Tweet
Vào một ngày nóng nực bạn thấy khát và uống nước liên tục từ ly này đến ly khác… Tiếp đến là cảm giác mắc tè bắt nguồn từ hai bộ phận nội tạng hình hạt đậu hoạt động như những bộ cảm biến giúp tinh lọc cho cơ thể. Chúng cân bằng số lượng chất lỏng trong cơ thể, phát hiện chất thải trong máu và nhận biết khi nào cần phải cung cấp vitamin, khoáng chất và hormone giúp duy trì sự sống. Hai bộ phận này chính là 2 trái thận.
(Ảnh minh họa)
Quá trình thận lọc máu diễn ra như thế nào?
Vai trò chính của thận là loại bỏ chất thải, biến chúng thành nước tiểu. 8 lít máu của cơ thể đi qua thận khoảng 20-25 lần mỗi ngày, nghĩa là 2 quả thận này sẽ lọc khoảng 180 lít trong 24 giờ. Thành phần các chất trong máu luôn thay đổi khi bạn tiêu hóa các thức ăn và nước uống, do đó, thận hoạt động không ngừng nghỉ.
Máu khi đi vào thận qua các động mạch rồi tiếp tục chia nhánh cho đến khi trở thành các mạch máu li ti bện chặt vào các bộ phận đặc biệt trong thận gọi là Nephron. Mỗi quả thận có 1 triệu Nephron tạo thành một mạng lưới lọc và cảm biến rất chính xác để kiểm tra tỉ mỉ toàn bộ lượng máu trong cơ thể khi đi qua đây.
Để lọc máu, mỗi nephron gồm có 2 thành phần: đó là tiểu cầu thận và tiểu quản. Tiểu cầu thận còn gọi là tiểu thể Malpighi bao gồm bao Bowman và cuộn mạch. Bao Bowman giống như một cái bọc có 2 lớp ôm lấy cuộn mạch. Giữa 2 lớp là khoang Bowman chứa dịch siêu lọc (nước tiểu đầu). Bao Bowman thông trực tiếp với ống lượn gần. Nó có một đầu hẹp cho vừa đủ đông mạch đến và động mạch đi chui qua. Động mạch đến sau khi vào tiểu cầu thận thì chia thành mạng lưới mao động mạch dày đặc. Sau đó chúng tập trung lại thành động mạch đi và đi ra khỏi tiểu cầu. Thường động mạch đi nhỏ hơn động mạch đến.
Chức năng chính của nó là điều chỉnh nồng độ nước và các chất hòa tan như muối bằng cách lọc máu, tái hấp thu những thứ cần thiết và thải ra những thứ còn lại trong dịch lọc, đây chính là nước tiểu. Đơn vị thận loại các chất thải khỏi cơ thể, điều chỉnh thể tích máu và huyết áp, quản lý các mức của các chất điện giải và các chất chuyển hóa, và điều chỉnh pH máu. Chức năng của nó có tầm quan trọng sống còn và được điều chỉnh bởi hệ nội tiết qua các hormone như hormone chống bài niệu (ADH), aldosterone, và hormone tuyến cận giáp. Ở người, thận thông thường chứa 800.000 đến 1,5 triệu đơn vị thận.
(Ảnh minh họa)
Cân bằng chất dinh dưỡng
Tiểu cầu thận làm việc như một màng lọc chỉ cho phép một số chất nhất định như vitamin và khoáng chất đi vào tiểu quản. Sau đó, nhiệm vụ của mạch này là xác định xem chất nào trong số đó cần thiết và chừa lại đủ lượng cơ thể cần để tiếp tục tuần hoàn trong máu.
Loại bỏ chất thải
Nhưng máu không chỉ chứa các chất dinh dưỡng tốt mà còn mang theo cả chất thải nữa. Một lần nữa cần đến các Nephron để xử lý chúng. Các tiểu quản thận phát hiện ra các hợp chất cơ thể không cần đến, như u-rê là chất thải ra từ quá trình phân giải protein và sẽ tống chúng ra khỏi thận dưới dạng nước tiểu. Niệu đạo sẽ đưa nước tiểu chứa các chất cặn bã vào bàng quang và sau đó thải ra ngoài cơ thể.
(Ảnh minh họa)
Cân bằng lượng nước
Trong nước tiểu cũng có nước. Nếu thận phát hiện có quá nhiều nước trong máu nó sẽ mang phần nước thừa đến bàng quang để thải ra ngoài. Mặt khác, nếu có quá ít nước trong máu, thận sẽ giải thoát một ít trở lại máu, nghĩa là sẽ có ít nước hơn trong nước tiểu hơn. Đó là lý do nước tiểu có màu vàng đậm khi cơ thể bị thiếu nước.
(Ảnh minh họa)
Thận còn có khả năng kích hoạt vitamin D, tiết ra một loại hormone renin làm gia tăng huyết áp và một hormone khác là erythropoietin giúp tăng mức sản sinh tế bào hồng cầu. Nếu không có thận, lượng chất lỏng trong cơ thể sẽ bị mất kiểm soát. Chất thải ngày càng tích tụ nhiều sẽ khiến cho cơ thể quá tải và sẽ gây ra tử vong. Do đó, mỗi quả thận có trọng trách giữ cho hệ thống vận hành trơn tru giúp duy trì sự sống. Và thật may chúng ta có đến 2 quả thận.
