Người Nam Kỳ nói lái tổ sư, nói lái bà cố nội, nói lái bậc thầy, đôi khi nghe xong phải ngẫm một hồi rồi mới đỏ mặt cười xà vì nghe xong nếu nghiêm túc bảo đảm không hiểu gì ráo trọi á.

Nói lái thường có bà con với “Nói tục”. Vì lái không tục không có vui, ai mà lái đàng hoàng thì khỏi lái chi cho mắc công.
Ở thôn quê, nhiều điền chủ xích mích nhau vì những mối bất hoà nhỏ. Đôi khi mối bất hoà ấy trở nên thù hận suốt một hai thế hệ.

Chẳng hạn trường hợp hai điền chủ ở Bến Tre:

Ông Cả Đẩu là người giàu nhứt làng Tân Hào, có mối hiềm khích với Chín Chỉnh, cũng là người giàu nhứt làng Tân Thạnh kế bên.

Không rõ bên Chín Chỉnh giận gia đình ông Cả Đẩu ra sao mà đặt câu hát ru em để trẻ con làng hát hàng ngày:

"Cua kình càng bò ngang bờ mẫu
Nghe tiếng đồn Cả Đẩu đậu tru".

Tức mình, phía làng Tân Hào, ông Cả Đẩu đâu có chịu thua, liền phản pháo bằng hai câu khác, độc địa hơn:

"Cua kình càng bò ngang cái tĩn
Thiên hạ đồn Chín Chỉnh đậu du".

Hai tiếng sau cùng, nếu nói lái có nghĩa Chín Chỉnh "xxx" với con dâu.

Theo tài liệu của Bảo Lộc trong
"Nội san Bến Tre tháng 3-1993”, hai câu này có sửa đôi chút:

"Cua kình càng bò ngang cái tĩn
Nghe tiếng họ đồn Chín Chỉnh... Đậu lu!"
Nam mết nữ mà dám hò như vầy nè:
“Hò ơ…
Thằn lằn đeo cột thằn lằn trốn
Cá nằm trong đăng, cá mắc kẹt đăng
Anh với em nhân ngãi đồng bằng
Dù xa duyên nợ nhưng cột lằn đừng xa”.

Dân Nam Kỳ cũng kêu những ông thầy mạnh miệng la làng ta đạo này đạo nọ,nhưng thùng thiếc lủng đáy mờ đánh thiệt um sùm, không có thực chất là đạo ù ù.

Trong dân gian Nam Kỳ thì
"Đạo ù ù" ,"Đạo dụ” cùng “Đạo chích” và “Đạo tì” là mấy cái đạo ai cũng ngán.

“Ban ngày lặt cỏ tối công phu
Đậu ủ lâu ngày hóa đậu lu
Ngày ta địa chủ, đêm tu đạo
Đạo chi lạ rứa: "Đạo ù ù".

Người Nam Kỳ mình ngộ lắm, kêu những người mà 'khôn' kiểu quỷ quyệt là chót lưỡi đầu môi
Chót là gì? Chưa ai biết chót là gì, từ đâu ra, Hán Việt hay thuần Việt.
Chỉ biết nghĩa nó là cái phần cuối cùng.

Ta nghe ăn nói "chót chét” là đụng đâu nói đó, nói tàm xàm, nhiều chuyện.
Cái này rõ nghĩa nè:

"Chót lưỡi đầu môi”, chót lưỡi là cái đuôi lưỡi, cái thò thò ra ngoài đó.
Ai ”Chót lưỡi đầu môi” là dạng bán Trời không mời Thiên Lôi, miệng lưỡi dữ dằn.

Nam Kỳ mình có tiếng "mùi" khi đi coi hát.

Tỉ như ông kép và bà đào hát cải lương mà diễn xuất thần, cỡ như Thanh Nga và Thanh Sang vô lớp Quỳnh Nga tiễn Trần Minh lên đường ứng thí lai kinh, bà già trầu vổ đùi cái đéc la lên:

"Chèn ơi nó mùi mẫn quá tụi bây".
Mùi là hát hay, hát cái giọng nó êm ru mà thấm vô từng chưn lông sợi tóc, tóc tay dựng đứng, khán giả khóc ràn rụa nước mắt, cứ nghĩ trên sân khấu cũng là chính cuộc đời mình.
Diễn là mùi mẫn, còn hát thì ít khi xài mùi, nhưng nói hát mùi quá cũng không sai, câu ca mùi bậc nhứt chốn ruộng đồng

Hát thì ngọt như mía lùi, ngọt như đường phèn ngọt như mật ong.
"Trời ơi, con nhỏ này hát ngọt như mía lùi tụi bây ơi”.

Chữ mùi này độc quyền Nam Kỳ, chỉ khi ca cải lương vô vọng cổ, xuống xề, hát lý, hát nhạc vàng mà ca sĩ có giọng mang chút dân ca Nam Kỳ thì mới xài chữ mùi đặng.
Người Nam Kỳ vô tư lắm:

"Sáng ăn cơm sườn, chiều ăn nước tương
Tối leo lên giường, nằm nghe cải lương
Ô ố ô, cuộc đời thật quá tuyệt vời...
Sáng đi chơi bời, Chiều đi tắm hơi.
Tối chun dzô mùng, nằm nghe cải lương
Ô ố ô, chủ nhật sao quá tuyệt vời...
Beautiful Sunday!"


Nguyễn Gia Việt.

Tam Nguyen FB