Tweet
Trái đất đã bị tấn công bởi 'một luồng năng lượng dữ dội, bất thường' từ thiên hà gần đó có thể thay đổi hiểu biết của chúng ta về vũ trụ
Các nhà khoa học cho biết Trái đất đã bị tấn công bởi một luồng ánh sáng dữ dội, bất thường có thể thay đổi hiểu biết của chúng ta về vũ trụ.
Cuối năm ngoái, các nhà khoa học đã phát hiện ra một vụ nổ năng lượng kéo dài 50 giây về phía Trái đất, được gọi là vụ nổ tia gamma hay GRB, đây là vụ nổ mạnh nhất trong vũ trụ. Ngay lập tức, các nhà nghiên cứu bắt đầu tìm kiếm ánh hào quang mà những vụ nổ như vậy để lại, với ánh sáng khả kiến đó rất hữu ích để tìm ra nguồn gốc của vụ nổ.
Nhưng thay vào đó, những nhà nghiên cứu đó lại tìm thấy một điều hoàn toàn khác: rằng vụ nổ dường như đến từ một kilonova. Những sự kiện hiếm hoi đó chỉ xảy ra khi một ngôi sao neutron hợp nhất với một vật thể rất nhỏ gọn khác – một ngôi sao neutron khác hoặc một lỗ đen. Nghiên cứu thách thức sự hiểu biết của chúng ta về nguồn gốc của GRB lâu dài như vậy. Nhưng nó cũng có thể cung cấp một cách thú vị để trả lời các câu hỏi khác về vũ trụ, chẳng hạn như các nguyên tố nặng nhất của nó đến từ đâu, vẫn còn là một bí ẩn.
Và thiên hà mà GRB đến từ đó cũng thật kỳ lạ. Nó còn trẻ và vẫn đang hình thành các ngôi sao – đối lập với thiên hà duy nhất được biết đến gần đó đã tổ chức một sự kiện như vậy.
Jillian Rastinejad, từ Đại học Northwestern, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, cho biết: “Sự kiện này trông không giống bất cứ điều gì khác mà chúng ta từng thấy trước đây từ một vụ nổ tia gamma dài. “Tia gamma của nó giống tia gamma của vụ nổ tạo ra bởi sự sụp đổ của các ngôi sao khối lượng lớn.
Cho rằng tất cả các vụ hợp nhất sao neutron đã được xác nhận khác mà chúng tôi đã quan sát đều đi kèm với các vụ nổ kéo dài dưới hai giây, chúng tôi có mọi lý do để mong đợi GRB 50 giây này được tạo ra bởi sự sụp đổ của một ngôi sao lớn. Sự kiện này đại diện cho một sự thay đổi mô hình thú vị đối với ngành thiên văn bùng nổ tia gamma.”
Một bài báo mô tả những phát hiện, 'Một kilonova sau vụ nổ tia gamma trong thời gian dài ở tốc độ 350 Mpc', được đăng trên tạp chí Nature hôm nay.
Vụ nổ được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2021, bởi Đài thiên văn Neil Gehrels Swift của Nasa và Kính viễn vọng Không gian Tia Gamma Fermi. Kể từ đó, các nhà nghiên cứu đã tìm cách phân loại vụ nổ và tìm hiểu xem nó có thể đến từ đâu.
Trong số những phát hiện khác, họ chỉ ra rằng một sự kiện đã tạo ra các nguyên tố nặng có khối lượng gấp khoảng 1.000 lần Trái đất của chúng ta. Điều đó cho thấy rằng các kilonovae là nơi sản xuất vàng chính trong vũ trụ.
Và bởi vì thiên hà mà GRB xuất phát tương đối gần, nên các nhà khoa học có thể có được cái nhìn rõ ràng về nó một cách khác thường. Hơn nữa, điều đó có thể giúp giải thích các vụ nổ tia gamma khác dường như không phù hợp với hiểu biết của chúng ta về nguồn gốc của chúng.
“Đây là một GRB đáng chú ý,” Benjamin Gompertz nói. “Chúng tôi không mong đợi các vụ sáp nhập kéo dài hơn hai giây. Bằng cách nào đó, cái này cung cấp năng lượng cho máy bay phản lực trong gần một phút. Có khả năng hành vi này có thể được giải thích bởi một ngôi sao neutron tồn tại lâu dài, nhưng chúng ta không thể loại trừ rằng những gì chúng ta thấy là một ngôi sao neutron bị xé toạc bởi một lỗ đen.
“Nghiên cứu thêm về những sự kiện này sẽ giúp chúng tôi xác định đâu là câu trả lời đúng và thông tin chi tiết mà chúng tôi thu được từ GRB 211211A sẽ là vô giá cho việc giải thích này.”
Và các nhà khoa học hy vọng rằng việc bật Kính viễn vọng Không gian James Webb sẽ có được cái nhìn rõ hơn về kilonovae. Kính viễn vọng đó có thể chụp ảnh các vật thể thiên văn ở xa và “đánh hơi” bầu khí quyển của chúng, cho phép nó nhìn thấy chính xác những nguyên tố nào có mặt thông qua một quá trình được gọi là quang phổ.
Rastinejad nói: “Thật không may, ngay cả những kính viễn vọng trên mặt đất tốt nhất cũng không đủ nhạy để thực hiện phép đo quang phổ. “Với JWST, chúng tôi có thể thu được quang phổ của kilonova. Những vạch quang phổ đó cung cấp bằng chứng trực tiếp rằng bạn đã phát hiện ra những nguyên tố nặng nhất.”