Tổng thống Joe Biden đang đấu tranh để thuyết phục những cử tri đang lo lắng về lạm phát rằng nền kinh tế Mỹ đang khỏe mạnh.

“Mỹ có nền kinh tế tốt nhất thế giới,” ông nói với chương trình “TODAY” của NBC hôm thứ Hai, đưa ra một lập luận trọng tâm trong chiến dịch tái tranh cử của ông.

Vị thế kinh tế của Mỹ trên thế giới đang trở thành điểm nóng đầu tiên trong chiến dịch tranh cử, nơi cựu Tổng thống Donald Trump thường xuyên mô tả Hoa Kỳ như một vùng đất hoang thương mại.

“Chúng ta là một quốc gia có nền kinh tế đang sụp đổ, chuỗi cung ứng bị phá vỡ, các cửa hàng không có hàng dự trữ và hàng hóa không được giao đến”, ông Trump hét lên tại một cuộc vận động ở Georgia vào tháng trước.

Nhưng những con số lại vẽ nên một bức tranh khác, phù hợp với câu chuyện của Biden về sự thống trị kinh tế của Mỹ hơn là những cảnh báo về ngày tận thế của Trump.

Lạm phát đã giảm mạnh so với mức cao nhất năm 2022, mặc dù nó đã tăng trở lại trong vài tháng qua.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell cho biết hôm thứ Tư: “Về lạm phát, còn quá sớm để nói liệu các số liệu gần đây có phải là một cú va chạm hay không”.

Trong khi đó, tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ đã tăng 2,5% vào năm 2023, vượt xa đáng kể so với các nền kinh tế phát triển khác, theo báo cáo tháng 1 từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế. IMF dự kiến Mỹ sẽ giữ vị trí dẫn đầu vào năm 2024, mặc dù họ dự đoán tỷ lệ này sẽ giảm xuống 2,1%.
Hai nền kinh tế tiên tiến lớn khác là Canada và Đức tụt lại phía sau với mức tăng trưởng GDP năm 2023 lần lượt là 1,1% và âm 0,3%.

Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody nói với CNBC: “Nền kinh tế Mỹ đang dẫn đường cho nền kinh tế toàn cầu. Nó đang thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu”.

Khi các nhà kinh tế theo dõi tình trạng lạm phát chao đảo của Hoa Kỳ, những con số vẫn còn nóng ở các nền kinh tế phát triển trên toàn thế giới. Ví dụ ở Canada, chỉ số giá tiêu dùng tăng 3,9% vào năm 2023 trong khi ở Đức, tỷ lệ lạm phát là 5,9%.

Các quốc gia tính toán lạm phát khác nhau, khiến việc so sánh trực tiếp trở nên khó khăn.

Nhưng Zandi nói rằng ngay cả khi điều chỉnh những khác biệt trong tính toán, Hoa Kỳ vẫn có vẻ tốt về mặt lạm phát.

Ông nói: “Sử dụng phương pháp tương tự như Liên minh châu Âu, giả sử Fed đã đạt mục tiêu, lạm phát đã ở mức dưới 2%.

Và ngay cả khi lãi suất tăng vọt, thị trường lao động vẫn mạnh mẽ. Vào tháng 3, các công ty tư nhân của Hoa Kỳ đã bổ sung thêm 184.000 việc làm, công ty xử lý bảng lương ADP báo cáo hôm thứ Tư, vượt xa ước tính 155.000 việc làm được điều chỉnh tăng của Dow Jones. Đây là mức tăng trưởng việc làm nhanh nhất mà nền kinh tế Mỹ từng chứng kiến kể từ tháng 7 năm 2023.

Thị trường chứng khoán cũng đạt mức tăng kỷ lục trong vài tháng qua và giá nhà đất tăng vọt, mặc dù hiện tại chúng đã bắt đầu giảm do lượng tồn kho tăng lên.

Bên cạnh mức giá cao khó chịu được dự đoán sẽ hạ nhiệt trong năm tới, Zandi nói rằng các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế Mỹ hiện tại gần như lý tưởng: "Nền kinh tế là một bức tranh hoàn hảo. Thật khó để tranh luận về điều đó".

Thành tích vượt trội gần đây của nền kinh tế Mỹ là kết quả của một số yếu tố.

Nhà kinh tế Joseph Gagnon của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, D.C., cho biết: “Đó là cả chính sách và may mắn”.

Để đối phó với trận động đất kinh tế do đại dịch gây ra, chính phủ Hoa Kỳ đã bơm khoảng 4 nghìn tỷ USD kích thích vào nền kinh tế để hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp cá nhân.



