Thỏa thuận này được xem là sự kiện đánh dấu cột mốc quan trọng mới cho tập đoàn Mỹ trên thị trường Việt Nam.

Quyết định hiếm thấy

Thông báo từ Nhà Trắng cho biết, hãng hàng không Vietnam Airlines đã ký kết biên bản ghi nhớ với tập đoàn sản xuất máy bay Boeing của Mỹ về việc cung cấp 50 máy bay chở khách thân hẹp Boeing 737 Max với tổng giá trị lên tới 10 tỷ USD.

Đây là hợp đồng mua sắm tàu bay lớn nhất từ trước tới nay của Vietnam Airlines trong chương trình tái cơ cấu đội tàu bay được Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 của hãng hàng không quốc gia thông qua.

Lễ ký kết đã diễn ra nhân dịp Tổng thống Mỹ Joe Biden có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 10-11/9, và hai quốc gia Việt-Mỹ nhất trí nâng cấp mối quan hệ hai phía lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Trước đó, hãng hàng không Vietnam Airlines đang khai thác và đưa vào sử dụng các máy bay chở khách thân hẹp của tập đoàn sản xuất máy bay châu Âu Airbus.

Hãng tin Reuters cho hay, thị trường máy bay thân hẹp là thị trường cực kỳ cạnh tranh, trong đó Airbus và Boeing là đối thủ trực tiếp của nhau.

Những quyết định như của Vietnam Airlines là tương đối hiếm do việc chuyển loại máy bay có mức độ phức tạp nhất định, sẽ kéo theo chi phí đào tạo phi công mới và chi phí mua sắm phụ tùng thay thế mới.
Vietnam Airlines và tập đoàn sản xuất máy bay Boeing đã ký kết bản ghi nhớ về việc cung cấp 50 máy bay thân hẹp Boeing 737 MAX với giá trị 10 tỷ USD. Ảnh: BN

Theo thống kê của Aviacionline, ở phân khúc máy bay thân hẹp, Vietnam Airlines hiện đưa vào khai thác 48 chiếc Airbus A321 với tuổi trung bình 11 năm (chiếc lâu đời nhất gần 17 năm tuổi) và 20 chiếc A321neo với tuổi trung bình 4,3 năm. Hãng còn đưa vào sử dụng các máy bay của Airbus ở phân khúc thân rộng, bao gồm 14 chiếc A350-900 với tuổi trung bình 6,3 năm.

Trước thông tin này, người phát ngôn của Airbus cho biết: "Vietnam Airlines là một khách hàng quan trọng, và chúng tôi mong muốn xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài hơn nữa".

Theo đánh giá của Nhà Trắng, thỏa thuận cung cấp 50 máy bay Boeing 737 Max cho Vietnam Airlines sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cả 2 quốc gia.

Với Mỹ, thỏa thuận này sẽ hỗ trợ tạo ra 33.000 việc làm. Tờ Simple Flying nhận định, đây là sự kiện đánh dấu dòng máy bay thân hẹp 737 Max hàng đầu của tập đoàn Mỹ đã có thêm một khách hàng quan trọng khác trên thị trường hàng không Việt Nam.

Trong khi đó, Việt Nam sẽ có đội máy bay hiện đại phục vụ phát triển hàng không và du lịch, vươn tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm trung chuyển hàng không hàng đầu khu vực.

Dự kiến, lô máy bay Boeing 737 Max sẽ được bàn giao cho Vietnam Airlines trong giai đoạn 2027-2030.

Ông Brad McMullen, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách mảng máy bay thương mại của Tập đoàn Boeing đánh giá: "Đông Nam Á là một trong những thị trường hàng không phát triển nhanh nhất thế giới, và dòng máy bay 737 MAX là lựa chọn phù hợp để Vietnam Airlines đáp ứng nhu cầu của khu vực. Chúng tôi đề cao mối quan hệ lịch sử với Vietnam Airlines từ năm 1995 khi hãng lần đầu tiên thuê những chiếc Boeing 767".

Về phần mình, ông Đặng Ngọc Hòa, Chủ tịch HĐQT Vietnam Airlines cho biết: "Nếu có thể bổ sung Boeing 737 MAX vào đội máy bay, chúng tôi sẽ có cơ hội tiếp nhận chuyển giao công nghệ của một thế hệ máy bay mới, tổ chức cơ sở hạ tầng để phục vụ công tác bảo dưỡng, sửa chữa không chỉ riêng Vietnam Airlines, mà cho cả ngành kỹ thuật hàng không khu vực khi Sân bay Long Thành đưa vào khai thác vào năm 2025".

