ORANGE COUNTY, California (NV) – Một cuộc điều tra của báo mạng LAist cho thấy Giám Sát Viên Andrew Đỗ của Orange County bỏ phiếu chấp thuận hàng triệu đô la cho một tổ chức do con gái mình đứng đầu mà không công khai quan hệ gia đình.

Hồ sơ của Orange County cho thấy ông Andrew từng bỏ phiếu hai lần để ký hợp đồng với nhiều tổ chức y tế trong đó có Warner Wellness Center do con gái là cô Rhiannon Đỗ đứng đầu. Warner Wellness Center là tên dùng để hoạt động kinh doanh (DBA) của tổ chức bất vụ lợi Viet America Society.

Giám Sát Viên Andrew Đỗ. (Hình: Thiện Lê/Người Việt)

Khi thảo luận trong một lần bỏ phiếu, ông Andrew cho biết ông bỏ ra đến hai năm để thảo luận với các giới chức y tế của quận hạt về vấn đề này.

Trong cả hai lần bỏ phiếu, ông không hề công khai cô Rhiannon Đỗ là chủ tịch của Warner Wellness Center.

Nhật báo Người Việt liên lạc với Giám Sát Viên Andrew Đỗ, nhưng chưa có hồi âm và chưa liên lạc được với cô Rhiannon Đỗ.

Một số lãnh đạo tổ chức bất vụ lợi của cộng đồng mang vấn đề này ra trước tổ chức Asian Americans Advancing Justice Southern California, rồi tổ chức đó liên lạc với FBI.

Bà Laura Eimiller, phát ngôn viên FBI, không công nhận hay bác bỏ cuộc điều tra khi được hỏi về chuyện này.

Ông Andrew Đỗ từng gây tranh cãi vì mâu thuẫn lợi ích trong những năm làm giám sát viên, và từng đóng tiền phạt $12,000. Theo hồ sơ của California, đó là số tiền phạt mâu thuẫn lợi ích lớn nhất của tiểu bang.

Về tổ chức Warner Wellness Center, ông Andrew bỏ phiếu duyệt $3.1 triệu cho tổ chức đó, và trước đó còn đưa $4.2 triệu cho Viet America Society trước khi họ dùng tên DBA.

Viet America Society được ông Peter Phạm thành lập vào năm 2020, và ông từng là thành viên của một dự án tượng đài quan trọng của Giám Sát Viên Andrew Đỗ.

Theo hồ sơ ngân sách, ông Andrew là người chịu trách nhiệm cho việc cung cấp chi phí cho Viet America Society. Trong một video cách đây sáu tháng, ông khen ngợi việc làm của ông Peter Phạm và cho biết mình là người đề xướng mở rộng dịch vụ phát thức ăn miễn phí cho cao niên của Viet America Society.

Vào cuối năm 2020, Viet America Society bắt đầu nhận được hợp đồng từ Orange County. Đến Tháng Tư, 2022, tổ chức này nhận được tổng cộng $4.2 triệu trong hợp đồng để nấu và giao thức ăn cho cao niên, người khuyết tật, và người thiếu thức ăn trong Địa Hạt 1 của ông Andrew Đỗ.

Cô Rhiannon Đỗ, con gái Giám Sát Viên Andrew Đỗ. (Hình: Chụp từ màn hình YouTube Steinberg Institute)

Tuy nhiên, Viet America Society không phải là một tổ chức bất vụ lợi được ghi danh hợp pháp ở California, tuy tiểu bang có luật yêu cầu họ phải ghi danh trong vòng 30 ngày sau khi nhận được tiền từ Orange County.

Tổ chức này ghi danh vào Tháng Giêng năm nay, nhưng bị tiểu bang cảnh cáo vào Tháng Tư và bị Bộ Tư Pháp California cấm tham gia các hoạt động cần họ phải ghi danh như nhận hay đóng góp tiền từ thiện.