Nhà kinh tế Josh Gotbaum, cựu quan chức Nhà Trắng và Bộ Tài chính ở cả Đảng Cộng hòa và Đảng Cộng hòa, cho biết: “Chúng tôi có nhiều biện pháp kích thích tài chính hơn bất kỳ quốc gia nào khác và đó là một phần lý do tại sao Hoa Kỳ phục hồi sau cuộc suy thoái do Covid tốt hơn bất kỳ quốc gia nào khác”. Chính quyền Dân chủ và hiện là học giả khách mời tại Viện Brookings.

Mạng lưới an toàn kích thích của Mỹ đi kèm với một mức giá đắt đỏ, khiến Mỹ bị thâm hụt ngân sách lớn hơn nhiều so với các nước khác. Nhưng nó cũng giữ cho nền kinh tế phát triển bằng cách cung cấp một tấm đệm để các công ty không phải thực hiện sa thải hàng loạt có thể dẫn đến suy thoái kinh tế.

Khả năng phục hồi của thị trường lao động đó đã bị mắc kẹt. Ngay cả khi Cục Dự trữ Liên bang tăng mạnh lãi suất, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức dưới 4% trong hai năm qua, mặc dù đã tăng nhẹ trong tháng Hai.

Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp của Canada đứng ở mức 5,8% trong tháng 2, tăng 0,1 điểm phần trăm so với tháng 1. Tỷ lệ thất nghiệp của Liên minh châu Âu là 6,0%, theo Eurostat.

Vị thế của nền kinh tế Mỹ trên trường quốc tế cũng là sản phẩm của khả năng phục hồi trước các cuộc khủng hoảng địa chính trị và cơ cấu độc đáo của hệ thống tài chính Mỹ.

Ví dụ, khi Nga xâm chiếm Ukraine làm gián đoạn giá năng lượng và lương thực toàn cầu, Mỹ không bị tổn hại nhiều như các khu vực như Châu Âu và Nhật Bản, những nước phụ thuộc nhiều hơn vào năng lượng và thực phẩm nhập khẩu của Nga.

“Đó là phần may mắn,” Gagnon nói.

Khả năng phục hồi của nền kinh tế Mỹ cũng là kết quả của cấu trúc nợ đặc biệt của nước này.

Các hộ gia đình ở Hoa Kỳ được cách ly nhiều hơn khỏi sự tăng đột biến của lãi suất toàn cầu nhờ khoản thế chấp có lãi suất cố định 30 năm, cho phép các hộ gia đình chốt lãi suất thế chấp cực thấp ngay từ những ngày đầu của đại dịch. Lãi suất thế chấp 30 năm đó, hầu như chỉ có ở hệ thống tài chính Hoa Kỳ, đã bảo vệ các hộ gia đình khi lãi suất sau đó tăng lên.

Zandi cho biết: “Hệ thống ngân hàng của chúng tôi gặp rất nhiều rủi ro về lãi suất, nhưng ở phần còn lại của thế giới, họ đổ rủi ro này lên các hộ gia đình, các doanh nghiệp”. "Điều đó thực sự quan trọng trong chuyến đi vòng quanh này."

Chưa 'miễn phí và rõ ràng'
Ngay cả khi nền kinh tế Mỹ vẫn đi trước phần còn lại của thế giới phát triển, vẫn có khả năng xảy ra những bước thụt lùi trong quá trình phục hồi.

Zandi nói: “Tôi không nghĩ chúng ta có thể kết luận rằng chúng ta đã hạ cánh nhẹ nhàng, rằng chúng ta tự do và rõ ràng”.

Hiện tại, Cục Dự trữ Liên bang vẫn duy trì quan điểm diều hâu về lãi suất, bất chấp những dấu hiệu trước đó cho thấy ngân hàng trung ương sẽ đưa ra ba đợt cắt giảm trong năm nay.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Atlanta Raphael Bostic hiện dự kiến chỉ cắt giảm lãi suất một lần trong năm nay, có thể là vào quý 4.

“Con đường sẽ gập ghềnh,” Bostic cho biết hôm thứ Tư trong một cuộc phỏng vấn trên “Squawk Box” của CNBC.

Và mặc dù con đường phục hồi của nền kinh tế Mỹ vẫn chưa chắc chắn nhưng các chuyên gia vẫn lạc quan.

Gagnon, thuộc Viện Peterson, cho biết: “Về cơ bản, chúng tôi đang ở trên hoặc trên con đường mà chúng tôi đã đi trước khi đại dịch xảy ra”. "Vậy thì khá tốt rồi."