Với những đêm dài nhất và thời tiết ảm đạm nhất, mùa đông đang gây tác động mạnh mẽ nhất lên những người sống ở Bắc Bán cầu.

Sau sự náo nhiệt của mùa nghỉ lễ - ngay cả khi cách ăn mừng của chúng ta năm nay hơi khác một chút - chúng ta thấy phải thu mình lại và đợi mùa xuân để tâm trạng trở nên tươi sáng hơn trước khi nghĩ đến chuyện ra ngoài giao lưu với người này người khác.

Vì sao một số người rất tàn nhẫn với người khác

Lý do khiến ngày càng nhiều phụ nữ bị lừa tình qua mạng

Khó, dễ chuyện tìm người yêu trong thời Covid-19

Năm nay, có lẽ nhiều hơn bất kỳ năm nào chúng ta trải qua trước đây, việc rút vào trong nhà trùng hợp với việc các nước đẩy mạnh các hạn chế để phòng chống dịch Covid-19.

Điều đó có nghĩa là đối với nhiều người trên khắp châu Âu và Mỹ, họ buộc phải ngồi nhà cho dù có muốn hay không.

'Mùa kết đôi'

Nhưng con người có cần thời gian nghỉ theo mùa để nghỉ ngơi và nạp năng lượng không? Và nếu có, nhu cầu đó đến từ đâu? Hay là cuộc sống hiện đại đã khiến chúng ta ít giao du hơn vào mùa đông?

Có một cụm từ hiện đại, thể hiện cô đọng mong muốn ở yên một chỗ trong mùa đông, đó là từ "mùa kết đôi".

Cụm từ này đã được một từ điển đưa vào chung kết tuyển chọn "từ của năm" trong năm 2017.

Từ điển mô tả đây là tâm trạng bạn muốn kết đôi với một người mới nào đó vào đầu đông và giữ mối quan hệ đó cho đến mùa xuân, nếu bạn là người độc thân

Mức độ quan tâm đến "mùa kết đôi" đạt đỉnh trong lượt tìm kiếm trên Google ở Bắc Bán cầu từ tháng Mười đến tháng Hai, trước khi giảm hẳn trong mùa hè.

Chỉ cần lướt qua danh sách các phim theo mùa đang được phát hàn hvào thời điểm này trong năm là bạn đã có khá nhiều lựa chọn về phim hài lãng mạn với chủ đề lứa đôi.

Và có thể có lý do chính đáng: cảm giác thấy cơ thể đang lạnh khiến khán giả tăng mức thích thú và sẵn sàng bỏ tiền ra để xem những phim lãng mạn (những khán giả này gắn kết phim tình cảm lãng mạn với cảm xúc ấm áp - vì vậy họ có thể tưởng tượng bản thân ấm lên khi xem).

Có điều gì đó trong khoảng thời gian đêm lạnh và ngày ngắn, và nó dường như khiến mọi người muốn xem những câu chuyện lãng mạn.

Các mùa có tác động sâu sắc đến tâm lý chúng ta, từ xu hướng tránh rủi ro đến kém hòa đồng và muốn thu mình lại như thể sẵn sàng ngủ đông.

Lượng ánh sáng tự nhiên và việc sử dụng ánh đèn nhân tạo vào ban đêm có liên quan đến chứng rối loạn tâm trạng theo mùa; nồng độ serotonin (một loại hormone giúp điều chỉnh tâm trạng) giảm đi khi ánh nắng trở nên bớt chói chang.

Tuy nhiên, Christine Blume và các đồng tác giả của bà ở Trung tâm Sinh vật học thời gian tại Đại học Basel chỉ ra rằng việc sử dụng đèn nhân tạo có bước sóng ánh sáng mát vào buổi sáng và ấm vào buổi tối có thể có tác động tích cực đến giấc ngủ và tâm trạng của chúng ta.

Sức hấp dẫn



Nhưng cái lạnh cũng có điều gì đó có ảnh hưởng đặc biệt lên khả năng thu hút. Chẳng hạn như một số nghiên cứu phát hiện ra rằng đàn ông cảm thấy cơ thể của phụ nữ hấp dẫn hơn vào mùa đông so với mùa hè.

Điều gì khiến một số người 'bắt cá hai tay'?

Trách nhiệm chu cấp tài chính cho cha mẹ

Các nhà nghiên cứu cho rằng điều này là do hiệu ứng tương phản. Hiệu ứng này mô tả lý do tại sao cái gì đó độc đáo hoặc khác chuẩn mực lại có sức hấp dẫn hơn.

Mặc dù thời tiết có thể khiến cách nhìn đời của chúng ta đi xuống một cách tự nhiên, nhưng có một lý do nữa khiến con người nhiều khả năng kết đôi hoặc giữ quan hệ trong mùa đông, nhờ vào sự sáng tạo của riêng chúng ta. Mùa đông ở Bắc Bán cầu trùng với các lễ hội tôn giáo, năm mới trong lịch Dương và ngày Tết âm lịch ở Trung Quốc và nhiều nước châu Á, cùng các ngày lễ khác, chẳng hạn như Lễ Tình nhân.

Mùa kết đôi trùng với những sự kiện này - nếu có bạn đời thì bạn sẽ dễ dàng ở bên họ hơn là chia tay ngay trước đó, bà Katherine M Hertlein, giáo sư về lứa đôi và liệu pháp gia đình tại Đại học Nevada, cho biết.

