỏng). Một vách ngăn đàn hồi chạy từ đầu đến cuối của ốc tai, chia ốc tai thành hai phần trên dưới. Vách ngăn này được gọi là màng đáy cứng vì vai trò cấu tạo nên phần đáy (nền ốc tai), nơi chứa các cấu trúc thính giác quan trọng.
    4/ Sự dịch chuyển của chất lỏng bên trong ốc tai tạo ra một làn sóng truyền dọc theo màng đáy, kéo theo sự di chuyển tương ứng của các tế bào lông nằm trên đỉnh của đáy ốc tai.
    5/ Khi các tế bào lông di chuyển lên và xuống, các sợi lông cực nhỏ (lông mao) ở trên đỉnh các tế bào lông sẽ va chạm với các cấu trúc bên trên và uốn cong. Kết quả, các kênh giống lỗ chân lông ở các đầu của lông mao mở ra, các chất hóa học đi vào các tế bào và tạo ra một tín hiệu điện.
    6/ Dây thần kinh thính giác truyền tín hiệu điện điện đến bộ não để chuyển thành âm thanh mà chúng ta sẽ nhận ra và hiểu được.

    Tại sao chúng ta bị mất dần đi thính lực khi về già?
    Nhiều yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng bị mất thính lực khi chúng ta đang già đi. Khó có thể phân biệt bị mất thính lực do tuổi tác với các tình trạng bị lãng tai do các nguyên nhân khác, như tiếp xúc với tiếng ồn trong một thời gian dài.

    Lông mao nằm trên các tế bào lông cảm giác trong ốc tai của tai trong. (Nguồn: Yoshiyuki Kawashim)

    Bị mất thính lực do tiếng ồn xảy ra do tiếp xúc trong thời gian lâu với âm thanh cường độ lớn kéo dài. Tiếp xúc với loại tiếng ồn kiểu này có thể gây ra tổn thương các tế bào lông chịu trách nhiệm cho cảm giác nghe. Khi bị tổn thương, các tế bào lông sẽ không mọc lại, dẫn đến tình trạng bị giảm khả năng nghe.

    Các bệnh phổ biến ở người già, như huyết áp cao hoặc bệnh tiểu đường, có thể góp phần gây ra mất thính lực. Các dược tính độc hại đối với các tế bào cảm giác của tai (ví dụ, một số loại thuốc hóa trị) cũng có thể gây ra mất thính lực.

    Các dấu hiệu bất thường của tai ngoài hoặc tai giữa hiếm khi gây ra bị mất thính lực do tuổi tác. Những sự bất thường như vậy có thể bao gồm làm giảm đi chức năng của màng nhĩ hoặc ba xương nhỏ xíu ở tai giữa vốn có nhiệm vụ truyền các rung động âm thanh từ màng nhĩ đến tai trong.
    Hầu hết người già bị mất thính lực đều có sự kết hợp giữa yếu tố tuổi tác và tiếng ồn.

    Có thể ngăn ngừa tình trạng bị mất thính lực do tuổi tác hay không?
    Hiện tại, giới khoa học vẫn chưa tìm ra cách phòng ngừa hửu hiệu tình trạng bị mất thính lực do tuổi tác. Tuy nhiên, bạn có thể phòng ngừa bị mất thính lực do tiếng ồn bằng cách bảo vệ tai khỏi những âm thanh quá lớn và kéo dài quá lâu. Điều quan trọng là nhận ra những nguồn tiếng ồn có hại, như tiếng nhạc quá lớn, súng cầm tay, xe trượt tuyết, máy cắt cỏ, và máy thổi lá. Tránh, giảm thời gian tiếp xúc với những tiếng ồn lớn, và bảo vệ tai bằng nút bịt tai hoặc chụp tai là những cách dễ dàng để bảo vệ cho thính giác và hạn chế khả năng bị mất thính lực khi bạn già đi.

    Làm cách nào để biết bản thân có vấn đề về thính giác hay không?
    Nếu bạn trả lời "Có" với ba câu trở lên ở dưới đây, bạn có thể đang có vấn đề về thính giác và cần đi khám thính lực.
    1/ Bạn có đôi khi cảm thấy xấu hổ khi gặp những người mới do gặp khó khăn trong việc nghe?
    2/ Bạn có thấy bực bội khi nói chuyện với các thành viên trong gia đình do khó nghe rõ?
    3/ Bạn có thấy khó khăn khi nghe hoặc hiểu lời của đồng nghiệp, khách hàng hoặc đối tác?
    4/ Vấn đề thính giác có khiến cho bạn bị hạn chế trong các sinh hoạt hàng ngày?
    5/ Bạn có thấy khó nghe rõ khi đến thăm bạn bè, họ hàng, hoặc hàng xóm?
    6/ Bạn có gặp khó khăn để nghe được âm thanh khi ở trong rạp chiếu phim hoặc rạp hát?
    7/ Vấn đề về thính giác có khiến cho bạn phải tranh cãi với các thành viên trong gia đình hay không?
    8/ Bạn có gặp khó khăn khi nghe tiếng TV hoặc radio ở mức âm thanh mà người khác vẫn nghe được?
    9/ Bạn có cảm thấy có bất cứ khó khăn nào về thính giác sẽ làm hạn chế cuộc sống cá nhân hoặc xã hội của bạn không?
    10/ Bạn có gặp khó khăn trong việc nghe người thân trong gia đình hoặc bạn bè khi đang ngồi cùng nhau trong nhà hàng?

