Announcement

Collapse
No announcement yet.

Đỏ mặt khi uống rượu bia: chuyện không thể xem thường

Collapse
X
Collapse
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

  • Font Size
    #1

    Đỏ mặt khi uống rượu bia: chuyện không thể xem thường

    Trong bữa tiệc, trên bàn nhậu, chúng ta thường thấy có vài người sau khi mới uống 1 đến 2 lon bia thì mặt trở nên đỏ bừng như mặt trời mọc. Dân tình đồn rằng, đó là dị ứng rượu bia, là do nhóm máu hay thậm chí chỉ là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể khi uống bia rượu do lưu thông máu tốt. Thực hư ở phía sau chuyện này là gì? Liệu có phải đơn giản như vẻ bề ngoài của nó hay trong đó chứa đựng cả một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở phía sau?

    Cùng tìm nhau tìm hiểu thêm nhé!



    Chuyển hóa rượu
    Sau khi uống rượu bia có chứa ethanol, cơ thể sẽ hấp thu nhanh chóng qua đường tiêu hóa vào máu với khoảng 20% ở bao tử và 80% ở ruột non. Từ đó, nó sẽ được đưa đến các bộ phận trong nội tạng. Trong vòng vài phút sau, chất rượu sẽ đến não, khiến cho bạn cảm thấy bị kích thích, hưng phấn sau đó dần dần sẽ mất kiểm soát hành vi sáng suốt. Cơ thể sẽ đào thải chất ethanol một phần nhỏ qua tuyến mồ hôi, nước tiểu, hơi thở và 90% còn lại sẽ được chuyển hóa ở lá gan.

    Quá trình chuyển hóa ở gan sẽ trải qua hai bước. Đầu tiên, men ADH (alcohol dehydrogenase) chuyển hóa ethanol trong rượu bia biến thành acetaldehyde. Sau đó, men ALDH (aldehyde dehydrogenase) sẽ chuyển hóa acetaldehyde thành acetate hay acid acetic, một chất gần như vô hại, là thành phần chính của loại giấm ăn. Cuối cùng, acid acetic được phân hủy ra năng lượng, nước và khí CO2.


    Mô hình chuyển hóa ethanol trong cơ thể người

    Trong ba chất nói trên: ethanol, acetaldehydeacetate (acid acetic) thì acetaldehyde được xem là chất chứa nhiều độc tính nhất. Khi số lượng acetaldehyde được sản sinh với một mức quá lớn hoặc không được chuyển hóa hiệu quả sẽ gây ra sự tích tụ acetaldehyde trong máu dẫn đến việc làm giãn toàn bộ mạch máu trong cơ thể mà biểu hiện là đỏ bừng mặt kèm theo nhức đầu, nôn mửa, nhịp tim nhanh và huyết áp tăng cao. Về lâu dài, acetaldehyde có khả năng gây ra đột biến DNA và thúc đẩy hình thành ra ung thư.

    Chứng đỏ mặt khi uống rượu bia
    Chứng đỏ mặt khi uống rượu bia có tên tiếng Anh là Alcohol flush reaction hay còn gọi là Asian flush tức chứng đỏ mặt kiểu châu Á được định nghĩa là tình trạng xuất hiện mảng đỏ bừng hoặc nổi ban đỏ trên mặt, cổ, vai, thậm chí toàn bộ cơ thể sau khi uống một số lượng thức uống có cồn kết hợp với các triệu chứng như bị nôn mửa, đau đầu, nhịp tim nhanh. Đây là một hội chứng xảy ra phổ biến ở người châu Á, biểu hiện của việc chuyển hóa rượu không tốt chủ yếu là do sự thiếu hụt của men ADLH (aldehyde dehydrogenase).

