(ảnh: Getty Images)
Nói về năm bộ phim cổ điển của hãng phim Walt Disney, sự đánh giá từ tệ nhất đến hay nhất dường như không có ý nghĩa.

Người hâm mộ và các nhà phê bình của Walt Disney Corporation đã tạo ra bảy kỷ nguyên để phân loại phim hoạt hình của mình. Những kỷ nguyên này được phân biệt nhờ các xu hướng chung của các bộ phim vào thời điểm đó, chẳng hạn như phong cách viết và thể loại hoạt hình.

Phần đầu tiên được gọi là ‘Thời Đại Hoàng Kim’ (Golden Age) diễn ra từ năm 1937 đến năm 1942. Sau gần một thập niên đào tạo các họa sĩ hoạt hình thông qua bộ phim hoạt hình Silly Symphony, Walt Disney quyết định thử sức mình với việc làm phim hoạt hình.

Năm bộ phim đầu tiên của ông được coi là những bộ phim tiên phong về hoạt hình, với các kỹ thuật mang tính đột phá bao gồm các chuyển động giống như thật và máy quay đa mặt phẳng để có độ sâu trường ảnh lớn hơn.

So với những bộ phim sau này, cách viết của Golden Age dựa nhiều vào cảm xúc hơn là logic, dẫn đến cách kể chuyện đầy biểu cảm vẫn được ưa chuộng gần 90 năm sau khi phát hành.

Dưới đây là những bộ phim vượt thời gian của hãng Walt Disney

‘Dumbo’ (1941)
Việc sản xuất ‘Dumbo’ là một trong những điều thú vị nhất ở Disney. Do Thế Chiến Thứ Hai, Disney mất thị trường ngoại quốc và phim của họ không thu được nhiều lợi nhuận. Điều này khiến tương lai của ‘Bambi’ gặp nguy hiểm, vì vậy Disney cần kiếm tiền nhanh chóng. Cuộc đình công của nhà làm phim hoạt hình Disney năm 1941 cũng khiến mọi chuyện trở nên phức tạp, nhưng ‘Dumbo’ đã cố gắng để được ra mắt và thành công trong việc thu được lợi nhuận.

Dumbo, poster, 1941. (Photo by LMPC via Getty Images)
Khi so sánh với các bộ phim thời kỳ hoàng kim khác, Dumbo trông giống một đoạn phim ngắn ‘Silly Symphony’ kéo dài, với hoạt hình kém ấn tượng hơn và thời lượng chiếu chỉ hơn 60 phút. Tuy nhiên, điều này lại có lợi, vì hoạt hình sinh động hơn, màu sắc tươi sáng phù hợp với thẩm mỹ rạp xiếc và thời lượng ngắn giúp câu chuyện được sắp xếp hợp lý.

Việc biến Dumbo trở thành nhân vật chính bị câm, cho phép huyền thoại phim hoạt hình Bill Tytla thể hiện kỹ năng hoạt hình khuôn mặt của mình – công việc phi thường trong việc truyền tải mọi cảm xúc mà chú voi nhỏ trải qua. Đây là một trong những bộ phim hay nhất của Disney về những người bị ruồng bỏ đến với nhau, giúp bộ phim tồn tại vượt thời gian.

‘Bambi’ (1942)
Khi Disney mua được bản quyền cho ‘Bambi’, ông muốn đây là bộ phim thứ hai của mình chuyển thể từ câu chuyện đương đại. Tuy nhiên, nó diễn ra khó khăn hơn ông hoặc nhóm của ông dự đoán. Cuốn tiểu thuyết gốc rất đen tối và u sầu, với nhiều cái chết của động vật và cái nhìn khắc nghiệt nhưng chân thực về thế giới tự nhiên.

Disney cũng muốn bộ dạng các loài động vật và chuyển động của chúng chân thực hơn những gì các nhà làm phim hoạt hình của ông trước đây đã tạo ra, dẫn đến việc bộ phim bị trì hoãn phát hành lần thứ tư.

‘Bambi’ là một thất bại tài chính khác do chiến tranh, nhưng từ quan điểm nghệ thuật, đây là một trong những bộ phim Disney có hình ảnh đẹp nhất. Các nhà làm phim hoạt hình nắm bắt một cách hoàn hảo vẻ đẹp của thiên nhiên thông qua chuyển động của động vật, màu sắc lộng lẫy và phông nền màu nước gần như thanh tao của Tyrus Wong.

Câu chuyện của nó làm dịu đi một số khoảnh khắc đen tối nhất của cuốn sách, nhưng vẫn miêu tả thiên nhiên như một “bà chủ độc ác”, chẳng hạn như cái chết mang tính biểu tượng của mẹ Bambi (do Paula Winslowe lồng tiếng). Cảnh đàn chó săn trong đoạn cao trào cũng được làm hoạt hình bởi Retta Scott, người phụ nữ đầu tiên được nêu tên trong một bộ phim hoạt hình trên màn ảnh từ Disney.

Bambi, lobbycard, 1942. (Photo by LMPC via Getty Images)
‘Fantasia’ (1940)
Disney là nhà đổi mới, luôn tìm cách vượt qua ranh giới của những gì có thể đạt được với hoạt hình. Có lẽ dự án đầy tham vọng nhất của ông là ‘Fantasia’, liên quan đến việc đưa hoạt hình vào nhạc cổ điển. Bộ phim bắt đầu ra đời với tư cách là một trong tám phân đoạn của nó, “The Sorcerer’s Apprentice”, được thực hiện với hy vọng khơi dậy sự nổi tiếng của Mickey Mouse. Khi chi phí tăng lên quá lớn khiến một đoạn phim ngắn không thể thu hồi được, họ đã chuyển nó thành phim.

