Nikki Haley conceded New Hampshire to Donald J. Trump on Tuesday night, but in a speech that rallied her supporters, she said she would continue her campaign.Credit...Ruth Fremson/The New York Times


Mặc dù phải chịu một thất bại ê chề tại tiểu bang quê nhà South Carolina hôm 24/02 và một sự thất bại nữa ở Michigan hôm 27/02 vừa qua, ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng Hòa Nikki Haley tuyên bố vẫn sẽ tiếp tục chiến đấu.

Chiến dịch vận động tranh cử của bà Haley cho biết bà sẽ tiếp tục tranh cử ít nhất cho đến ngày 05/03, Siêu Thứ Ba — ngày bầu cử sơ bộ lớn nhất gồm 15 tiểu bang và khu vực Samoa của Mỹ quốc.

Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times, các chuyên gia chia sẻ lý do tại sao bà Haley có thể vẫn tiếp tục tham gia cuộc đua này.

1. Mang đến cho cử tri một ứng cử viên khác ngoài Tổng thống Biden, cựu Tổng thống Trump


Bà Haley đã nhiều lần nói rằng bà muốn cho người dân Mỹ một sự lựa chọn không phải là Tổng thống Joe Biden hay cựu Tổng thống Donald Trump, như mong muốn của một bộ phận đáng kể thành viên Đảng Cộng Hòa.

“Chúng ta không thể chịu đựng thêm 4 năm nữa với những thất bại của ông Biden hay sự thiếu tập trung của ông Trump,” bà Haley nói, viện dẫn các vấn đề như nợ quốc gia, nền kinh tế, giáo dục, chiến tranh ở ngoại quốc, cũng như cuộc khủng hoảng biên giới và fentanyl. Bà còn nhận xét rằng cả hai ông đều có ảnh hưởng gây chia rẽ.

Suy cho cùng, “có thể bà Haley chỉ muốn nhấn mạnh quan điểm rằng nhiều cử tri Đảng Cộng Hòa vẫn đang tìm kiếm một ứng cử viên khác,” ông David Redlawsk, giáo sư khoa học chính trị và các vấn đề quốc tế tại Đại học Delaware, nói với The Epoch Times.

Ông Aubrey Jewett, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Central Florida, cho biết: “Bà ấy muốn mang đến cho cử tri Đảng Cộng Hòa ở tất cả các tiểu bang còn lại một sự lựa chọn, không chỉ cử tri ở một số tiểu bang bầu cử đầu tiên này.” Ad

“Đây là lập luận về ‘dân chủ’ — rằng các cuộc bầu cử mà không có sự lựa chọn là phi dân chủ và những ai không đi bỏ phiếu cho đến tháng Ba, tháng Tư, hoặc tháng Năm cũng xứng đáng có được những lựa chọn như những ai ở Iowa, New Hampshire, South Carolina, và Nevada,” ông nói thêm.

Trong ba cuộc tranh cử sơ bộ gần đây nhất, bà Haley đã đạt được từ 26% đến 40% số phiếu bầu mà cựu Tổng thống Trump cần để giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử. Nhưng trong hai cuộc tranh cử mà bà Haley giành chiến thắng khoảng 40%, phần lớn trong số họ là cử tri Đảng Dân Chủ và cử tri độc lập, vì New Hampshire là nơi diễn ra cuộc bầu cử sơ bộ bán công khai và South Carolina là nơi tổ chức một cuộc bầu cử sơ bộ mở.

Ngoài ra, việc thăm dò cho thấy đa số cử tri không mong muốn hai ông Biden-Trump tái đối đầu. Theo một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos, 67% những người được khảo sát “cảm thấy chán ngấy khi nhìn thấy những ứng cử viên quen mặt đó trong các cuộc bầu cử tổng thống và muốn có một ai đó mới mẻ.”


2. Bà Haley có nguồn kinh phí chiến dịch tranh cử


Bà Haley có kinh phí này để duy trì một chiến dịch tranh cử. Theo nhóm vận động tranh cử của bà, chiến dịch này thậm chí còn gây quỹ được hơn 1 triệu USD trong 24 tiếng sau hai lần thất bại liên tiếp ở South Carolina.

Bà Haley, một kế toán viên, đã thực hiện một chiến dịch có kỷ luật về tài khóa, không giống như cựu Thống đốc Ron DeSantis đã chi hết sạch tiền. Bà đã tổ chức gây quỹ trong nhiều tuần qua và thu về hàng triệu dollar.

Ông Jewett cho biết, xét cho cùng, việc tiếp tục tham gia một cuộc đua tranh cử phụ thuộc vào việc có đủ tiền và nguồn lực để làm điều đó hay không.

Hơn nữa, “bà ấy có tên trên lá phiếu thì bà ấy sẽ có tên trên lá phiếu thôi,” chiến lược gia Matt Dole của Đảng Cộng Hòa nói với The Epoch Times.

