Tweet
ASML là công ty duy nhất trên thế giới có khả năng chế tạo cỗ máy đặc biệt phức tạp, dùng để sản xuất những con chip tinh vi, mới nhất.
Với giá trị thị trường khoảng 350 tỷ USD, ASML, tập đoàn kỹ thuật lớn có trụ sở tại Hoà Lan là một tên tuổi khá lạ lẫm đối với nhiều người. Tuy nhiên, họ lại nắm giữ kỹ nghệ cốt lõi, và máy móc tối tân nhất của họ có thể làm ra những con chip bán dẫn hiện đại.
Trong thời điểm vì tình trạng khan hiếm chip diễn ra trên toàn cầu, các tập đoàn lớn và một số quốc gia mong muốn chủ động kiểm soát nguồn cung chip, khiến cho chổ đứng của ASML ngày càng trở nên quan trọng.
Nắm giữ chìa khóa kỹ thuật tiên tiến nhất
ASML bắt đầu hoạt động từ 31 năm trước đây. Hiện nay, tập đoàn này có hơn 31,000 nhân viên là công ty duy nhất trên thế giới có khả năng chế tạo những máy móc phức tạp, dùng để sản xuất các chip bán dẫn thế hệ mới.
Những cỗ máy có giá khoảng 140 triệu USD/chiếc, chiếu chùm tia cực tím lên các tấm silicone đã được xử lý bằng chất quang điện. Các hoa văn phức tạp được tạo ra trên tấm wafer, nơi ánh sáng tiếp xúc với chất hóa học.
Quá trình này được gọi là "kỹ thuật quang khắc" (Photolithography). Bản thân chiếc máy mang tên máy quang khắc cực tím, hoặc máy EUV. Không phải tất cả hệ thống quang khắc do ASML tạo ra đều có khả năng EUV. EUV là kỹ thuật độc đáo mới nhất, được sản xuất hàng loạt từ vài năm trước đây.
ASML bán các máy móc EUV cho một số công ty khổng lồ trong ngành sản xuất chip, bao gồm TSMC, Samsung và Intel. Mỗi chiếc máy này có hơn 100,000 thành phần cấu trúc lớn nhỏ và cần đến 40 container hoặc 4 máy bay để vận chuyển các linh kiện.
Theo báo cáo về tài chính của ASML, trong năm 2020, họ bán được 31 thiết bị khổng lồ này. Tính chung từ trước đến nay, tập đoàn Hoà Lan chỉ giao có 100 máy móc EUV này mà thôi.
Theo Reuters, thiết bị máy móc quan trọng đến mức chính phủ Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump đã gây áp lực, yêu cầu Hoà Lan ngừng bán cho khách hàng TQ, đối thủ cạnh tranh với họ trong lĩnh vực sản xuất chip.
Cho đến nay, Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden vẫn giữ nguyên lập trường này.
Chris Miller, Giáo sư phụ tá tại Trường Luật và Ngoại giao Fletcher, thuộc Đại học Tufts, người đang nghiên cứu về lịch sử ngành kỹ thuật bán dẫn, cho rằng các tập đoàn sản xuất chip muốn sử dụng bước sóng ánh sáng hẹp nhất trong kỹ thuật quang khắc để có thể lắp đặt nhiều bóng bán dẫn hơn vào mỗi chân đế silicone.
Bóng bán dẫn là một trong những thành phần chủ yếu của thiết bị điện tử hiện đại. Chúng cho phép dòng điện chạy quanh mạch. Công ty sản xuất nếu lắp được nhiều bóng bán dẫn vào chip thì sẽ giúp con chíp chạy càng nhanh, mạnh và hiệu quả hơn.
"Tia EUV là công cụ tiên tiến nhất của ASML sử dụng có bước sóng 13,5 nm, cho phép bạn chạm khắc các hình dạng cực nhỏ trên silicone", Miller cho biết.
Các chip do tập đoàn TSMC sản xuất, được trang bị bên trong thế hệ iPhone mới nhất, được tạo ra từ máy EUV của ASML. Chúng chứa khoảng 10 tỷ bóng bán dẫn.
Kỹ nghệ độc quyền duy nhất
Theo CNBC, không có một công ty nào khác đủ khả năng tạo ra máy EUV dùng trong ngành kỹ thuật sản xuất chip, và ASML đang nắm giữ vị trí độc tôn trên thị trường này. Thậm chí, chưa có dấu hiệu cho thấy sẽ có đối thủ nào bắt kịp kỹ thuật cao cấp này của họ.
"ASML giữ vị trí đặc biệt đối với toàn bộ hệ sinh thái bán dẫn. Về mặt nào đó, họ cũng đóng một vai trò quan trọng như TSMC", Peter Hanbury, chuyên gia phân tích thị trường chip bán dẫn tại Bain & Co, nói với CNBC.
