Tòa án Tối cao đã đồng ý nghe lời kháng cáo của Donald Trump về phán quyết gần đây của Tòa án Tối cao Colorado cho rằng Trump, do vai trò của ông ta trong việc kích động cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1, bị Tu chính án thứ 14 cấm tái tranh cử.

Vụ việc cũng có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống ở các tiểu bang khác — có thể sẽ là một trong những vụ việc quan trọng nhất mà Tòa án Tối cao từng xem xét. Các vấn đề hiến pháp thực sự rất phức tạp và mức độ rủi ro cũng rất cao về phía các thẩm phán với chính trị hiến pháp và trật tự xã hội.

Một số học giả pháp lý bảo thủ có ảnh hưởng đã lập luận rằng Trump nên bị cấm tham gia bỏ phiếu một cách hợp pháp nhưng một số nhà cấp tiến nổi tiếng thì lên tiếng phản đối, họ cho rằng trong một nền dân chủ, quyền quyết định nên được giao cho cử tri.

Khi các luật sư của Donald Trump tới Tòa án Tối cao vào tháng tới, họ sẽ trình bày vụ việc của Trump trước một số gương mặt quen thuộc, đó là ba vị thẩm phán mà Trump đã bổ nhiệm.

Không ai biết vụ việc sẽ diễn ra như thế nào và hoàn toàn có khả năng tòa án sẽ ra phán quyết áp đảo, thậm chí có thể đồng lòng đưa ra phán quyết để Trump được ra tranh cử. Đó là phán quyết YES.

Nhưng với một phán quyết NO, thì có một điều có vẻ khá chắc chắn, rằng: Nếu Tòa án Tối cao quyết định cấm Trump tranh cử hoặc cho phép các tiểu bang riêng lẻ không cho ông ta bỏ phiếu, thì rõ ràng đó là do ít nhất một trong số các thẩm phán mà chính ông ta đã đề cử sẽ khiến điều đó trở thành cơn ác mộng cho Trump.

Để làm một bài toán khá đơn giản. Giả sử Clarence Thomas không tham dự bỏ phiếu, sẽ phải mất 5 phiếu để giữ nguyên quyết định của Colorado. Ba trong số đó có lẽ đến từ ba người được đảng Dân chủ bổ nhiệm. Hai thẩm phán bảo thủ nhất tại tòa—Thomas và Samuel Alito—có lẽ là những người không có khả năng bỏ phiếu chống lại Trump nhất. Vì vậy, để giành chiến thắng, Trump có thể sẽ cần phải thuyết phục được ba trong số bốn thẩm phán còn lại, bao gồm Chánh án John Roberts và ba người thẩm phán mà chính Trump đặt họ ngồi vào chiếc ghế được hưởng bỗng lộc suốt đời này.

Nhóm của Trump đã nhận thức rõ động lực đảng phái và ơn nghĩa này. Xuất hiện trên Fox News tuần này, luật sư của Trump, Alina Habba, nói rằng: “Tôi khá tự tin rằng, Tòa án Tối cao sẽ hạ gục đo ván Colorado. Chúng tôi có niềm tin vào những thẩm phán trong Tòa án Tối cao. Những người như thẩm phán Brett Kavanaugh, là người mà tổng thống đã rất khó khăn để đấu tranh và tìm lấy chiến thắng cho ông ấy. Họ sẽ lên tiếng khi tổng thống cần đến họ.” Nhưng có lẽ thấy lời nói của mình mang hơi hướm đảng phái nhiều quá, nên ngay sau đó, Alina Habba vớt vát chữa chắy thêm một câu rằng: “Không phải vì họ ủng hộ Trump, mà bởi vì họ ủng hộ luật pháp, vì họ ủng hộ sự công bằng. Và luật về vấn đề này rất rõ ràng.”

Khó khăn nào, trở ngại nào mà Trump đã cố gắng vượt qua để đưa bằng được ba vị thẩm phán tương đối trẻ vào chốt trong Tòa án Tối cao nằm vùng sẵn sàng cho những trận chiến quyết định cần đến họ như lần này?

Neil Gorsuch có được vị trí của mình nhờ chủ nghĩa cản trở chưa từng có của Đảng Cộng hòa và chiến thắng của Trump vào năm 2016. Trump vẫn trung thành với Brett Kavanaugh khi Kavanaugh phủ nhận các cáo buộc tấn công tình dục trong cuộc chiến xác nhận của ông ta. Và Amy Coney Barrett là người được hưởng lợi từ thói đạo đức giả của Đảng Cộng hòa khi Mitch McConnell và Trump tranh thủ trước khi mãn nhiệm.

Bất chấp lời thanh minh thanh nga xem ra có vẻ trung thực, ngay thẳng của Amy Coney Barrett về việc những thẩm phán khi làm việc là “ủng hộ luật pháp” chứ không phải “ủng hộ Trump”, nhưng có vẻ khá rõ ràng rằng Alina Habba đang gợi ý rằng họ đang nợ một ân huệ đối với người đàn ông đã cho họ những hợp đồng biểu diễn suốt đời.

Nhưng vấn đề là thế này: Nếu các thẩm phán có lòng trung thành còn sót lại với Trump, thì họ đã không thể hiện điều đó trong hàng loạt vụ kiện tụng diễn ra sau cuộc bầu cử năm 2020. Họ đã không bảo vệ Trump khỏi ủy ban ngày 6 tháng 1 , và họ cho đến nay cũng không bảo vệ Trump hoặc các đồng minh của ông ta khỏi bị truy tố. Không một ai trong số họ, kể cả Clarence Thomas và Samuel Alito, bỏ phiếu lật ngược chiến thắng của Biden khi họ có cơ hội làm điều đó. Điều đó đúng ở mọi cấp độ của cơ quan tư pháp liên bang. Hết lần này đến lần khác, hầu hết các thẩm phán bảo thủ đã tuân theo luật pháp, bảo vệ kết quả bầu cử hợp pháp, quy trách nhiệm cho những kẻ bạo loạn ngày 6 tháng 1 và từ chối giúp những tên cầm đầu MAGA dàn xếp cuộc bầu cử năm 2024.

Lời kết:

Cho dù Tòa án Tối cao có làm gì với vụ Colorado, phán quyết là YES or NO thì chắc chắn sẽ có hàng triệu người Mỹ không bên này thì cũng bên kia sẽ phẫn nộ, tức giận. Nước Mỹ đã trải qua một ngày loạn lạc 6 tháng 1, thì tôi chắc chắn tin rằng những người ủng hộ Trump sẽ không thể ngồi yên nếu tòa án loại tên Trump ra khỏi lá phiếu, tước đi cơ hội bỏ phiếu cho người dẫn đầu rõ ràng của đảng họ.

Nhưng nếu có một trong những người được Trump bổ nhiệm bỏ lá phiếu quyết định chống lại Donald Trump, phần còn lại của đất nước sẽ khó mà đặt câu hỏi về tính hợp pháp của phán quyết đó.

Riêng tôi, thì vẫn không chắc chắn lắm, mà chỉ có thể nói rằng, mọi việc đều có thể xảy ra, 50/50.

Việt Linh