Bộ phận chuyển đổi xúc tác trong xe hơi. Hình: MPRNews.

Việc đánh cắp các bộ chuyển đổi xúc tác không có gì mới, nhưng do nó có chứa kim loại quý và một đại dịch toàn cầu đang khiến mọi thứ tồi tệ hơn bao giờ hết.

Dù không đưa ra con số cụ thể, The New York Times trích lời cảnh sát Mỹ cho biết số vụ trộm ống xả đang tăng lên. Thành phố St. Louis, tiểu bang Missouri đã báo cáo số vụ trộm vào năm 2020 nhiều gấp 8 lần so với năm 2019. Lexington, South Carolina, Wichita, Kansas và các thành phố khác cũng đã chứng kiến các vụ trộm tăng lên hàng trăm.

Có một số yếu tố khiến nạn trộm bộ phận này tăng lên, trong đó, yếu tố lớn nhất là giá kim loại chứa bên trong đang tăng đột biến. Các thiết bị này, theo yêu cầu của luật pháp ở Mỹ kể từ năm mẫu 1975, các nhà sản xuất phải sử dụng các kim loại quý như bạch kim, rhodium và palladium để giúp giảm lượng khí thải từ ống xả trong xe hơi. Theo Carscoops.
Bộ chuyển đổi xúc tác trong ống xả dễ bị lấy cắp. Hình chụp qua YouTube. Credit: DonutMedia
Trong mỗi bộ chuyển đổi xúc tác, cả palladium, platinum hay rhodium đều có khả năng kiểm soát dòng khí thải từ xe hơi bằng cách phản ứng với một số khí như CO, NOx, qua đó giảm mức độ gây hại của chúng khi ra môi trường. Giá palladium đã tăng gấp năm lần trong 5 năm qua lên khoảng 2.500 USD cho 1 ounce (28,3 gram) chất, giá tương tự đối với rhodium. Theo MPRNews, mức giá cao hơn với palladium khoảng 640 USD/ounce, và giá còn tăng hơn nữa, tới 21.900 USD/ounce, mức tăng tương đương 3.000%. Với giá đắt hơn vàng khoảng 12 lần, mặc dù không có nhiều kim loại trong bộ chuyển đổi xúc tác nhưng một số đơn vị thu mua có thể trả 500 USD cho một bộ như vậy.

Không phải tất cả các bộ chuyển đổi xúc tác đều được tạo ra như nhau. Theo quy luật, những chiếc xe cũ có xu hướng sử dụng nhiều kim loại quý hơn những chiếc Prius được săn lùng nhiều hơn vì chúng sử dụng động cơ ít hơn, đồng nghĩa với việc nhiều chất xúc tác bị bỏ đi. Các phương tiện cao hơn như SUV và bán tải cũng là mục tiêu do chiều cao của chúng dễ dàng chui vào gầm để lấy thiết bị hơn.

Những chiếc xe ít sử dụng thường là mục tiêu của các tay trộm. Khó có cách nào ngăn chặn được vấn nạn này. Các cơ sở thu gom phế liệu ở một số tiểu bang có thể được yêu cầu cung cấp giấy tờ tùy thân có ảnh khi họ mua bộ chuyển đổi xúc tác, nhưng ở nhiều tiểu bang, rất khó theo dõi khi nó được đem ra thị trường chợ đen. Đó là lý do tại sao một số sở cảnh sát khuyến cáo nên khắc biển số hoặc các ký hiệu nhận dạng khác vào bộ phận này.

Đ.T.