Phát ngôn viên của Orange County không trả lời về việc nhân viên quận hạt và các giám sát viên có biết về việc đưa hàng triệu đô la cho một tổ chức không được hợp pháp nhận và sử dụng tiền của chính phủ.

Ông Peter Phạm từng nói với LAist sẽ cho phỏng vấn, nhưng không trả lời các cuộc gọi để hẹn giờ.

Hai giám sát viên là ông Vicente Sarmiento và bà Katrina Foley từng bỏ phiếu để đưa tiền cho Warner Wellness Center vào Tháng Năm năm nay, nhưng không hề biết ông Andrew Đỗ là cha của cô Rhiannon Đỗ cho đến khi được LAist cho biết. Ông Sarmiento cho hay quan hệ gia đình đó phải được công khai rõ ràng.

Điều đặc biệt nữa là văn phòng của Warner Wellness Center và Viet America Society nằm cùng một tầng với văn phòng luật của cá nhân ông Andrew Đỗ ở Huntingon Beach.

Cô Rhiannon là con gái út của ông Andrew Đỗ, từng để chức danh là chủ tịch của Warner Wellness Center trên trang web LinkedIn từ Tháng Bảy, 2021, cho đến khi LAist liên lạc cô vào Tháng Mười năm nay.

Sau khi LAist liên lạc, chức danh của cô được đổi thành phó chủ tịch. Nhưng chỉ một tuần sau khi đổi, một người trả lời điện thoại tại Warner Wellness Center nói cô Rhiannon Đỗ vẫn là người đứng đầu tổ chức đó. Trang web chỉ ghi họ là một tổ chức bất vụ lợi, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho bệnh nhân ngoại trú, nhưng không có tên của những người điều hành, trong đó có ban lãnh đạo.

Cô Rhiannon là sinh viên luật của đại học UC Irvine (UCI), có bằng cử nhân kinh tế của UC Davis vào năm 2021. Cô từng thực tập tại một tổ chức về chính sách chăm sóc sức khỏe tâm thần và một công ty luật, nhưng không có kinh nghiệm việc nào khác.

Tổ chức sức khỏe tâm thần NAMI OC ký hợp đồng phụ $2.5 triệu với Warner Wellness Center, cho biết họ chọn tổ chức đó vì được giới thiệu là “được quận hạt xét duyệt.”

Về mặt đạo đức, nhân viên quận hạt chưa trả lời về việc hợp đồng của Warner Wellness Center có theo đúng quy định đạo đức của Orange County hay không.

Quy định đạo đức cho biết các giới chức của quận hạt không được tham gia vào bất cứ hoạt động “ảnh hưởng đến quyết định hay việc làm của các giới chức.” Tuy nhiên, quy định không nói rõ các hình phạt nếu vi phạm, và nhân viên quận hạt cũng không trả lời về việc có hình phạt hay không.

Về việc đưa hợp đồng cho con cái, California có luật cấm các giới chức thông qua hợp đồng có lợi cho vợ chồng hay cho con cái dưới 18 tuổi, nhưng không có luật cho con trên 18 tuổi.

Vào năm 2016, California từng giới thiệu một dự luật cho điều đó, nhưng chỉ được Thượng Viện California thông qua, không được Hạ Viện bỏ phiếu nên không thành luật được.

Bên ngoài Warner Wellness Center. (Hình: Nick Gerda/LAist)

Trở lại với vấn đề hợp đồng $2.5 triệu giữa NAMI OC và Warner Wellness Center, đó là hợp đồng để cung cấp các dịch vụ Việt Ngữ cho chương trình WarmLine của tổ chức này.

Ông Steve Pitman, chủ tịch NAMI OC, ban đầu đồng ý trả lời phỏng vấn của LAist, nhưng sau đó chỉ viết thư trả lời các câu hỏi của báo mạng đó.