    (Minh họa)
    Nhiều sự khám phá trong những năm gần đây đã cho thấy, quá trình chuyển hóa rượu trong cơ thể có chịu ảnh hưởng của gene hay nói một cách khác tửu lượng của mỗi người là do ảnh hưởng của sự di truyền, cụ thể là do một gene có cùng tên với men là gene ALDH2. Do lỗi của gene ALDH2 gây thiếu hụt enzyme ALDH, khiến cho chất acetaldehyde không được chuyển hóa tốt dẫn đến việc tích tụ quá nhiều trong cơ thể và gây ra chứng đỏ mặt khi uống rượu bia. Giới khoa học đã ước tính rằng, có khoảng 8 phần trăm dân số trên toàn thế giới và ít nhất từ 36% đến 60% người Đông Á (Nhật Bản, TQ và Đại Hàn) bị mắc chứng đỏ mặt này [1], [2].

    Ảnh hưởng của rượu bia đối với người bị chứng đỏ mặt sau khi uống
    Một cuộc nghiên cứu được thực hiện vào năm 2013 trên 1,763 người đàn ông Đại Hàn đã cho thấy, những người đàn ông bị đỏ bừng mặt sau khi uống rượu có nguy cơ bị huyết áp cao hơn đáng kể khi họ uống nhiều hơn 4 loại đồ uống có cồn mỗi tuần. Từ đó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ [3].

    Mặt khác, nồng độ acetaldehyde cao và kéo dài sẽ tấn công các tế bào DNA, từ đó sẽ kích thích các tế bào ung thư phát sinh ra. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, những người bị thiếu hụt men ALDH có nguy cơ dính bệnh ung thư thực quản cao hơn khoảng 6-10 lần so với những người bình thường uống một số lượng rượu tương đương [4]. Ung thư thực quản là một trong những loại ung thư nguy hiểm nhất thế giới với khả năng sống sót ngắn ngủi, chỉ có khoảng 15,6%-31,6% các ​​bệnh nhân này sống sót sau năm năm kể từ khi được chẩn đoán. Các khoa học gia cũng ước tính rằng, có ít nhất 540 triệu người bị thiếu men ALDH trên thế giới.

    Trong con số bệnh nhân khổng lồ này, chỉ cần giảm một ít tỷ lệ bị mắc ung thư thực quản có thể giúp giảm đáng kể số ca tử vong do ung thư thực quản trên toàn thế giới [2].

    (Minh họa)
    Chúng ta thường bắt đầu uống rượu bia ở độ tuổi thanh thiếu niên và xuất hiện chứng đỏ mặt trong những lần đầu. Tuy nhiên nếu cứ tiếp tục uống, cơ thể sẽ dần dân thích nghi, sản sinh ra nhiều men ALDH hơn và tửu lượng cũng tăng dần lên. Chúng ta vui vẻ và tự hào rằng, mình đã lên "đô" mà trong không quên rằng trong quá trình này cơ thể đã tiếp xúc với một số lượng lớn acetaldehyde, sẽ tạo ra nguy cơ cao mắc các bệnh ung thư có liên quan đến rượu bia như ung thư vòm họng, ung thư thực quản, ung thư gan....

    Vì vậy, cần phải hiểu rằng chứng đỏ mặt khi uống rượu bia là do bị thiếu men chuyển hóa, là hoàn toàn không phải do dị ứng, do nhóm máu hay tệ hơn là giúp việc lưu thông máu tốt. Khi đã ý thức được điều này, chúng ta nên kiên quyết từ bỏ uống rượu bia càng sớm càng tốt. Đối với những người trẻ tuổi đây là một cơ hội tốt nhất để phòng ngừa bệnh ung thư.