Nhân viên ASML đang lắp đặt một bộ phận của máy EUV. (Ảnh: Bloomberg)
Theo ông, các tiến bộ trong quá trình sản xuất chip sẽ phụ thuộc nhiều vào thiết bị của tập đoàn ASML. Nếu một công ty nào đó muốn bắt kịp, họ sẽ phải mất khoảng 10 năm và tiêu tốn hàng tỷ USD.
ASML đang có khoảng 4.000 công ty cung cấp linh kiện, và những đối tác này lại tiếp tục có đơn vị nhỏ cung cấp linh kiện riêng. Một số bộ phận quan trọng trong máy EUV rất khó để chế tạo ra.
Chẳng hạn, những chiếc gương bên trong máy được sản xuất bởi công ty Zeiss của Đức hợp tác với ASML. Chúng là những cấu trúc phẳng nhất mà con người chưa từng tạo ra.
Bản thân cấu trúc này là những tuyệt tác của kỹ thuật. So với gương bình thường, chúng phản chiếu rất chính xác. Điều này là tối quan trọng, nơi sản xuất chip không muốn các photon bị mất đi trước khi chùm ánh sáng tiếp xúc với đế silicone mỏng.
Tuy nhiên, phần khó nhất của máy EUV là nguồn sáng. "Về mặt lịch sử, các công ty sản xuất chip sử dụng bóng đèn vào những năm 60 và 70. Loại bóng đèn này không phát ra tia cực tím và rất khó có đủ năng lượng hoặc photon để phát ra", Miller cho biết thêm.
Nguồn sáng trong máy EUV của ASML phát ra những quả bóng nhỏ bằng thiếc, chỉ rộng khoảng 30 micron, được phát ra hai lần bởi tia laser carbon dioxide mạnh nhất thế giới. Vụ phóng đầu tiên "chuẩn bị sẵn sàng" và xung động thứ hai, mạnh hơn, biến nó thành plasma nóng đến 400,000 độ F.
Máy in quang khắc của ASML chủ yếu được sản xuất tại Hoà Lan. Họ cũng có một chi nhánh ở tiểu bang Connecticut (Mỹ), dùng để chế tạo một số module. Chúng được gửi đến trụ sở chính của ASML ở Veldhoven, một thị trấn có khoảng 45.000 người sinh sống, bao gồm hàng ngàn nhân viên của ASML, để làm công việc lắp ráp hoàn chỉnh.
Doanh số sắp bùng nổ
Nhu cầu về máy EUV của ASML đang tăng cao khi các công ty sản xuất chip cố gắng vượt qua cuộc khủng hoảng toàn cầu về nguồn cung cấp chip.
Hồi tháng 9 vừa qua, ASML dự đoán doanh số bán ra sẽ bùng nổ trong vòng một thập kỷ tới. Tập đoàn này tin tưởng rằng, mức doanh thu hàng năm sẽ đạt 24-30 tỷ EUR vào năm 2025, với tỷ suất lợi nhuận gộp lên đến 54%-56%. Con số này cao hơn đáng kể so với mức 15-24 tỷ EUR mà họ đưa ra trước đây.
"Chúng tôi nhìn thấy cơ hội tăng trưởng sẽ đáng kể sau năm 2025", ASML cho biết. Tập đoàn Hoà Lan này dự kiến doanh thu trong giai đoạn 2020-2030 sẽ tăng bình quân 11%/năm.
ASML nhận định, xu hướng toàn cầu trong ngành kỹ thuật điện tử cùng với một hệ sinh thái đổi mới mạnh mẽ và có lợi nhuận cao sẽ tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng trên thị trường bán dẫn, vốn đang chống chọi với tình trạng thiếu chip.
Trong 12 tháng qua, giá cổ phiếu ASML trên sàn giao dịch chứng khoán Amsterdam đã tăng từ khoảng 350 EUR lên 772 EUR, mức cao nhất trong lịch sử của họ vào hôm 19/11.
Tương tự, trên sàn Nasdaq, cổ phiếu ASML cũng đạt đỉnh 895,93 USD vào tháng 9, mức cao nhất trong vòng 52 tuần gần đây.
Hai người đầu tư công nghệ Ian Hogarth và Nathan Benaich, dự đoán rằng ASML sẽ trở thành tập đoàn có trị giá 500 tỷ USD vào cuối năm 2022.
"Với những người tìm kiếm alpha khi đầu tư vào công nghiệp bán dẫn, lĩnh vực ngày càng quan trọng hơn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, ASML có vẻ là một ứng cử viên sáng giá", Ian Hogarth nhận định.