Ông cho biết giới chức của Orange County giới thiệu Warner Wellness làm người phụ trách các dịch vụ tiếng Việt, nhưng không nói rõ cô Rhiannon Đỗ có nhận tiền hợp đồng của Orange County hay không, cũng không nói rõ tổ chức của cô làm việc ra sao sau khi nhận tiền đến nay được sáu tháng.

Orange County Asian and Pacific Islander Community Alliance (OCAPICA) cũng được ký hợp đồng với Orange County, và trong đó là có hợp đồng phụ cho Warner Wellness Center, trị giá $625,000. Ông Andrew Đỗ bỏ phiếu cho hợp đồng đó vào cuối năm ngoái, nhưng không công khai quan hệ gia đình tuy hồ sơ của quận hạt có ghi tổ chức đó đã nhận được tiền.

OCAPICA theo dõi 16 tổ chức nhận hợp đồng của chính phủ trong việc giao tế cộng đồng, và Warner Wellness Center là một trong hai tổ chức nhận nhiều tiền nhất. Tuy nhiên, OCAPICA không muốn nói rõ ai là người giới thiệu tổ chức do con gái ông Andrew Đỗ đứng đầu vì không muốn người đó gặp rắc rối.

Giám Sát Viên Andrew Đỗ phải trả tiền phạt $12,000 vào năm ngoái vì mâu thuẫn lợi ích trong hai vấn đề.

Một vấn đề là gây quỹ xây tượng trong công viên Mile Square Regional Park ở Fountain Valley. Các dự án tượng đó gồm có tượng Tổng Thống Ronald Reagan, tượng Trần Hưng Đạo, và tượng Linh Mục Miguel Hidalgo vào năm 2015 và 2016.

Ông Peter Phạm là người phụ trách xây dựng hai bức tượng trước khi thành lập Viet America Society vào năm 2020 rồi thành lập Warner Wellness Center vào năm 2021.

Báo cáo từ thanh tra của tiểu bang cho biết ông Andrew Đỗ khai báo về việc xin đóng góp $40,000 để xây tượng trễ hơn hai năm. Họ cho biết ông nói chưa bao giờ xin đóng góp tiền trực tiếp vào tổ chức bất vụ lợi ông đang sử dụng để xây tượng.

Tổ chức bất vụ lợi đó nhận tiền để xây tượng, nhưng thanh tra của tiểu bang cho biết tổ chức đó là “công ty giữ tiền” do ông Andrew và một phụ tá cấp cao điều khiển.

Theo báo cáo của tiểu bang, ông Peter Phạm được trả $20,800 để xây tượng và không bị tố cáo làm điều sai trái.

Vấn đề thứ hai khiến Giám Sát Viên Andrew Đỗ phải trả tiền phạt là bỏ phiếu để ký hợp đồng cho hai mạnh thường quân đóng góp cho chiến dịch tranh cử của ông, trong tư cách là thành viên Hội Đồng Quản Trị của cơ quan bảo hiểm y tế CalOptima.

Ông từng nói nhân viên CalOptima không thông báo cho ông biết về mâu thuẫn lợi ích, nhưng thanh tra tiểu bang cho biết ông có nhiều kinh nghiệm về luật pháp và làm việc cho chính phủ nhiều năm.

Vợ ông là bà Cheri Phạm, một chánh án cấp cao của Orange County. Trước khi đắc cử giám sát viên, ông từng là nghị viên Garden Grove và từng là công tố viên của Biện Lý Cuộc Orange County.

Nhiều truyền đơn bầu cử “nhập nhằng” của ông còn làm California phải thay đổi luật pháp.

Ông từng gửi 1.2 triệu truyền đơn vận đồng bầu cử trong địa hạt của mình, có đăng hình ảnh và tên ông rất rõ, khi gần đến ngày bầu cử, và chi phí cho các truyền đơn đó là tiền thuế của cư dân.

Điều đó khiến California cấm các giám sát viên quận hạt gửi truyền đơn có chi phí là tiền thuế, có tên và hình họ, trong vòng 60 ngày trước ngày bầu cử.