    (Phỏng theo: Newman, CW, Weinstein, BE, Jacobson, GP, & Hug, GA (1990). Bảng kiểm tình trạng khó khăn khi nghe dành cho người lớn [HHIA]: Tương quan về mức độ hài lòng tâm lý và đo thính lực (The Hearing Handicap Inventory for Adults [HHIA]: Psychometric adequacy and audiometric correlates. Ear Hear). Thính lực của tai, 11, 430-433.

    Bạn nên làm gì nếu thấy khó nghe rõ?
    Tình trạng giảm thính giác có thể khá nguy hiểm. Điều quan trọng nhất bạn có thể làm nếu nghĩ mình có vấn đề thính giác là tìm kiếm lời khuyên từ một nơi cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Dưới đây là một số chuyên gia có thể giúp bạn. Bạn có thể muốn gặp bác sĩ gia đình, bác sĩ chuyên khoa về tai mũi họng, chuyên gia thính học, hoặc trợ thính. Mỗi chuyên gia đều được đào tạo về một chuyên môn khác nhau và có thể là một phần quan trọng cho việc chăm sóc tình trạng thính lực của bạn.
    • Bác sĩ chuyên khoa về tai mũi họng (otolaryngologist) là bác sĩ chuyên về chẩn đoán và điều trị các bệnh về tai, mũi, họng, và cổ. Bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng, đôi khi được gọi là ENT, sẽ cố gắng tìm ra nguyên nhân gây ra bệnh lý về thính giác và cung cấp các sự lựa chọn điều trị. Anh/cô ấy cũng có thể giới thiệu bạn với bác sĩ thính học, một chuyên gia về thính giác khác.
    • Chuyên gia thính học (audiologist) có chuyên môn sâu về xác định và đo lường các loại và mức độ bị mất thính lực. Một số chuyên gia thính học có giấy phép để lắp máy trợ thính.
    • Chuyên gia trợ thính là người được tiểu bang cấp giấy phép để tiến hành và đánh giá các kiểm tra thính lực căn bản, đưa ra lời khuyên, cách lắp đặt và kiểm tra máy trợ thính.
    Các phương pháp điều trị và thiết bị có thể giúp ích