    Điều quan trọng là có thể xác định ra, liệu một người có bị thiếu men ALDH hay không bằng cách dựa vào bộ câu hỏi về Flushing Questionnaire gồm 2 câu hỏi sau đây:
    - Bạn có xu hướng bị đỏ bừng mặt ngay sau khi uống một ly bia (khoảng 180ml) hay không? (khoảng hai phần ba ly rượu thường hoặc một ly rượu mạnh).
    - Bạn có xu hướng bị đỏ bừng mặt ngay khi uống một ly bia trong một hoặc hai năm đầu khi bạn bắt đầu uống?
    Nếu một người trả lời cho câu hỏi A hoặc B, họ được xem là thiếu men ALDH. Việc bổ sung câu hỏi B rất quan trọng vì một số người có thể dễ dãi với phản ứng bị đỏ mặt và quên rằng mình cũng từng bị đỏ mặt khi bắt đầu uống rượu bia.

    Cách phòng tránh
    Nguyên nhân gây ra đỏ mặt khi uống rượu bia là do di truyền gây ra thiếu hụt men chuyển hóa và thải trừ rượu bia ra khỏi cơ thể. Do đó, hiện nay không có phương cách nào hửu hiệu để điều trị hoàn toàn tình trạng này. Cách duy nhất là nên tránh hoặc hạn chế uống rượu bia. Hãy nhớ rằng, đỏ mặt là dấu hiệu báo động cho thấy, bạn cần nên ngừng uống rượu bia ngay.

    Các bạn có thể nghe nói qua nếu dùng một số loại thuốc để làm giảm tình trạng bị đỏ mặt sẽ giúp cho bạn đỡ tự ti, dễ chịu và không còn bị mọi người châm chọc nhưng điều này cũng không thể giải quyết được tình trạng thiếu men ALDH, tức là vẫn bị tích tụ acetaldehyde quá mức trong máu. Điều này có thể che giấu các triệu chứng quan trọng báo động về những vấn đề xấu khác cho sức khỏe. Thậm chí sẽ còn nguy hiểm hơn, nếu sử dụng những loại thuốc này khiến cho bạn phớt lờ chứng bị đỏ mặt và tiếp tục uống rượu bia nhiều hơn nữa.

    Thực tế xã hội hiện nay (Ở VN), chuyện bỏ hẳn bia rượu là một điều khá xa vời, khi vui vẻ người ta uống mừng, buồn buồn thì lại uống để xả xui, không vui không buồn cũng uống cho khỏe người và quán nhậu mọc lên khắp nơi như loại nấm sau cơn mưa.

    Một số mẹo sau đây giúp bạn đỡ say xỉn trên bàn nhậu:
    1/ "Đổ bê tông" bằng cách ăn lót dạ trước khi nhậu với những thức ăn nhiều chất béo như bơ, phô mai, trứng, sữa… Điều này giúp tráng một lớp lên bề mặt bao tử, giúp làm chậm quá trình hấp thu rượu bia để lá gan có thời gian xử lý.
    2/ Nên uống từ từ vừa nhâm nhi vừa co giãn thời gian rượu bia hấp thu vào cơ thể.
    3/ Uống nhiều nước lọc giúp pha loãng nồng độ rượu bia đồng thời bù lại lượng nước bị mất do rượu bia.
    4/ Không uống rượu bia kèm với nước ngọt hay đồ ngọt vì đường và khí gas trong đồ uống sẽ thúc đẩy nhanh quá trình hấp thu bia rượu. Không uống bia rượu cùng với cà phê, nước tăng lực như Red Bull hay cocktail hỗn hợp có chất caffeine vì sẽ gây ra buồn nôn và nhức đầu, làm cho cơn say trở nên tồi tệ hơn. Thuốc lá cũng là một tác nhân đẩy nhanh sự hấp thu rượu bia vào cơ thể.
    5/ Ăn các loại trái cây giàu vitamin C như chanh dây, bưởi, cam… giúp hỗ trợ phân giải rượu bia.
    6/ Rượu bia được thải một phần qua đường hô hấp nên cần hít thở sâu, ca hát, nói nhiều… cũng làm giảm nồng độ cồn trong máu.
    7/ Khi say xỉn, cơ thể cần thời gian để hồi phục, vì vậy ngủ là cách tốt nhất, lại đỡ làm mấy chuyện dại dột. Chú ý nhớ đắp chăn ấm khi ngủ để đề phòng cảm lạnh.

