GUIANA, Pháp (NV) – NASA đưa thành công kính thiên văn lớn nhất và mạnh nhất thế giới lên vũ trụ vào đúng ngày Giáng Sinh hôm Thứ Bảy, 25 Tháng Mười Hai, theo NBC News.
Vụ phóng này đánh dấu Kính Thiên Văn James Webb bắt đầu sứ mệnh được chờ đợi từ lâu, sau hơn 30 năm xây dựng và nhiều lần phải hoãn phóng.



Kính Thiên Văn James Webb của NASA được phóng lên vũ trụ từ Kourou, Guiana của Pháp, hôm Thứ Bảy, 25 Tháng Mười Hai. (Hình: Bill Ingalls/NASA via Getty Images)Kính quan sát khổng lồ này trị giá $10 tỷ, được xem là kế nhiệm Kính Thiên Văn Hubble nổi tiếng, và được chế tạo để nghiên cứu những ngày đầu tiên của vũ trụ, khoảng 100 triệu năm sau vụ Big Bang, khi những ngôi sao đầu tiên lấp lánh trên bầu trời.
Kính James Webb lớn bằng sân tennis, được hỏa tiễn Ariane 5 phóng vào lúc 7 giờ 20 phút sáng, giờ miền Đông, từ trung tâm không gian Âu Châu ở Kourou, Guiana của Pháp. Trước đó, kế hoạch phóng bị hoãn nhiều lần, gồm lần hoãn trong Tháng Mười Hai để kiểm tra dây cáp dữ liệu bị hư và gần đây nhất là do thời tiết xấu ở bãi phóng tại Nam Mỹ.
Nay, sau khi được phóng lên, kính James Webb sẽ bắt đầu chuyến đi gian khổ kéo dài nhiều tháng đến quỹ đạo quanh mặt trời, cách Trái Đất hơn 1 triệu dặm.
“Tôi đang tò mò muốn biết vũ trụ như thế nào,” ông Greg Robinson, giám đốc chương trình kính James Webb của NASA, nói. “Chúng ta từ đâu ra? Nơi của chúng ta là gì trong vũ trụ này? Tôi đang nóng lòng muốn biết những chuyện như vậy.” (Th.Long)




===


Phóng thành công kính viễn vọng không gian James Webb

Kính viễn vọng James Webb, cỗ máy nhìn ngược quá khứ 13,8 tỷ năm của vũ trụ được NASA phóng thành công vào không gian hôm nay.




Kính viễn vọng James Webb cất cánh thành công. Video: NASA



Kính viễn vọng trị giá 10 tỷ USD cất cánh trên lưng tên lửa Ariane 5 từ cảng vũ trụ của châu Âu ở vùng Guiana thuộc Pháp vào 19h20 ngày 25/12 theo giờ Hà Nội. Khoảng nửa tiếng sau khi rời bệ phóng, kính viễn vọng James Webb của NASA tách thành công khỏi tên lửa Ariane 5 và mở tấm pin mặt trời, bắt đầu hành trình dài một tháng tới quỹ đạo quanh điểm Lagrange 2 giữa Trái Đất và Mặt Trời, cách hành tinh của chúng ta 1,6 triệu km.
Kính Webb đã trải qua nhiều năm trì hoãn vì đại dịch và thách thức kỹ thuật. Tuy nhiên, đài quan sát thiên văn mạnh và phức tạp nhất thế giới sẽ trả lời những câu hỏi về hệ Mặt Trời, nghiên cứu ngoại hành tinh theo phương pháp mới và quan sát vũ trụ sâu hơn. Webb sẽ xem xét khí quyển của ngoại hành tinh có thể ở được và tiếp tục tìm kiếm dấu vết của sự sống bên ngoài Trái Đất.
Kính viễn vọng kế nhiệm kính Hubble trang bị gương rộng 6,5 mét, cho phép thu thập nhiều ánh sáng hơn từ các vật thể trong không gian. Gương càng thu được nhiều ánh sáng, hình ảnh kính viễn vọng quan sát càng chi tiết.




Chiếc gương bao gồm 18 mảnh hình lục giác mạ vàng, mỗi mảnh rộng 1,32 mét. Đây là chiếc gương lớn nhất mà NASA từng chế tạo, nhưng kích thước của nó cũng trở thành vấn đề nan giải. Chiếc gương to đến mức không thể đặt vừa trong tên lửa. Vì vậy, các chuyên gia của NASA thiết kế kính viễn vọng dưới dạng nhiều bộ phận chuyển động có thể gập lại theo kiểu origami và đặt vừa trong không gian rộng 5 m để chuẩn bị phóng. Webb sẽ đóng vai trò như cỗ máy thám hiểm quan sát theo bước sóng hồng ngoại, phát hiện ánh sáng mà con người không thể nhìn thấy và hé lộ những khu vực còn ẩn giấu của vũ trụ, theo NASA.
Hoạt động căng thẳng nhất khi kính Webb tới đích là mở tấm chắn nhiệt, dự kiến diễn ra vào tuần đầu sau khi phóng. Hệ thống tấm chắn nhiệt gồm 140 cơ cấu nhả, 70 khớp bản lề, 400 ròng rọc, 90 dây cáp và 9 motor, tất cả đều cần hoạt động đúng cách để căng 5 tấm màng mỏng. Việc triển khai 18 mảnh gương cũng khó khăn không kém. Để kính Webb hoạt động đúng như dự kiến, bề mặt gương phải thật phẳng với độ chính xác cỡ 150 nanomet.
Từ năm 2004, hàng nghìn nhà khoa học, kỹ thuật viên và kỹ sư từ 14 nước đã dành 40 triệu giờ để chế tạo kính viễn vọng. Kính Webb bao gồm thiết bị từ Cơ quan Vũ trụ Canada và Cơ quan Vũ trụ châu Âu.
Nếu tất cả theo đúng kế hoạch, cần khoảng 6 tháng để tất cả hệ thống và thiết bị của Webb hoạt động đúng nhịp. Đài quan sát sẽ bắt đầu hoạt động khoa học từ mùa hè năm 2022. Webb sẽ trải qua ít nhất 5 năm tiếp theo để quan sát vũ trụ, đóng góp vào vô số dự án của các nhà khoa học trên khắp thế giới.

An Khang (Theo Space/CNN)
*


Xem video lúc phóng lên không gian (tiếng Pháp)

Le télescope spatial James Webb de la Nasa lancé depuis Kourou par une fusée Ariane 5