Minh hoạ: Mufid Majnun/Unsplash
Các cơ quan y tế chuyên trách Mỹ đang cảnh báo công chúng về các bộ dụng cụ (kit) xét nghiệm Covid-19 giả. Bạn cần biết cách phát hiện ra chúng.

Các trường hợp dương tính với Covid-19 tiếp tục tăng đột biến, dẫn đến hàng dài người chờ đợi mệt mỏi nhiều giờ tại các địa điểm xét nghiệm miễn phí. Các kệ bán kit tự xét nghiệm cũng trống rỗng tại các cửa hàng, nơi luôn có sẵn trước đó.

Vấn đề khan hiếm chưa được giải quyết xong thì nay lại xuất hiện một vấn nạn khác: Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) vừa cảnh báo người dân về các bộ xét nghiệm giả được bán trực tuyến cho những người tuyệt vọng cần xét nghiệm sớm tại nhà.

Tuần này, FTC ra thông cáo báo chí, nêu rõ: “Không có gì ngạc nhiên khi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (CDC) cảnh báo về các bộ xét nghiệm tại nhà giả và trái phép đang được rao bán trên mạng internet bởi những kẻ lừa đảo tận dụng cơ hội nhu cầu tăng vọt để thu lợi”.

Theo CDC, tự kiểm tra Coronavirus – còn được gọi là xét nghiệm tại nhà hoặc xét nghiệm không có đơn kê của bác sĩ – là một trong các biện pháp giảm rủi ro và có thể bảo vệ người khác, thay vì chờ đợi hoặc vẫn đi làm do không biết mình dương tính.

CDC cho biết tự xét nghiệm có thể làm ở bất cứ đâu, dù đã chủng ngừa chưa hoặc có triệu chứng chưa. Nó cũng dễ sử dụng và cho kết quả nhanh chóng trong vòng trên dưới 20 phút. Tuy nhiên, khi bộ xét nghiệm khan hiếm và đắt, một số người quay sang tìm mua trên mạng hoặc bất cứ nơi nào có bán, khiến các cơ quan y tế phải khuyến cáo người dân nên cảnh giác với những kẻ lừa đảo bán bộ xét nghiệm giả.
Minh hoạ: Mufid Majnun/Unsplash
Nhưng làm thế nào để phát hiện đó là giả? FTC đề nghị nên làm theo bốn lời khuyên sau trước khi mua và sử dụng:

1. Chỉ mua các nhãn hiệu xét nghiệm đã được FDA cho phép chính thức. Hiện trang web của FDA có liệt kê danh sách hơn 40 loại bộ xét nghiệm tại nhà được phép, một số xét nghiệm có giới hạn độ tuổi và có thể mua trực tuyến, tại các hiệu thuốc và cửa hàng bán lẻ (luc chưa cháy hàng).
2. Kiểm tra danh sách tên các nhãn hiệu xét nghiệm Covid-19 được FDA khẳng định là giả để đảm bảo không mua phải chúng.
3. Nếu muốn mua trên mạng, hãy cẩn thận duyệt qua nhiều nguồn bán và so sánh các đánh giá đáng tin cậy từ các chuyên gia y tế hoặc tổ chức y tế trước khi quyết định mua. FTC cũng khuyên bạn khi tìm trên mạng những người bán bộ xét nghiệm tại nhà nên kèm theo những từ như “scam”, “complaint” hoặc “review” (lừa đảo, phàn nàn, đánh giá) để bắt bọn lừa đảo.
4. Nếu phải chọn mua bộ xét nghiệm trên mạng, bạn hãy thanh toán bằng thẻ tín dụng để có thể lấy lại tiền khi phát hiện bị lừa. Ngoài ra, bạn nên kiểm tra xem bộ dụng cụ sắp mua có còn hạn sử dụng không. Thông báo của FTC nhấn mạnh: “Sử dụng những sản phẩm giả cho kết quả sai không chỉ lãng phí tiền bạc, tiếp tay cho kẻ gian mà còn vô tình làm lây lan Covid-19 và không được điều trị kịp thời nếu bị nhiễm”.

Sự quan trọng của tự xét nghiệm

Các triệu chứng nhiễm Omicron thường là không có hay rất nhẹ đối với những bệnh nhân đã được tiêm phòng đầy đủ. Tuy nhiên, nói thế không có nghĩa là xem nhẹ nó, đặc biệt là đứng ở góc độ hệ thống chăm sóc y tế bị quá tải. Nguy cơ bệnh trở nặng thấp hơn ở mỗi cá nhân, nhưng không có nghĩa là ở cấp độ xã hội cũng thế.

Omicron rất nguy hiểm vì dù tỷ lệ trở nặng nhỏ nhưng do số ca nhiễm mới quá lớn nên số nhập viện tăng, áp lực nặng nề lên hệ thống y tế”. Một số chuyên viên y tế khuyến cáo không nên nhìn vào tỷ lệ trở nặng thấp của Omicron để xem nhẹ tác hại của nó mà nên nhìn vào số người phải nhập viện.

Một điều đáng quan tâm nữa là nhiều ca nhiễm Covid-19, đặc biệt là nhiễm Omicron không kèm theo triệu chứng mất khứu giác, vị giác nên rất giống cảm lạnh và cúm thường. Coronavirus luôn thay đổi nên những hướng dẫn chống lại chúng cũng phải thay đổi.
Minh hoạ: Greenvalley Pictures/Unsplash
Trong khi biến thể Omicron lây lan cao tiếp tục làm tăng số ca nhiễm Covid-19, số ca nhập viện ở Mỹ và nhiều quốc gia khác, các chuyên gia y tế cho rằng người dân Mỹ rất cần duy trì các biện pháp an toàn để ngừa bệnh. Một trong những cách tự bảo vệ tốt nhất là xét nghiệm thường xuyên, ngay cả khi không cảm thấy bệnh và không có triệu chứng bệnh.

Theo tiến sĩ Mara Aspinall, giáo sư thực hành tại Trường Cao đẳng Giải pháp Y tế thuộc Đại học tiểu bang Arizona, dù nguồn cung bộ xét nghiệm không đáp ứng kịp nhu cầu, nhưng việc Omicron lây lan nhanh hơn rất nhiều, xét nghiệm càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. “Chúng ta đang ở vào một thời điểm rất, rất bấp bênh – bà nói – Xét nghiệm là lối thoát đơn giản duy nhất trong tất cả các giải pháp”.

Tiến sĩ Sarah Ash Combs, bác sĩ chăm sóc sức khỏe tại Bệnh viện Nhi Trung ương có lời khuyên: “Cách duy nhất để biết chính xác là… xét nghiệm và xét nghiệm”. Theo Đại học Johns Hopkins, tính đến 7 Tháng Một, 2022, Covid-19 đã giết chết ít nhất 859,046 người và lây nhiễm cho khoảng gần 61 triệu người ở Mỹ, số ca nhiễm mới trong ngày 7 Tháng Một là 468,081.