"Có thể chúng ta cảm thấy áp lực phải kết đôi từ gia đình, bạn bè và môi trường xung quanh, nhưng tôi cũng nghĩ rằng vè mặt tiềm thức, bản thân chúng ta cũng tự thấy có áp lực. Qua quan sát,, tôi thấy rằng có một số người không muốn kết thúc mối quan hệ tình cảm vào khoảng thời gian này trong năm. Tôi thấy họ giữ quan hệ với nhau, cốt nhằm để bản thân không bị chao đảo cuộc sống hoặc thành kẻ cô đơn trong thời gian này."

Thời điểm tổng kết?

Thậm chí ngay cả với các mối quan hệ không liên quan gì đến tình cảm yêu đương, thì những thời điểm này trong năm cũng có thể thay đổi hành vi chúng ta.

"Mọi người coi [Năm Mới] là lúc để đánh giá cuộc sống của họ - so sánh nó với những gì họ nghĩ họ sẽ đạt được, những gì họ nghĩ họ đã đạt được vào lúc này và họ có thể bị thất vọng," Kalanit Ben-Ari, nhà trị liệu cho các lứa đôi ở London, nói.

Thường thì thất bại ngắn hạn, cho dù là không đạt được mục tiêu hay không đạt thành công như mong muốn, có thể khiến chúng ta có phản ứng thái quá rồi bỏ cuộc.

Thế nhưng trong lúc Năm Mới là lời nhắc rằng chúng ta đã không đạt được các mục tiêu mình đặt ra cách đây 12 tháng, thì chúng ta lại có thể sẵn sàng dẹp chuyện đó qua một bên. Điều này được gọi là hiệu ứng "làm sao lại thế này", khi mà chúng ta trở nên dễ dãi hơn trong chuyện chấp nhận những bước thụt lùi hoặc những điều mà ta cho là thất bại của mình.

Chúng ta ghi nhật ký có lẽ là khá tùy hứng, nhưng ta khó lòng bỏ qua, không xem lại những gì mình đã viết. Khi nhìn những người khác lên kế hoạch cho năm mới hoặc chuẩn bị đón Lễ Tình nhân, thì ta khó mà không nghĩ đến việc mình đã chuẩn bị được tới đâu để đón những sự kiện đó.




Mặc dù hiện tượng xã hội về mùa kết đôi cho thấy đây là thời điểm của yêu đương, nhưng nó cũng có thể được coi là thời điểm để sửa chữa các mối quan hệ khác trong cuộc sống chúng ta.

Sally Baker, nhà trị liệu về quan hệ ở London, cho rằng dịch Covid-19 đã khiến cho một số người nối lại tình xưa, thay vì nỗ lực tìm kiếm những mối quan hệ mới.

Tuy nhiên, khơi dậy quá nhiều quan hệ cũ cũng có những căng thẳng riêng của nó.

Đối với nhiều người có ít lựa chọn nào khác, Giáng Sinh và Năm Mới của chúng ta năm nay đã diễn ra trên mạng.

Khi không có đời sống xã hội trong cuộc đời thực, liệu chuyển sang các phương pháp kỹ thuật số có ảnh hưởng đến sự an lạc chúng ta hay không?

Đây là một chủ đề mà Hertlein và những người khác đã khám phá. Bà nói rằng mặc dù mọi người dùng mạng xã hội để gặp gỡ, họ cũng không tập trung vào một hoặc hai người mà thay vào đó nói chuyện với nhiều người khác nhau.

"Điều này không thực sự giúp họ thoát khỏi sự cô đơn. Có nghiên cứu chỉ ra rằng cứ có thêm một người thứ 10 trên mạng xã hội theo dõi hoặc kết bạn mà bạn thực sự không biết người đó, thì đó chính là thêm một điểm nữa khiến bạn cảm thấy trầm cảm và lo lắng."

'Con dao hai lưỡi'

Điều này dựa trên nghiên cứu của Brian Primack, giáo sư về sức khỏe cộng đồng tại Đại học Arkansas.

"Con dao hai lưỡi của mạng xã hội thậm chí còn bén hơn trong thời Covid-19," ông nói. "Một mặt, chúng ta cần các công cụ như mạng xã hội hơn bao giờ hết để cảm thấy được kết nối trong khi chúng ta phải giãn cách. Mặt khác, lượng lớn thời gian chúng ta dành lên mạng xã hội có thể khiến chúng ta gánh chịu rủi ro nhiều hơn."

Tuy nhiên, xóa bỏ các mối quan hệ qua mạng không phải là câu trả lời, Hertlein nói. Thay vào đó chúng ta cần thay đổi cách chia sẻ với những người đó.

"Những người mà chúng ta đang giao tiếp với không thể nhìn thấy chúng ta bằng xương bằng thịt, vì vậy chúng ta cảm thấy nhu cầu phải diễn giải cảm xúc của mình một cách chi tiết. Điều đó khiến chúng ta cảm thấy những mối quan hệ này thực sự gần gũi với mình hơn. Tuy nhiên, ta sẽ rơi vào trạng thái dễ bị tổn thương hơn khi ta cố giải thích và trình bày cặn kẽ những suy nghĩ, cảm xúc của mình."

Mùa đông không nhất thiết phải là thời điểm tạo ra những thay đổi lớn đối với cuộc sống chúng ta, nhưng điều quan trọng là phải hiểu những cảm giác đó đến từ đâu.

"Về mặt bản chất, chúng ta đang sống theo mô hình tiến hóa bằng cách tụ họp lại, kết thành bầy để sinh tồn," Hertlein nói. "Và chúng ta cảm nhận được rằng ở một mình trong mùa đồng không phải là cách bạn nên trải qua."

Cho dù phim tình cảm có đem lại cho bạn cảm giác ấm áp hay không, có lẽ không có gì ngạc nhiên khi phần lớn thời gian mùa đông bạn sẽ muốn ở trong nhà và tận hưởng cảm giác ấm áp, hưởng thụ.

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.