Một trong những bên hưởng lợi chính từ sự thành công của ASML là công ty Baillie Gifford. Công ty có trụ sở tại Edinburgh đang nắm số cổ phần đáng kể và từng xem việc đầu tư vào ASML là vụ đặt cược lớn nhất của họ.
Với giá trị thị trường khoảng 350 tỷ USD, ASML, tập đoàn kỹ thuật lớn có trụ sở tại Hoà Lan là một tên tuổi khá lạ lẫm đối với nhiều người. Tuy nhiên, họ lại nắm giữ kỹ nghệ cốt lõi, và máy móc tối tân nhất của họ có thể làm ra những con chip bán dẫn hiện đại.
Trong thời điểm vì tình trạng khan hiếm chip diễn ra trên toàn cầu, các tập đoàn lớn và một số quốc gia mong muốn chủ động kiểm soát nguồn cung chip, khiến cho chổ đứng của ASML ngày càng trở nên quan trọng.
Nắm giữ chìa khóa kỹ thuật tiên tiến nhất
ASML bắt đầu hoạt động từ 31 năm trước đây. Hiện nay, tập đoàn này có hơn 31,000 nhân viên là công ty duy nhất trên thế giới có khả năng chế tạo những máy móc phức tạp, dùng để sản xuất các chip bán dẫn thế hệ mới.
Những cỗ máy có giá khoảng 140 triệu USD/chiếc, chiếu chùm tia cực tím lên các tấm silicone đã được xử lý bằng chất quang điện. Các hoa văn phức tạp được tạo ra trên tấm wafer, nơi ánh sáng tiếp xúc với chất hóa học.
Quá trình này được gọi là "kỹ thuật quang khắc" (Photolithography). Bản thân chiếc máy mang tên máy quang khắc cực tím, hoặc máy EUV. Không phải tất cả hệ thống quang khắc do ASML tạo ra đều có khả năng EUV. EUV là kỹ thuật độc đáo mới nhất, được sản xuất hàng loạt từ vài năm trước đây.
| ASML là tập đoàn duy nhất có khả năng chế tạo ra máy quang khắc EVU dùng trong kỹ thuật sản xuất chip cap cấp. (Ảnh: ASML). |
Theo báo cáo về tài chính của ASML, trong năm 2020, họ bán được 31 thiết bị khổng lồ này. Tính chung từ trước đến nay, tập đoàn Hoà Lan chỉ giao có 100 máy móc EUV này mà thôi.
Theo Reuters, thiết bị máy móc quan trọng đến mức chính phủ Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump đã gây áp lực, yêu cầu Hoà Lan ngừng bán cho khách hàng TQ, đối thủ cạnh tranh với họ trong lĩnh vực sản xuất chip.
Cho đến nay, Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden vẫn giữ nguyên lập trường này.
Chris Miller, Giáo sư phụ tá tại Trường Luật và Ngoại giao Fletcher, thuộc Đại học Tufts, người đang nghiên cứu về lịch sử ngành kỹ thuật bán dẫn, cho rằng các tập đoàn sản xuất chip muốn sử dụng bước sóng ánh sáng hẹp nhất trong kỹ thuật quang khắc để có thể lắp đặt nhiều bóng bán dẫn hơn vào mỗi chân đế silicone.
Bóng bán dẫn là một trong những thành phần chủ yếu của thiết bị điện tử hiện đại. Chúng cho phép dòng điện chạy quanh mạch. Công ty sản xuất nếu lắp được nhiều bóng bán dẫn vào chip thì sẽ giúp con chíp chạy càng nhanh, mạnh và hiệu quả hơn.
"Tia EUV là công cụ tiên tiến nhất của ASML sử dụng có bước sóng 13,5 nm, cho phép bạn chạm khắc các hình dạng cực nhỏ trên silicone", Miller cho biết.
Các chip do tập đoàn TSMC sản xuất, được trang bị bên trong thế hệ iPhone mới nhất, được tạo ra từ máy EUV của ASML. Chúng chứa khoảng 10 tỷ bóng bán dẫn.
Kỹ nghệ độc quyền duy nhất
Theo CNBC, không có một công ty nào khác đủ khả năng tạo ra máy EUV dùng trong ngành kỹ thuật sản xuất chip, và ASML đang nắm giữ vị trí độc tôn trên thị trường này. Thậm chí, chưa có dấu hiệu cho thấy sẽ có đối thủ nào bắt kịp kỹ thuật cao cấp này của họ.
"ASML giữ vị trí đặc biệt đối với toàn bộ hệ sinh thái bán dẫn. Về mặt nào đó, họ cũng đóng một vai trò quan trọng như TSMC", Peter Hanbury, chuyên gia phân tích thị trường chip bán dẫn tại Bain & Co, nói với CNBC.