    (Nguồn: NIH/NIDCD)
    Mức độ trầm trọng của tình trạng bị mất thính lực sẽ quyết định ra phương pháp điều trị, vì vậy một số phương pháp điều trị sẽ đạt hiệu quả tốt hơn so với những cách thức khác. Một số thiết bị và máy trợ thính có thể giúp cho bạn nghe tốt hơn khi bị mất thính lực. Dưới đây là những lựa chọn phổ biến nhất:
    • Máy trợ thính là dụng cụ điện tử đeo ở trong hoặc sau tai (như hình phía trên) để khuyếch đại lên âm thanh. Để tìm ra máy trợ thính phù hợp, bạn có thể phải thử qua nhiều loại. Hãy nhớ yêu cầu được sử dụng thử và hiểu các điều khoản, điều kiện của thời gian dùng thử. Bạn cũng cần làm việc với công ty bảo hiểm y tế cho đến khi thấy thoải mái với việc lắp và tháo máy trợ thính, điều chỉnh mức âm thanh, và thay pin. Máy trợ thính thường không được các công ty bảo hiểm y tế chi trả, ngoại trừ một số ít. Các chính sách chăm sóc sức khỏe thường không bao gồm việc chi trả cho máy trợ thính ở người trưởng thành. Tuy nhiên, các đánh giá trong chẩn đoán sẽ được chi trả khi một bác sĩ chỉ định với mục đích trợ giúp việc vạch ra kế hoạch điều trị.
    • Cấy ghép ốc tai điện tử. Cấy ghép ốc tai điện tử là các thiết bị điện tử nhỏ được phẫu thuật cấy ghép vào tai trong để cung cấp cảm giác về âm thanh cho người bị điếc nặng hoặc nặng tai. Nếu bạn bị mất thính lực trầm trọng, bác sĩ có thể khuyến nghị cấy ghép ốc tai điện tử vào một hoặc hai tai.
    • Cấy trợ thính móc neo đường xương: bỏ qua việc cấy ghép ở ống tai và tai giữa, được thiết kế nhằm sử dụng khả năng tự nhiên của cơ thể để chuyển thông tin thông qua sự dẫn truyền của xương. Bộ xử lý âm thanh thu nhận âm thanh, chuyển thành các rung động, và truyền qua xương sọ đến phần tai trong.
    • Thiết bị trợ giúp nghe bao gồm các thiết bị khuếch đại âm thanh điện thoại và điện thoại di động, ứng dụng điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, và hệ thống mạch kín (hệ thống vòng lặp cảm ứng âm thanh) ở nhà thờ, rạp hát, và khán phòng.
    • Đọc môi hoặc đọc lời nói là lựa chọn khác giúp những người bị các vấn đề thính giác theo dõi các bài nói đàm thoại, bằng cách nhìn vào môi và các động tác cơ thể của người nói. Các phương pháp huấn luyện đặc biệt có thể giúp cho bạn học được cách đọc môi ngữ và cách nói.
    Bạn bè và gia đình có thể trợ giúp cho những người bị mất thính lực hay không?
    Bạn và gia đình có thể chia sẻ với nhau để cho cuộc sống sẽ dễ dàng hơn khi bị suy giảm thính lực. Dưới đây là một số điều mà bạn có thể thực hiện:
    • Nói với gia đình và bạn bè về tình trạng bị giảm hay mất thính lực của bạn. Càng có nhiều bạn bè và người thân trong gia đình biết, thì sẽ có càng nhiều người hơn giúp bạn đối phó với tình trạng bệnh lý này.
    • Đề nghị bạn bè và người thân đối mặt với bạn khi nói chuyện để bạn có thể nhìn thấy khuôn mặt của họ. Nếu bạn nhìn thấy những cử động và biểu cảm trên khuôn mặt của họ, bạn sẽ dễ hiểu lời nói của họ hơn.
    • Đề nghị mọi người nên nói to hơn, nhưng không cần quá to. Bạn có thể bảo họ không cần phải nói chậm lại, chỉ cần nói cho rõ và lớn hơn.
    • Tắt TV hoặc đài radio khi bạn không chủ động để nghe.
    • Chú ý đến tiếng ồn ở chung quanh có thể khiến cho việc nghe thêm khó khăn. Ví dụ, khi bạn đến nhà hàng, đừng ngồi gần phòng bếp hoặc gần một ban nhạc đang biểu diễn. Tiếng ồn ở chung quanh sẽ khiến cho bạn khó nghe thấy được mọi người nói chuyện.
    Một số người có thể gặp khó khăn lúc đầu khi phối hợp với những người khác để được nghe tốt hơn. Sẽ mất một khoảng thời gian để cho bạn quen với việc nhìn vào mọi người khi họ nói chuyện hoặc để mọi người quen với việc nói to và rõ hơn. Hãy kiên nhẫn và tiếp tục phối hợp với nhau. Thật đáng để phấn đấu nỗ lực nếu có thể giúp cho bạn nghe được tốt hơn.

    Nghiên cứu hiện tại về bệnh lý bị mất thính lực
    NIDCD đang tài trợ cho các cuộc nghiên cứu về nguyên nhân gây ra mất thính lực do tuổi tác, bao gồm các yếu tố di truyền. Một số các khoa học gia được NIDCD tài trợ đang nghiên cứu khám phá ra khả năng việc tái tạo lại các tế bào lông ở tai trong bằng cách dùng thuốc hoặc các liệu pháp về gene. Ngoài ra, NIDCD cũng còn tài trợ để tiến hành nghiên cứu những loại thuốc có thể làm giảm hoặc ngăn ngừa bị mất thính lực do tiếng ồn hoặc tuổi tác. Giới khoa học được NIDCD tài trợ cũng phát minh chế tạo ra và cải tiến các thiết bị có thể được sử dụng cho người bị mất thính lực do tuổi tác.

    Tìm hiểu thêm thông tin về tình trạng bị mất thính lực do tuổi tác
    NIDCD có một danh mục các tổ chức chuyên cung cấp các thông tin về các quá trình bình thường và rối loạn thính giác, thăng bằng, vị giác, khứu giác, giọng nói, cách nói, và ngôn ngữ.

    Dưới đây là các từ khóa giúp tìm kiếm các tổ chức có thể giải đáp các thắc mắc và cung cấp thông tin về mất thính lực do tuổi tác:Viện Y tế Quốc gia (NIH) là cơ quan nghiên cứu y tế lớn nhất trên thế giới, thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ.
    Attached Files
Working...
X