Politico - Jacquelyn Martin/AP

Tổng thống Biden vào tối Thứ 5 có bài diễn văn Thông điệp Liên bang nảy lửa và tràn đầy năng lượng, công kích cựu Tổng thống Donald Trump, Cộng hoà, và kể cả Tối cao Pháp viện đáng kinh ngạc.


Biden đã nhắc đến “người tiền nhiệm” hơn chục lần, thách thức các nhà lập pháp Cộng hòa về việc phản đối chương trình nghị sự trong nhiệm kỳ của ông. Tổng thống liên tục thu hút những tràng pháo tay không dứt từ Dân chủ, và những tiếng hô vang “4 năm nữa! 4 năm nữa!,” và cả những tiếng la ó phản đối, chế nhạo, từ phe cực hữu Cộng hoà, cho thấy ông đã đem lại một năng lượng mới mà đồng minh và phụ tá của ông hy vọng sẽ giúp vượt qua giai đoạn khó khăn khi chỉ số tín nhiệm đang ở mức thấp.

Đây là bài diễn văn theo phong cách vận động tranh cử, phù hợp với khoảng khắc chính trị, khi Biden đang đối mặt với một trận tái đấu ​​với Trump, và tìm cách thúc đẩy nghị sự tại một Quốc hội bị chia rẽ hơn bao giờ hết.

Dưới đây là sáu điểm nổi bật:

Cứng rắn với Nga

Lập trường cứng rắn với Nga được thể hiện ngay từ đầu bài phát biểu.

Xin chào,

Ngài Chủ tịch Hạ viện, Bà Phó Tổng thống, Các thành viên Quốc hội, và đồng bào Mỹ thân yêu của tôi.

Vào tháng 1 năm 1941, Tổng thống President Franklin Roosevelt bước vào viện này để phát biểu trước quốc gia. Ông ấy nói, ‘Tôi nói chuyện với quý vị vào lúc chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Liên minh.’ Hitler đang hành quân. Chiến tranh hoành hành khắp châu Âu. Mục đích của Tổng thống Roosevelt là đánh thức Quốc hội, và cảnh báo đồng bào Mỹ rằng đây không phải là thời khắc bình thường. Tự do và dân chủ đang bị tấn công trên thế giới.

Tối nay, tôi cũng đến viện này để phát biểu trước quốc gia. Bây giờ thì chúng ta đối mặt với khoảnh khắc chưa từng có trong lịch sử liên minh. Và đúng là mục đích của tôi tối nay là vừa đánh thức Quốc hội, và vừa cảnh báo nhân dân Mỹ rằng đây cũng không phải là thời khắc bình thường.

Không phải kể từ Tổng thống Lincoln và Nội chiến, tự do và dân chủ mới bị tấn công ngay tại quê nhà như ngày nay. Điều khiến khoảnh khắc của chúng ta trở nên hiếm hoi là tự do và dân chủ đang bị tấn công cả trong và nước ngoài.

Ở nước ngoài, Putin của Russia đang hành quân, và gieo rắc hỗn loạn khắp nơi ở châu Âu và nhiều nơi khác.

Nếu bất cứ ai trong phòng này nghĩ rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ dừng lại ở Ukraine, tôi cam đoan với quý vị rằng, ông ta sẽ không dừng lại.

Nhưng Ukraine có thể ngăn chặn Putin nếu chúng ta sát cánh cùng với Ukraine, và cung cấp vũ khí họ cần để tự vệ. Đó là tất cả những gì Ukraine đang kêu gọi. Họ không yêu cầu binh sĩ Mỹ. Trên thực tế, không có lính Mỹ nào tham chiến ở Ukraine. Và tôi quyết tâm giữ nguyên như vậy.

Nhưng hiện tại, viện trợ cho Ukraine đang bị những người muốn chúng ta rời xa vai trò lãnh đạo thế giới ngăn chặn. Cách đây không lâu, Tổng thống Cộng hòa, Ronald Reagan, lớn tiếng kêu gọi, “Ông Gorbachev, hãy phá bỏ bức tường này đi.”

Bây giờ, người tiền nhiệm của tôi, một cựu Tổng thống Cộng hòa, bảo Putin, ‘Cứ làm bất cứ điều gì ông muốn!’