“Bà ấy không cần phải chi bất kỳ khoản tiền nào nếu bà ấy không muốn,” ông nói thêm.

Tuy nhiên, nguồn tài trợ này không phải lúc nào cũng là ưu thế.

Đầu tiên, chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống Trump có nhiều tiền mặt đáng kể hơn so với chiến dịch của bà Haley.

Thứ hai, tổ chức Người Mỹ vì Hành động Thịnh vượng (AFP) có liên kết với Mạng lưới Koch đã thông báo hôm 25/02 rằng họ sẽ cắt nguồn viện trợ cho chiến dịch của bà Haley. Hồi tháng 11/2023, tổ chức cơ sở theo khuynh hướng bảo tồn truyền thống lớn nhất ở Hoa Kỳ này đã tán thành bà ra tranh cử.

Sau thất bại của bà Haley ở South Carolina, AFP quyết định “xem xét” tình hình và kết luận rằng không có “nhóm bên ngoài nào có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể để mở rộng con đường chiến thắng của bà.” Ad

Ông Redlawsk cho biết: “Việc mất đi sự ủng hộ của AFP Action chắc chắn khiến việc truyền tải thông điệp của bà cho Siêu Thứ Ba trở nên khó khăn hơn trong mọi tình huống.”

“Hóa ra, quyết định của AFP về việc cắt nguồn tài trợ cho bà Nikki Haley sẽ có tác dụng tương tự như việc cung cấp nguồn tài trợ: bà Nikki Haley ở tại nhà sau hội nghị để quyết định điều gì sẽ xảy ra tiếp theo cho một thương hiệu chính trị bị tổn thương,” ông Dole nói.

Trong một tuyên bố, chiến dịch tranh cử của bà Haley bày tỏ sự đánh giá cao sự ủng hộ của AFP Action và gọi nhóm này là một “đồng minh trong cuộc tranh đấu vì tự do và chính phủ theo khuynh hướng bảo tồn truyền thống.”

3. Tạo vị thế bản thân cho năm 2028


Khi con đường của bà Haley đến với đề cử từ Đảng Cộng Hòa năm nay gần như đã khép lại, có thể bà sẽ tranh cử vào Tòa Bạch Ốc vào năm 2028. Nếu Tổng thống Biden hoặc cựu Tổng thống Trump thắng cử vào tháng Mười Một, thì cả hai sẽ không đủ điều kiện để tái tranh cử. Năm 2028, Tổng thống Biden sẽ 86 tuổi, còn cựu Tổng thống Trump 81 tuổi. Ad

Nếu bà Haley tranh cử sau 4 năm nữa, thì bà sẽ có hàng triệu dollar sẵn sàng để bắt đầu hoạt động. Ngoài quỹ vận động tranh cử của riêng mình, bà Haley còn có hai siêu ủy ban hành động chính trị, hay được gọi là siêu PAC — Stand for America PAC và SFA Fund Inc. — cả hai đều có thể sẽ gây quỹ ngay cả sau khi bà rút khỏi chiến dịch tranh cử lần này — một chuyển biến không thể tránh khỏi. PAC của bà Haley đã được gây quỹ ngay cả trước khi bà tham gia cuộc đua vào tháng 02/2023.

Cứ cho là như vậy thì việc Đảng Cộng Hòa sẽ trông như thế nào vào năm 2028 sẽ được xác định vì bốn năm này là cả cuộc đời hoạt động chính trị. Ông Jewett cho rằng phe của cựu Tổng thống Trump trong đảng có thể không quyết định hướng đi của đảng này.

Ông Redlawsk nói: “Có lẽ bà ấy cũng nghĩ rằng điều này có thể giúp bà tạo được vị thế của mình bằng cách nào đó cho năm 2028.”

4. Khẳng định mình là người lãnh đạo Đảng Cộng Hòa chống Trump


Bà Haley dường như tự khẳng định mình là người lãnh đạo phe Đảng Vĩ đại Kỳ Cựu (Grand Old Party, GOP) thuộc Đảng Cộng Hòa không ủng hộ Tổng thống Trump — một nhóm đa số đáng kể về mặt con số, mà cựu tổng thống sẽ cần phải giành được vào tháng Mười Một.

“Gần như mỗi ngày, ông Trump đều xua đuổi mọi người,” bà nói trong bài diễn văn sau thất bại ở South Carolina.

Nhưng “cùng với sự rời đi của bà Ronna McDaniel với tư cách là người đứng đầu RNC, GOP vẫn là đảng của ông Trump,” ông Daniel Cronrath, giáo sư tại khoa chính phủ thuộc Đại học Tiểu Bang Florida ở Jacksonville, nói với The Epoch Times.