Mặc dù Fantasia không phải là một hit lớn khi phát hành nhưng nó đã được công nhận là một trong những bộ phim hoạt hình hay nhất từng được thực hiện. Mỗi phân đoạn đều khác biệt, đầy màu sắc và hoàn toàn phù hợp với âm nhạc đã chọn. Đôi khi câu chuyện được kể thông qua những hình ảnh trừu tượng, chẳng hạn như đoạn mở đầu, “Toccata và Fugue in D Minor”. Bên cạnh “The Sorcerer’s Apprentice”, phân đoạn đáng nhớ nhất là “Night on Bald Mountain”, trong đó có hình ảnh đáng sợ về lửa, diêm sinh và ma quỷ với giai điệu êm dịu của “Ave Maria”.

Fantasia, lobbycard, 1940. (ảnh: LMPC via Getty Images)
‘Snow White and the Seven Dwarfs’ (1937)
“Bạch Tuyết và bảy chú lùn” nổi tiếng, ai cũng biết, nhưng vì chi phí sản xuất ngày càng cao, buộc Disney phải thế chấp căn nhà của ông và thuyết phục ngân hàng cho ông vay thêm. Cũng có sự kỳ thị lớn đối với một bộ phim hoạt hình thu hút được sự chú ý của khán giả nên nó được đặt cho biệt danh là “Disney’s Folly”. May mắn thay, bộ phim đã thành công rực rỡ và thế giới hoạt hình đã thay đổi mãi mãi từ đó.

‘Snow White and the Seven Dwarfs’ thu hút khán giả nhờ cách kể chuyện giàu cảm xúc và những nhân vật đáng yêu. Mặc dù các công chúa sau này sẽ được phát triển nhân vật nhiều hơn, nhưng Snow White (do Adriana Caselotti lồng tiếng) không tệ như một số người cùng thời nhận định.

Nàng là một trong những nhân vật tốt bụng và vị tha nhất của Disney, luôn đặt nhu cầu của người khác lên trên bản thân và không phải là người dễ bị bắt nạt. Những chú lùn cũng là một trong những nhân vật phụ mang tính biểu tượng nhất của Disney, đặc biệt là Grumpy (do Pinto Colvig lồng tiếng), người đã trải qua một nhân vật hấp dẫn nhờ lòng tốt của nàng Bạch Tuyết.

Hình ảnh bảy chú lùn vướng vào một cơn mưa bão khi bóng tối buông xuống trên chuyến đi Điều ước mê hoặc của Bạch Tuyết tại Khu nghỉ dưỡng Disneyland ở Anaheim, CA, khi du khách quay trở lại công viên với các hạn chế về an toàn sinh học, bao gồm cả khẩu trang và công viên chỉ hoạt động với 25% công suất, ảnh chụp Thứ Hai, ngày 3 Tháng Năm 2021. (ảnh: Jay L. Clendenin / Los Angeles Times via Getty Images)
‘Pinocchio’ (1940)
Nhiều người trong số ‘Nine Old Men’ của Disney – những nhà làm phim hoạt hình hàng đầu của ông đã gắn bó với công ty cho đến những năm 1970 – đã thể hiện tài năng của mình trong lĩnh vực hoạt hình nhân vật. Các hiệu ứng đặc biệt của phim cũng tỏ ra mang tính đột phá, sử dụng nhiều mức độ chi tiết khác nhau và tận dụng tiền cảnh và hậu cảnh để tạo ra một số nước vẽ tay chân thực nhất.

Mặc dù chiến tranh làm giảm lợi nhuận, nhưng “Pinocchio” vẫn nhận được sự hoan nghênh rộng rãi và được gọi là vượt trội hơn ‘Snow White and the Seven Dwarfs’ về mọi mặt.

Khán giả hiện đại dường như cũng cảm thấy như vậy và thật dễ hiểu tại sao. Cùng với thể loại hoạt hình ấn tượng, ‘Pinocchio’ còn có câu chuyện hay hơn, với các nhân vật chủ động hơn và chủ đề mạnh mẽ về sự trưởng thành, tính chính trực và thực tế khắc nghiệt của cuộc sống.


Các cosplayer của Disney Zora Catone trong vai Walt Disney (trái) và Kayse Sheppard trong vai Pinocchio tạo dáng bên ngoài Hội nghị D23 của Disney vào ngày 11 Tháng Chín năm 2022 tại Anaheim, California. (ảnh: Daniel Knighton/Getty Images)
Nhân vật Pinocchio (do Dick Jones lồng tiếng) thể hiện rất tốt vai trò của mình vì sự ngây thơ, trong trắng. Cậu bé người gỗ hành động vì thiếu hiểu biết, nhưng thực tâm lại là một tâm hồn ngọt ngào và luôn quan tâm đến người khác, học hỏi từ những sai lầm của mình. Bộ phim cũng nổi bật là một trong những bộ phim đen tối nhất của Disney, mô tả một thế giới nơi những kẻ phản diện thoát khỏi tội ác và những người vô tội bị bóc lột.

(theo Collider)

Những bộ phim vượt thời gian của hãng Walt Disney (saigonnhonews.com)