Một cựu Tổng thống Mỹ thực sự đã nói như vậy khi cúi đầu nhà lãnh đạo Nga.

Tôi nghĩ điều đó quá đáng, nguy hiểm và không thể chấp nhận được!

Hoa Kỳ là thành viên sáng lập NATO – liên minh quân sự của các quốc gia dân chủ được thành lập sau Đệ nhị Thế chiến để ngăn chặn chiến tranh và gìn giữ hòa bình. Hôm nay, chúng ta đã làm cho NATO mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Chúng ta chào đón Phần Lan gia nhập Liên minh vào năm ngoái, và mới sáng nay, Thụy Điển đã chính thức gia nhập NATO, và Thủ tướng của họ sẽ có mặt tại đây tối nay. Thưa Thủ tướng, chào mừng đến với NATO, liên minh quân sự mạnh nhất thế giới từng được biết đến.

Tôi nói điều này với Quốc hội, chúng ta phải đứng lên chống Putin. Hãy gởi cho tôi Dự luật An ninh Quốc gia lưỡng đảng.

Lịch sử đang theo dõi.

Nếu Mỹ bỏ đi bây giờ, điều đó sẽ khiến Ukraine gặp nguy hiểm. Châu Âu gặp nguy hiểm. Thế giới tự do đang gặp nguy hiểm, khích lệ những kẻ khác muốn làm hại chúng ta.

Thông điệp của tôi đến Tổng thống Putin rất đơn giản. Chúng tôi sẽ không bỏ đi. Chúng tôi sẽ không cúi đầu. Tôi sẽ không cúi đầu!”

Người tiền nhiệm của tôi, cựu Tổng thống


Trong vài phút đầu tiên của bài phát biểu, Biden đã tấn công đối thủ mặc dù không nêu đích danh.

Tổng thống nêu lên những quan điểm khác biệt rõ ràng về chính phủ Mỹ, vai trò của quốc gia trên thế giới, với “người tiền nhiệm của tôi,” cụm từ được ông lặp đi lặp lại. Biden trích dẫn những tuyên bố của Trump, trong đó khích lệ Putin cứ làm bất cứ điều gì ông ta muốn với các quốc gia NATO không đóng đầy đủ nghĩa vụ chi tiêu quốc phòng.

“Bây giờ, người tiền nhiệm của tôi, một cựu Tổng thống Cộng hòa, bảo Putin, ‘Cứ làm bất cứ quái quỷ gì ông muốn!’ Một cựu Tổng thống Mỹ thực sự đã nói như vậy khi cúi đầu nhà lãnh đạo Nga. Tôi nghĩ điều đó quá đáng, nguy hiểm và không thể chấp nhận được!” Biden nói.

Tổng thống nói về “người tiền nhiệm của tôi” tìm cách viết lại lịch sử cuộc bạo động Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 như thế nào, “người tiền nhiệm của tôi” không quan tâm khi đại dịch bắt đầu hoành hành khắp quốc gia gần như đúng 4 năm trước ra sao, “người tiền nhiệm của tôi” đã làm rất ít thế nào chống Trung Quốc, và bằng cách nào“người tiền nhiệm của tôi” đã không hành động với bạo lực súng đạn.

Cấu trúc của những phát biểu này rất có chủ ý. Và tất cả những điều trái ngược với Trump được nêu ra trước khi Biden nhắc đến những thành tích của mình, hoặc trước khi bàn đến đề nghị mới nào từ giờ đến cuối năm nay, hoặc cho nhiệm kỳ thứ hai.

Sau đó, trong giây phút phát biểu ngoài kịch bản, Biden nói thẳng với đối thủ, “Nếu người tiền nhiệm của tôi đang theo dõi,” kêu gọi cựu tổng thống cùng ông ủng hộ dự luật biên giới lưỡng đảng mà Trump hỗ trợ đánh chìm.

Trọng tâm này là dấu hiệu cho thấy bài phát biểu của Tổng thống có tính chính trị như thế nào, và Trump nằm trong trọng tâm tương lai chính trị của Biden ra sao.

Biden cũng công kích “người tiền nhiệm” về vụ tấn công Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, và năng lực lãnh đạo của ông ta trong đại dịch coronavirus.