Nguồn: TED-Ed
(Ảnh minh họa)
Quá trình thận lọc máu diễn ra như thế nào?
Vai trò chính của thận là loại bỏ chất thải, biến chúng thành nước tiểu. 8 lít máu của cơ thể đi qua thận khoảng 20-25 lần mỗi ngày, nghĩa là 2 quả thận này sẽ lọc khoảng 180 lít trong 24 giờ. Thành phần các chất trong máu luôn thay đổi khi bạn tiêu hóa các thức ăn và nước uống, do đó, thận hoạt động không ngừng nghỉ.
Máu khi đi vào thận qua các động mạch rồi tiếp tục chia nhánh cho đến khi trở thành các mạch máu li ti bện chặt vào các bộ phận đặc biệt trong thận gọi là Nephron. Mỗi quả thận có 1 triệu Nephron tạo thành một mạng lưới lọc và cảm biến rất chính xác để kiểm tra tỉ mỉ toàn bộ lượng máu trong cơ thể khi đi qua đây.
Để lọc máu, mỗi nephron gồm có 2 thành phần: đó là tiểu cầu thận và tiểu quản. Tiểu cầu thận còn gọi là tiểu thể Malpighi bao gồm bao Bowman và cuộn mạch. Bao Bowman giống như một cái bọc có 2 lớp ôm lấy cuộn mạch. Giữa 2 lớp là khoang Bowman chứa dịch siêu lọc (nước tiểu đầu). Bao Bowman thông trực tiếp với ống lượn gần. Nó có một đầu hẹp cho vừa đủ đông mạch đến và động mạch đi chui qua. Động mạch đến sau khi vào tiểu cầu thận thì chia thành mạng lưới mao động mạch dày đặc. Sau đó chúng tập trung lại thành động mạch đi và đi ra khỏi tiểu cầu. Thường động mạch đi nhỏ hơn động mạch đến.
Chức năng chính của nó là điều chỉnh nồng độ nước và các chất hòa tan như muối bằng cách lọc máu, tái hấp thu những thứ cần thiết và thải ra những thứ còn lại trong dịch lọc, đây chính là nước tiểu. Đơn vị thận loại các chất thải khỏi cơ thể, điều chỉnh thể tích máu và huyết áp, quản lý các mức của các chất điện giải và các chất chuyển hóa, và điều chỉnh pH máu. Chức năng của nó có tầm quan trọng sống còn và được điều chỉnh bởi hệ nội tiết qua các hormone như hormone chống bài niệu (ADH), aldosterone, và hormone tuyến cận giáp. Ở người, thận thông thường chứa 800.000 đến 1,5 triệu đơn vị thận.
(Ảnh minh họa)
Cân bằng chất dinh dưỡng
Tiểu cầu thận làm việc như một màng lọc chỉ cho phép một số chất nhất định như vitamin và khoáng chất đi vào tiểu quản. Sau đó, nhiệm vụ của mạch này là xác định xem chất nào trong số đó cần thiết và chừa lại đủ lượng cơ thể cần để tiếp tục tuần hoàn trong máu.
Loại bỏ chất thải
Nhưng máu không chỉ chứa các chất dinh dưỡng tốt mà còn mang theo cả chất thải nữa. Một lần nữa cần đến các Nephron để xử lý chúng. Các tiểu quản thận phát hiện ra các hợp chất cơ thể không cần đến, như u-rê là chất thải ra từ quá trình phân giải protein và sẽ tống chúng ra khỏi thận dưới dạng nước tiểu. Niệu đạo sẽ đưa nước tiểu chứa các chất cặn bã vào bàng quang và sau đó thải ra ngoài cơ thể.
(Ảnh minh họa)
Cân bằng lượng nước
Trong nước tiểu cũng có nước. Nếu thận phát hiện có quá nhiều nước trong máu nó sẽ mang phần nước thừa đến bàng quang để thải ra ngoài. Mặt khác, nếu có quá ít nước trong máu, thận sẽ giải thoát một ít trở lại máu, nghĩa là sẽ có ít nước hơn trong nước tiểu hơn. Đó là lý do nước tiểu có màu vàng đậm khi cơ thể bị thiếu nước.
(Ảnh minh họa)
Thận còn có khả năng kích hoạt vitamin D, tiết ra một loại hormone renin làm gia tăng huyết áp và một hormone khác là erythropoietin giúp tăng mức sản sinh tế bào hồng cầu. Nếu không có thận, lượng chất lỏng trong cơ thể sẽ bị mất kiểm soát. Chất thải ngày càng tích tụ nhiều sẽ khiến cho cơ thể quá tải và sẽ gây ra tử vong. Do đó, mỗi quả thận có trọng trách giữ cho hệ thống vận hành trơn tru giúp duy trì sự sống. Và thật may chúng ta có đến 2 quả thận.
Nguồn: TED-Ed