Người phụ nữ được chụp X-quang tuyến vú. (Hình: Rhoda Baer/Unsplash)
Sau hơn một năm lo lắng chờ đợi, những phụ nữ mới được tiêm vaccine COVID-19 đang đổ xô trở lại các phòng khám chụp nhũ ảnh để làm các xét nghiệm định kỳ vốn bị chậm trễ bởi đại dịch. Trong một số trường hợp, họ phải đối mặt với một đại dịch bất ngờ nữa: Một dấu hiệu sai lầm cho bệnh ung thư vú.

Giống như đau cánh tay hoặc sốt nhẹ, các hạch bạch huyết mở rộng do phản ứng của hệ thống miễn dịch với vaccine COVID-19 hầu như luôn luôn là dấu hiệu cho thấy mũi tiêm đang hoạt động. Nhưng đối với các bác sĩ chuyên khoa chụp X-quang tuyến vú để tìm các dấu hiệu của bệnh ác tính, sự xuất hiện không rõ nguyên nhân của các hạch bạch huyết sưng lên thường gây lo ngại và khuyến nghị bệnh nhân nên gọi lại để kiểm tra thêm.

Kết quả là có những bất ổn mới đối với phụ nữ và các bác sĩ chăm sóc cho họ.

Nếu đó là một báo động giả, phụ nữ chắc chắn không cần cuộc gọi gây lo lắng để báo cáo “kết quả bất thường” trên hình ảnh chụp X-quang tuyến vú của họ. Tuy nhiên, các bác sĩ cũng không muốn bỏ lỡ một tín hiệu có thể quan trọng.

Các bác sĩ X-quang tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh ung thư không dễ dàng chút nào. Họ kiểm tra hàng nghìn hình ảnh vú mỗi tuần và đưa ra nhiều phán đoán.

Không mấy khi họ hoàn toàn bối rối. Nhưng giờ đây, họ thực sự bối rối.

Là một phần giải phẫu chưa được báo trước của con người, hệ thống bạch huyết của cơ thể đóng một vai trò quan trọng trong việc thu thập và loại bỏ các mảnh vụn tế bào khỏi cơ thể. Giống như các thùng rác được đặt dọc theo các hành lang đi lại thuận tiện, các hạch bạch huyết sẽ phình ra đáng kể nếu một quá trình bất thường nào đó tạo ra nhiều rác hơn bình thường.

Khi cơ thể đang chống chọi với bệnh nhiễm trùng – hoặc cho rằng đó là sau một liều vaccine – hệ thống miễn dịch sẽ điều động một đội quân tế bào và protein để bảo vệ, có rất nhiều mảnh vụn được để lại sau khi nó hoạt động.

Ung thư cũng vậy, vận động rất nhiều máy móc tế bào. Nó sử dụng hệ thống bạch huyết để di chuyển đến các địa điểm xa xôi và để lại một mớ hỗn độn như để xác nhận nó đã đi qua.

Gần cả vú và bất kỳ cánh tay nào được chích vaccine, 10 đến 20 hạch bạch huyết bên trong mỗi nách có thể hoạt động như một trạm canh gác, khi bác sĩ X-quang thấy dấu hiệu chúng bị sưng. Nhưng liệu một nút có mở rộng do nhiễm trùng, vaccine, chấn thương hay ung thư hay không thì không phải lúc nào cũng rõ ràng.

Để hiểu rõ về câu hỏi sinh tử đó, một phụ nữ thường được gọi lại để siêu âm hoặc sinh thiết, trong đó mô được lấy ra từ vú để kiểm tra thêm.

Với vaccine COVID-19 hiện đã được phổ biến rộng rãi và các trường hợp nhiễm coronavirus đang giảm dần, Bretsky đã khuyến khích bệnh nhân của mình đi khám sàng lọc ung thư vú của họ. Nhưng cảnh báo họ rằng nếu họ nhận được cuộc gọi lại sau khi chụp quang tuyến vú, thì thủ phạm có nhiều khả năng là do một ca chủng ngừa gần đây hơn là ung thư.

Các chuyên gia sẽ hỏi phụ nữ đã được tiêm vaccine chống lại COVID-19 chưa, gần đây họ bị chích mũi như thế nào và ở cánh tay nào. Nếu có thể, phụ nữ nên lập kế hoạch chụp X-quang tuyến vú ít nhất sáu tuần sau khi tiêm liều vaccine thứ hai. Những phụ nữ đã từng bị ung thư vú trước đó nên tiêm ở cánh tay đối diện. (Các hạch bạch huyết ở nách mở rộng có thể tránh được bằng cách tiêm vaccine vào đùi thay vì bắp tay.)

Và trong trường hợp không có bằng chứng khác chỉ ra khả năng mắc bệnh ung thư, những phụ nữ được tiêm phòng gần đây có hạch nách to nên được gọi lại ít nhất sáu tuần sau đó để các hạch bạch huyết có thời gian phục hồi.