Sau khi mô tả khó khăn về kinh tế và xã hội do đại dịch gây ra, Biden cho rằng, “người tiền nhiệm của ông” đã thất bại nghĩa vụ tổng thống căn bản nhất, đó là “nghĩa vụ quan tâm.”

Điều đó đã khiến Cộng hoà bùng nổ giận dữ, một người hét lên, “Nói láo!” Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson lắc đầu.

Quyền phá thai


Tổng thống không nhắc đến từ “phá thai” mà dùng từ “quyền tự do sinh sản” trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang.

Biden dường như chỉ trích thẳng Tối cao Pháp viện về quyền phá thai và phán quyết đảo ngược Roe v. Wade khi toàn bộ 9 vị Thẩm phán đến tham dự Diễn văn Thông điệp Liên bang. “Với tất cả sự tôn trọng, các thẩm phán, phụ nữ không phải là không có quyền bầu cử,” Biden nói về việc bãi bỏ Roe v. Wade.

Biden chỉ trích Trump đã khoe khoan về việc bổ nhiệm 3 vị Thẩm phán vào Tối cao Pháp viện, và họ vào năm 2022 đã giúp hỗ trợ đảo ngược Roe v. Wade. Biden dường như chỉ trích thẳng Tối cao Pháp viện Roe v. Wade khi toàn bộ 9 vị Thẩm phán đến tham dự Diễn văn Thông điệp Liên bang. “Với tất cả sự tôn trọng, các thẩm phán, phụ nữ không phải không có quyền bầu cử hoặc chính trị, “Biden nói. “Quý vị sắp nhận ra bao nhiêu rồi.”

Tổng thống vào tối thứ 5 nói về chiến thắng của Dân chủ vào năm 2022 và 2023 kể từ khi Roe v. Wade bị đảo ngược. “Chúng ta sẽ giành chiến thắng một lần nữa vào năm 2024,” Tổng thống nói. Đây là một lời kêu gọi chính trị rõ ràng. “Chúa ơi, những quyền tự do nào quý vị sẽ tước tiếp nữa đây?!” Biden đặt câu hỏi.

Tổng thống có thể làm rất ít để có thể bảo vệ quyền phá thai, đó là lý do tại sao ông cẩn đưa ra lời hứa “khôi phục” lại Roe v. Wade “nếu” cử tri bầu cử một Quốc hội có thể thông qua luật như vậy.

Chỉ trích Cộng hoà


Trong khi liên tục chỉ trích “người tiền nhiệm,” Biden không ngần ngại lồng vào chỉ trích các nhà lập pháp Cộng hòa trong khán phòng.

Khi nói về bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, Tổng thống cho rằng, người tiền nhiệm và “một số quý vị ở đây tìm cách chôn vùi sự thật” những gì xảy ra vào hôm đó. “Đây là lúc nói lên sự thật, và chôn vùi những dối trá. Sự thật đơn giản là, quý vị không thể chỉ yêu quốc gia khi mình thắng, ” Biden nói trong tràng pháo tay.

Tuy nhiên, khi tiếp tục bài phát biểu và khi một số nhà lập pháp Cộng hòa trở nên sẵn sàng phản ứng hơn, và Biden cố tình kích động họ. Một trong những giây phút đó đến khi Biden buộc tội Cộng hòa muốn cắt giảm An sinh xã hội và cắt giảm thuế cho người giàu. “Ồ, không à? Quý vị không muốn cắt giảm thuế $2 nghìn tỉ một lần nữa à?” Biden nói. “Tôi có phần nghĩ đó là kế hoạch của quý vị. Thật tốt khi nghe không phải vậy.”

Tổng thống cũng dùng chiến lược tương tự khi Cộng hòa phản đối việc ông đề cao thỏa thuận an ninh biên giới gần đây, mà một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa tham gia thương lượng cho rằng là “bộ luật cứng rắn nhất” về vấn đề này. Biden vờ tỏ ra ngạc nhiên, hỏi Cộng hoà tại sao họ không thích một dự luật mà những người bảo thủ nói rằng đó là một dự luật tốt.
Cuộc chiến biên giới


Giải quyết một trong điểm yếu lớn nhất trong chiến dịch tái tranh cử của mình, đó là tình hình biên giới Mỹ-Mexico, Biden một lần nữa kêu gọi Cộng hòa chấp thuận thỏa thuận an ninh biên giới lưỡng đảng của Thượng viện mà gần đây họ nhấn chìm theo lệnh của Trump.