Chiến thắng đậm cho 'gã khổng lồ' của Mỹ

Ngoài Vietnam Airlines, hãng hàng không VietJet và tập đoàn Boeing cũng đã đạt được những thống nhất cấp cao giữa hai bên nhân chuyến thăm của Tổng thống Biden tới Việt Nam.

VietJet và Boeing thống nhất bổ sung các nội dung của hợp đồng đặt mua 200 máy bay 737 Max trị giá 25 tỷ USD sẽ được giao trong 5 năm tới. Dự kiến 12 máy bay đầu tiên sẽ được giao cho VietJet trong năm 2024.

Trước đó, hợp đồng đặt mua 200 máy bay của VietJet với Boeing đã bị gián đoạn vì một số lý do khách quan.

Vietjet và Boeing đã đạt được thỏa thuận thương mại quan trọng trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Việt Nam. Ảnh: VnEconomy

Theo Asian Aviation, hợp đồng 25 tỷ USD này là một trong những hợp đồng thương mại lớn nhất, đóng góp lớn vào cán cân thương mại Việt-Mỹ cho tới thời điểm này.

Đơn hàng của VietJet dự kiến sẽ mang lại 200.000 việc làm cho thị trường lao động Mỹ, và tạo ra tổng giá trị ước tính lên tới 35 tỷ USD, bao gồm cả đơn đặt hàng máy bay và các dịch vụ kỹ thuật động cơ.

Kết quả đạt được của cả hai phía sẽ góp phần làm tăng trưởng quan hệ thương mại song phương và thúc đẩy ngành hàng không Việt Nam phát triển hơn nữa.

Dấu ấn của Boeing ở Việt Nam

Theo Simple Flying, trong năm ngoái, Việt Nam đã trở thành thị trường hàng không tăng trưởng nhanh thứ 5 thế giới. Do đó, việc Vietnam Airlines cần đổi mới và cải tổ đội bay của mình là điều tất yếu.

Từ lâu, Boeing đã cho thấy rõ họ rất coi trọng khách hàng Việt Nam. Ngày 23/8/2021, tập đoàn chế tạo máy bay Mỹ thông báo lập văn phòng đại diện mới tại Hà Nội. Tới tháng 5 năm nay, văn phòng này đã chính thức khánh thành, tọa lạc tại tòa nhà Capital Place (quận Ba Đình).

Văn phòng Boeing tại Hà Nội đóng vai trò là trung tâm hợp tác, kết nối các đối tác nhằm hỗ trợ Boeing triển khai những ưu tiên phát triển kinh doanh tại Việt Nam, đồng thời đẩy mạnh cam kết gắn bó của tập đoàn này với thị trường Việt.
Boeing đang đẩy mạnh cam kết gắn bó của tập đoàn này với thị trường Việt. Ảnh: Simple Flying

Cũng trong tháng 5/2023, khi làm việc với Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên bên lề Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC và Hội nghị kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF) tại Mỹ, ông Steve Biegun - Phó chủ tịch cấp cao của Tập đoàn Boeing - cho biết, hãng sẽ đẩy mạnh hợp tác với các hãng bay Việt, không chỉ ở việc cung cấp máy bay chở khách, mà còn ở một số lĩnh vực đặc thù khác như máy bay trực thăng, vận tải.

Tập đoàn Mỹ cũng muốn đầu tư phát triển chuỗi cung ứng phụ tùng, thiết bị hàng không tại Việt Nam.

Về phần mình, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên hoan nghênh dự định của Boeing, đồng thời đề nghị tập đoàn đẩy nhanh phát triển các nhà cung ứng tại Việt Nam, xây dựng các dự án kết nối và hỗ trợ cụ thể như khảo sát, cử chuyên gia đào tạo nhân sự, chuyển giao công nghệ khi doanh nghiệp đã đáp ứng đủ điều kiện.

Bộ trưởng nhấn mạnh, hiện Việt Nam đã hình thành các doanh nghiệp có năng lực trong ngành cơ khí chế tạo, có thể trở thành đối tác tiềm năng của Boeing trong tương lai.