Nhân viên ASML đang lắp đặt một bộ phận của máy EUV. (Ảnh: Bloomberg)
Theo ông, các tiến bộ trong quá trình sản xuất chip sẽ phụ thuộc nhiều vào thiết bị của tập đoàn ASML. Nếu một công ty nào đó muốn bắt kịp, họ sẽ phải mất khoảng 10 năm và tiêu tốn hàng tỷ USD.
ASML đang có khoảng 4.000 công ty cung cấp linh kiện, và những đối tác này lại tiếp tục có đơn vị nhỏ cung cấp linh kiện riêng. Một số bộ phận quan trọng trong máy EUV rất khó để chế tạo ra.
Chẳng hạn, những chiếc gương bên trong máy được sản xuất bởi công ty Zeiss của Đức hợp tác với ASML. Chúng là những cấu trúc phẳng nhất mà con người chưa từng tạo ra.
Bản thân cấu trúc này là những tuyệt tác của kỹ thuật. So với gương bình thường, chúng phản chiếu rất chính xác. Điều này là tối quan trọng, nơi sản xuất chip không muốn các photon bị mất đi trước khi chùm ánh sáng tiếp xúc với đế silicone mỏng.
Tuy nhiên, phần khó nhất của máy EUV là nguồn sáng. "Về mặt lịch sử, các công ty sản xuất chip sử dụng bóng đèn vào những năm 60 và 70. Loại bóng đèn này không phát ra tia cực tím và rất khó có đủ năng lượng hoặc photon để phát ra", Miller cho biết thêm.
Nguồn sáng trong máy EUV của ASML phát ra những quả bóng nhỏ bằng thiếc, chỉ rộng khoảng 30 micron, được phát ra hai lần bởi tia laser carbon dioxide mạnh nhất thế giới. Vụ phóng đầu tiên "chuẩn bị sẵn sàng" và xung động thứ hai, mạnh hơn, biến nó thành plasma nóng đến 400,000 độ F.
Máy in quang khắc của ASML chủ yếu được sản xuất tại Hoà Lan. Họ cũng có một chi nhánh ở tiểu bang Connecticut (Mỹ), dùng để chế tạo một số module. Chúng được gửi đến trụ sở chính của ASML ở Veldhoven, một thị trấn có khoảng 45.000 người sinh sống, bao gồm hàng ngàn nhân viên của ASML, để làm công việc lắp ráp hoàn chỉnh.
Doanh số sắp bùng nổ
Nhu cầu về máy EUV của ASML đang tăng cao khi các công ty sản xuất chip cố gắng vượt qua cuộc khủng hoảng toàn cầu về nguồn cung cấp chip.
Hồi tháng 9 vừa qua, ASML dự đoán doanh số bán ra sẽ bùng nổ trong vòng một thập kỷ tới. Tập đoàn này tin tưởng rằng, mức doanh thu hàng năm sẽ đạt 24-30 tỷ EUR vào năm 2025, với tỷ suất lợi nhuận gộp lên đến 54%-56%. Con số này cao hơn đáng kể so với mức 15-24 tỷ EUR mà họ đưa ra trước đây.
"Chúng tôi nhìn thấy cơ hội tăng trưởng sẽ đáng kể sau năm 2025", ASML cho biết. Tập đoàn Hoà Lan này dự kiến doanh thu trong giai đoạn 2020-2030 sẽ tăng bình quân 11%/năm.
ASML nhận định, xu hướng toàn cầu trong ngành kỹ thuật điện tử cùng với một hệ sinh thái đổi mới mạnh mẽ và có lợi nhuận cao sẽ tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng trên thị trường bán dẫn, vốn đang chống chọi với tình trạng thiếu chip.
Trong 12 tháng qua, giá cổ phiếu ASML trên sàn giao dịch chứng khoán Amsterdam đã tăng từ khoảng 350 EUR lên 772 EUR, mức cao nhất trong lịch sử của họ vào hôm 19/11.
Tương tự, trên sàn Nasdaq, cổ phiếu ASML cũng đạt đỉnh 895,93 USD vào tháng 9, mức cao nhất trong vòng 52 tuần gần đây.
Hai người đầu tư công nghệ Ian Hogarth và Nathan Benaich, dự đoán rằng ASML sẽ trở thành tập đoàn có trị giá 500 tỷ USD vào cuối năm 2022.
"Với những người tìm kiếm alpha khi đầu tư vào công nghiệp bán dẫn, lĩnh vực ngày càng quan trọng hơn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, ASML có vẻ là một ứng cử viên sáng giá", Ian Hogarth nhận định.
Một trong những bên hưởng lợi chính từ sự thành công của ASML là công ty Baillie Gifford. Công ty có trụ sở tại Edinburgh đang nắm số cổ phần đáng kể và từng xem việc đầu tư vào ASML là vụ đặt cược lớn nhất của họ.
Comment