“Chúng ta có thể đấu đá về việc sửa vấn đề biên giới,” Biden nói, “hoặc chúng ta có thể sửa nó.”

Trước khi bắt đầu bài diễn văn, Biden bị Dân biểu Marjorie Taylor Greene (Cộng hoà – Georgia) thách thức gọi tên Laken Riley – nữ sinh viên Georgia bị một di dân lậu gốc Venezuela sát hại. Và Công hoà có cơ hội khi Tổng thống nói về thoả thuận biên giới lưỡng đảng. Khi Greene la ó phản đối, Biden ngừng lại và tìm chiếc cài áo mà Dân biểu này đã đưa cho ông trước đó. “Một người phụ nữ trẻ vô tội bị một di dân lậu sát hại, điều đó đúng,” Biden nói, tay đưa chiếc cài áo lên. “Nhưng có bao nhiêu ngàn người bị di dân lậu sát hại?” Rồi Tổng thống quay sang thân nhân nạn nhân, “Tôi nói, trái tim tôi hướng về quý vị, bản thân tôi cũng đã mất con.”
Chống lại quan điểm tuổi tác quá cao

Ông Biden bước vào bài phát biểu hôm thứ Năm với quyết tâm tận dụng những giây phút nổi bật để bác bỏ những cáo buộc rằng ông quá cao tuổi để có thể tranh cử nhiệm kỳ thứ hai.

Tổng thống 81 tuổi đưa ra những ý kiến nảy lửa, mạnh mẽ, ngoài kịch bản, thể hiện năng lượng và sức sống. Ông tranh cãi với các thành viên Cộng hòa, chuyển từ những ý kiến đã chuẩn bị sẵn sàng ứng biến thành những câu trả lời của mình. Và khi gần kết thúc bài phát biểu, Tổng thống đã nói đùa về tuổi tác của ông.

“Tôi biết trông tôi có thể không giống như vậy, nhưng tôi đã ở đây được một thời gian rồi,” vị Tổng tư lệnh cười. “Và khi người ta đến tuổi của tôi, có một số điều trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.”


“Tôi biết câu chuyện của Mỹ. Tôi đã nhiều lần chứng kiến sự tranh giành giữa các lực lượng trong cuộc chiến vì linh hồn của dân tộc chúng ta, giữa những người muốn kéo nước Mỹ về quá khứ và những người muốn đưa nước Mỹ vào tương lai.

Cuộc đời tôi đã dạy tôi trân trọng tự do và dân chủ.

Một tương lai dựa trên những giá trị cốt lõi đã định hình nên nước Mỹ. Sự trung thực. Tử tế. Lòng tự trọng. Bình đẳng, để tôn trọng mọi người, để cho mọi người một cơ hội bình đẳng, để cho thù ghét không có bến đậu an toàn.

Bây giờ một số người ở tuổi tôi thấy một câu chuyện khác, một câu chuyện của sự căm ghét, trả đũa, và báo thù.

Tôi không như vậy. Tôi sinh ra giữa Đệ nhị Thế chiến, khi nước Mỹ đứng lên vì sự tự do của thế giới. Tôi trưởng thành ở Scranton, Pennsylvania, và Claymont, Delaware, trong số những người lao động đã xây dựng đất nước này. Tôi kinh hoàng chứng kiến hai người anh hùng của minh, Tiến sĩ King và Bobby Kennedy bị sát hại, và huyền thoại của họ truyền cảm hứng tôi theo đuổi nghề nghiệp lãnh vực công.

Một luật sư công, nghị viên quận, đắc cử Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ ở tuổi 29, sau đó là Phó Tổng thống cho Tổng thống Mỹ gốc Phi đầu tiên của chúng ta, và hiện là Tổng thống với nữ Phó Tổng thống đầu tiên.

Trong sự nghiệp của mình, người ta thường nói tôi quá trẻ và tôi quá già. Dù trẻ hay già, tôi luôn biết điều gì sẽ tồn tại,” Biden nói tràn đầy cảm hứng.

Hương Giang
(Baocalitoday)