Dù có luật mới, ông Andrew Đỗ vẫn “lách” được để giúp đồng minh chính trị của mình.

Hồi năm 2018, mặc dù không tranh cử, ông Andrew gởi ra hơn 88,000 thư quảng cáo cho một sự kiện công cộng ông đồng tổ chức với Nghị Viên Tyler Diệp của Westminster, lúc đó đang ứng cử chức dân biểu tiểu bang California. Số thư quảng cáo này tốn của người dân đóng thuế $31,000.

LAist còn liên lạc với các giám sát viên Orange County khác về ông Andrew Đỗ. Ba người trả lời, và hai người không biết quan hệ gia đình của ông với một tổ chức nhận hợp đồng.

Giám Sát Viên Katrina Foley cho biết đây là lần đầu bà nghe chuyện đó, và sẽ yêu cầu nhân viên tìm hiểu. Giám Sát viên Vicente Sarmiento cũng không biết, và cho hay các giám sát viên nên công khai quan hệ gia đình với các tổ chức dù luật pháp không yêu cầu.

Giám Sát Viên Don Wagner thì cho rằng việc ông Andrew làm không có gì sai trái vì luật pháp không yêu cầu công khai hay không bỏ phiếu vì lá phiếu của họ có lợi về tài chánh cho con cái lớn hơn 18 tuổi.

Bên ngoài văn phòng luật của ông Andrew Đỗ. (Hình: Nick Gerda/LAist)

Về lương bổng, ông Andrew Đỗ được trả $231,000 cho chức vụ giám sát viên trong năm 2022.

Vào năm 2020, hồ sơ cho thấy ông bắt đầu nhận được tiền từ nhiều nguồn qua văn phòng luật sư mới mở. Trong hồ sơ của năm 2021 và 2022, ông đánh dấu trên giấy tờ để được trả lương từ $100,000 đến $1 triệu mỗi năm vì “dịch vụ luật pháp.”

Luật California yêu cầu các giới chức phải khai rõ từng nguồn lương bên ngoài nếu số tiền đó từ $500 trở lên mỗi năm. Nhưng nếu các giới chức mở một công ty luật, họ chỉ cần khai những người trả từ $10,000 trở lên.

Ông Andrew không khai báo bất cứ số tiền nào mà văn phòng luật của ông nhận được, khác với nhiều dân cử khác.

Khi Dân Biểu Liên Bang Michelle Steel còn là giám sát viên Orange County, bà khai báo mấy chục người trả cho công ty luật của chồng mình hơn $10,000 mỗi năm.

Ông Andrew Đỗ là giám sát viên duy nhất kiếm được hơn $100,000/năm từ các nguồn tiền bên ngoài và không khai báo rõ ràng về số tiền đó.

Hội Đồng Giám Sát Orange County hiện nay đang thay đổi quy định về hợp đồng, trong đó có cấm thêm nhiều mâu thuẫn lợi ích, và sẽ bỏ phiếu về quy mới vào phiên họp Thứ Ba, 28 Tháng Mười Một.

Hồi Tháng Hai năm nay ông Andrew Đỗ đột ngột từ chức chủ tịch Hội Đồng Quản Trị CalOptima chỉ một ngày sau khi có tin về chuyện tiểu bang California đang điều tra cách thuê người và tăng lương của cơ quan phụ trách y tế và sức khỏe cho trẻ em, người nghèo, cao niên, và người vô gia cư.

Dưới sự lãnh đạo của ông Andrew, lương của tổng giám đốc CalOptima được đẩy lên tới hơn $840,000/năm, hơn gấp hai lần lương tổng thống Mỹ và gấp bốn lần lương của thống đốc California. Ngoài ra, lương của giám đốc nhân sự là $300,000/năm, chánh văn phòng là hơn $280,000/năm. (TL) [đ.d.]