Tuy nhiên, ông Cronrath cho rằng, “Hầu hết sự ủng hộ của bà Haley đến từ cái gọi là Đảng Cộng Hòa và những người độc lập Không Bao Giờ Chọn Trump (Never Trump)” vì “bà Haley có thể tự tạo vị thế cho mình là nhà lãnh đạo tương lai của một Đảng Cộng Hòa hậu Trump nếu hình thức chủ nghĩa dân túy của ông Trump bị xói mòn, và ở đó là một sự tái thiết.”

Tuy nhiên, bà Haley có thể “nghĩ rằng điều này có thể giúp bà tạo vị thế của mình theo cách nào đó cho năm 2028,” ông Redlawsk nói.

Hơn nữa, ông Redlawsk nói thêm: “Đến năm 2028, đó có thể sẽ là một môi trường khác và bà ấy có thể đang chứng tỏ rằng mình có một số thế mạnh ngay cả khi có ông Trump ở đó.

“Ở một khía cạnh nào đó, tôi đồng ý rằng đây có vẻ không phải là một chiến lược tuyệt vời, nhưng ở mức tối thiểu, bà ấy có thể đang tạo dựng được uy tín với phe không ủng hộ ông Trump trong đảng của họ, đây có thể là một yếu tố quan trọng vào năm 2028, đặc biệt nếu ông Trump thua cuộc vào năm 2024.”

Hơn nữa, ông Jewett cho biết, “Bà ấy muốn đại diện cho phe chống Trump trong đảng.”

Ông Jewett tiếp tục lưu ý rằng “theo các cuộc thăm dò, có một bộ phận thành viên Đảng Cộng Hòa đã cho thấy rằng họ không thích ông Trump, và vì vậy việc ứng cử của bà ấy có thể đại diện cho quan điểm của họ và phản đối ý kiến ​​cho rằng Đảng Cộng Hòa và chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump là một trong cùng một tổ chức.”

Thật vậy, ông nói thêm: “Bà ấy đang chơi cuộc chơi lâu dài và tạo vị thế bản thân cho một cuộc tranh cử trong tương lai vào năm 2028 sau khi ông Trump rời khỏi chính trường.

“Bà ấy có thể cảm thấy rằng việc tiếp tục tham gia cuộc đua này sẽ giúp bà trở thành người dẫn đầu trong cuộc đua tiếp theo. Bà ấy đang đánh cược rằng việc tiếp tục tham gia cuộc đua sẽ không làm xa lánh vĩnh viễn những người hiện đang ủng hộ ông Trump, vốn chiếm đa số cử tri.”

Trong khi đó, “giới truyền thông đang đưa tin về bà ấy nhiều hơn và theo cách thân thiện hơn với tư cách là một ứng cử viên chống ông Trump so với điều họ đã làm trước cuộc bầu cử ở Iowa,” ông Dole nhận định.

5. Chờ đợi cuộc chiến pháp lý của cựu Tổng thống Trump


Cựu Tổng thống Trump đã bị truy tố ở Manhattan, Georgia, và hai vụ án liên bang, tổng cộng 91 cáo buộc. Ông đã không nhận tội trước tất cả các cáo buộc này.

Tuy nhiên, theo một phân tích của The Epoch Times, cựu Tổng thống Trump có thể đạt được 1,215 đại biểu cần thiết để trở thành đề cử viên của Đảng Cộng Hòa vào cuối Siêu Thứ Ba, và, tức là trước khi các phiên tòa bắt đầu.

Nhưng nếu cựu Tổng thống Trump không đạt được con số kỳ diệu này và bị kết án, thì điều đó có thể thay đổi động lực của cuộc đua. Theo một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos, 55% cử tri Đảng Cộng Hòa sẽ không ủng hộ cựu tổng thống nếu ông bị kết tội. Ngay cả các thành viên Đảng Cộng Hòa trong Quốc hội cũng cho biết họ không thể hoặc có thể không ủng hộ ông nếu ông bị kết án.

Tuy nhiên, trong trường hợp Đảng Cộng Hòa loại bỏ cựu Tổng thống Trump do ông phải thi hành án, thì bà Haley có thể ở vị trí ưu thế để trở thành đề cử viên, nhờ nguồn tài trợ mà bà có và cơ sở tranh cử hiện có. Mặc dù những người đã đình chỉ chiến dịch của họ có thể quay trở lại, nhưng có thể sẽ mất thời gian để tập hợp lại đội ngũ của họ và chiến dịch tranh cử ở các tiểu bang chính còn lại.

“Nếu ông Trump bị sụt giảm tỷ lệ ủng hộ do những rắc rối pháp lý tiềm ẩn của ông ấy, thì GOP có thể tổ chức một đại hội đầy cạnh tranh, nơi bà Haley và những người khác tranh giành sự đề cử,” ông Cronrath cho biết. “Hội nghị Quốc gia Đảng Cộng Hòa năm 1976 là cuộc bầu cử cuối cùng mà không đảng nào chọn được ứng cử viên của mình trước đại hội.”


Jackson Richman
Doanh Doanh biên dịch