    Thực trạng sử dụng bia rượu hiện nay (VN)

    Phần cuối này chúng ta muốn điểm lại một chút về tình hình sử dụng rượu bia thực sự nguy hiểm ở VN. Mỗi năm, sử dụng rượu bia ở mức nguy hại gây ra 5,3% số ca tử vong toàn cầu, tức là cứ mỗi phút có 6 người chết với tổng số 3 triệu ca tử vong hằng năm do rượu bia. Việt Nam là một trong ít quốc gia trên thế giới có mức tiêu thụ rượu bia tăng nhanh. Năm 2016, mức tiêu thụ rượu bia bình quân đầu người ở Việt Nam cao thứ hai ở khu vực Đông Nam Á và thứ 3 của châu Á (sau Đại Hàn và Thái Lan). Bình quân mỗi người VN tiêu thụ khoảng 6,6 lít cồn/người/năm, tỷ lệ nam giới và thanh thiếu niên sử dụng rượu, bia đều ở mức cao [5]

    Hướng dẫn mới về sử dụng rượu bia của Cơ quan y tế nước Anh cảnh báo rằng uống rượu bia ở bất cứ mức độ nào cũng sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư và tương ứng với số lượng cồn tiêu thụ. Các chuyên gia đã đi đến kết luận rằng, không có một lý do chính đáng nào biện minh cho việc uống rượu bia là có lợi cho sức khỏe [6].

    Gần đây, ngày càng có nhiều cuộc nghiên cứu với phương pháp tiến hành và phân tích với máy móc tối tân hơn cùng đưa kết quả nói rằng, rượu bia không có tác dụng nào nhằm bảo vệ hoặc tác dụng bảo vệ của rượu bia đối với bệnh tim mạch hoặc các nguyên nhân gây ra tử vong khác. Hơn nữa, tác dụng bảo vệ nói trên chỉ được nhìn nhận đơn lẻ mà không tính đến các rủi ro sức khỏe tổng quát của việc uống rượu bia, đặc biệt là mối liên hệ chặt chẽ giữa uống rượu và nguy cơ mắc ung thư, thương tích do tai nạn và các bệnh truyền nhiễm khác[5].


    (Minh họa)


    (Minh họa)
    Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rượu là nguyên nhân trực tiếp gây ra hơn 30 loại bệnh và liên quan đến gần 200 loại bệnh tật và thương tích khác. Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng nguy cơ phát triển một loạt các vấn đề sức khỏe, bao gồm: huyết áp cao, tim mạch, đột quỵ, giảm trí nhớ, một số loại bệnh ung thư, bệnh lý gan và các vấn đề tiêu hóa [5].

    Kết luận
    1/ Đỏ mặt khi uống rượu bia do thiếu hụt men chuyển hóa gây tích tụ acetaldehyde, cũng là thủ phạm gây đau đầu, nôn mửa, nhịp tim nhanh, huyết áp cao và thúc đẩy ung thư. Đây là dấu hiệu báo động về những vấn đề xấu cho sức khỏe có liên quan đến rượu bia.
    2/ Không có cách nào hửu hiệu để điều trị chứng bị đỏ mặt khi uống rượu bia, cách tốt nhất là nên tránh uống bia rượu.
    3/ Nếu phải uống, hãy uống rượu bia trong ngưỡng cho phép của ngành y tế để giảm tối thiểu các tác hại.
    4/ Nhớ áp dụng một số mẹo để giảm bớt sự say xỉn và an toàn sau khi uống rượu bia.


    Nguồn tham khảo:
    - www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3860439/
    -
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2659709/
    - https://www.nih.gov/news-events/news...ng-east-asians
    Xem clip ở đây:


Working...
X