Nước bọt là chất dịch trong tiết ra bởi tuyến nước bọt. Nước bọt hỗ trợ cho tiêu hóa thức ăn và vệ sinh răng miệng bằng cách rửa trôi các vi khuẩn và đồ ăn. Đôi khi nước bọt lại không trôi đi dễ dàng và khiến cho bạn bị sặc. Nguyên nhân của vấn đề này là gì?

Bị sặc nước có biểu hiện như thế nào?
Bị sặc nước có thể xảy ra nếu các cơ bắp điều khiển vận động nhai nuốt bị yếu hay ngừng hoạt động do bệnh lý nào đó. Nôn ói và ho khi mà bạn không ăn hay uống gì là một biểu hiện của bị sặc nước. Bạn cũng có thể có các dấu hiệu khác như sau:

• Thở hổn hển
• Không thở hay không nói chuyện được
• Giật mình thức giấc vì ho hay nôn ói

Nôn ói hoặc ho khi không ăn gì cũng là biểu hiện bị sặc nước

Các nguyên nhân thường gặp và cách điều trị
Đôi khi đây không phải là vấn đề đáng lo ngại. Nhưng nếu nó xảy ra thường xuyên thì cần tìm ra nguyên nhân để phòng ngừa sự tái phát trong tương lai. Các vấn đề có thể gây ra sặc nước bao gồm:

1/ Trào ngược axit
Trào ngược axit là khi axit dạ dày chảy ngược lên thực quản và miệng. Khi thành phần trong dạ dày đi ngược lên miệng, tuyến nước bọt sẽ sản sinh ra nước bọt để giúp rửa trôi axit.
Trào ngược axit cũng có thể kích thích lớp niêm mạc lót trong thực quản. Điều này có thể gây ra nuốt khó và làm cho nước bọt bị ứ đọng ở sau họng, gây ra sặc.

Các triệu chứng của trào ngược bao gồm:

• Cảm giác nóng rát
• Đau ngực
• Ợ hơi, ợ chua
• Buồn nôn

Bác sĩ có thể chẩn đoán chứng trào ngược dạ dày qua nội soi. Việc điều trị có thể bao gồm các thuốc chống axit để giúp trung hòa axit trong dạ dày.

Bất thường về nuốt có liên quan đến giấc ngủ
Đây là một bệnh lý trong đó nước bọt ứ đọng ở miệng trong lúc ngủ và rơi vào đường thở, gây ra sặc khi ngủ. Bạn có thể bị giật mình tỉnh giấc, thở gấp và bị sặc nước.

Có nghiên cứu cho thấy sự tương quan giữa bất thường về việc nuốt và chứng ngưng thở khi ngủ. Bác sĩ có thể dùng một số xét nghiệm để xác định chẩn đoán chứng ngưng thở khi ngủ và vấn đề bất thường khi nuốt. Từ đó bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng các phương pháp điều trị khác nhau.

Trong lúc ngủ nước bọt ứ trong họng và rơi xuống đường thở có thể gây ra tình trạng hít thở gây ra sặc

Tổn thương hoặc u nhọt ở trong họng
Sự tổn thương lành tính hay ác tính trong họng có thể làm hẹp thực quản và gây ra khó nuốt nước bọt, dẫn đến bị sặc.

Bác sĩ có thể sử dụng các dụng cụ chụp chiếu để kiểm tra các tổn thương trong cổ họng. Nếu có khối u thì điều trị có thể là qua phẫu thuật, hay xạ trị hay hóa trị để làm thu nhỏ lại khối u. Các triệu chứng khác của khối u bao gồm:

• Một khối nhìn thấy được trong họng.
• Khàn tiếng.
• Đau họng.

Tổn thương hoặc u nhọt ở họng có thể gây ra bị sặc

Răng giả không phù hợp
Tuyến nước bọt sản xuất ra nhiều nước bọt hơn khi các dây thần kinh ở miệng nhận biết có vật lạ như thức ăn. Nếu bạn đeo răng giả, não bộ có thể lầm lẫn răng giả là thức ăn và gây tiết ra nhiều nước bọt. Quá nhiều nước bọt trong miệng thỉnh thoảng có thể gây ra sặc.

Sự tiết nước bọt có thể giảm bớt một khi cơ thể đã quen với bộ răng giả. Nếu điều này không xảy ra, hãy đến gặp bác sĩ nha khoa. Răng giả của bạn có thể quá cao so với miệng hay không khớp đúng với khớp cắn.

Bệnh lý về thần kinh
Bệnh lý về thần kinh có thể làm tổn thương hệ thần kinh ở phía sau họng. Tổn thương này dẫn đến vấn đề khó nuốt và bị sặc nước bọt. Các dấu hiệu của bệnh lý về thần kinh bao gồm:

• Yếu cơ.
• Co thắt cơ ở các bộ phận khác trên cơ thể.
• Nói khó.
• Thay đổi giọng nói.

Bác sĩ sẽ dùng nhiều test khác nhau để kiểm tra xem có rối loạn thần kinh hay không. Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào sự rối loạn thần kinh đó là gì. Bác sĩ có thể cho bạn sử dụng thuốc để giảm tiết ra nước bọt và hướng dẫn các kỹ thuật giúp cải thiện hoạt động nhai nuốt.

Sặc nước do lạm dụng rượu bia
Sặc nước cũng có thể xảy ra sau khi uống quá nhiều bia rượu. Tiêu thụ quá nhiều chất cồn có thể làm giảm các phản xạ ở cơ. Không kiểm soát được mức độ bia rượu có thể gây ra ứ đọng nước bọt ở phía sau họng thay vì được trôi xuống dưới. Ngủ đầu cao có thể giúp cải thiện dòng chảy của nước bọt và phòng ngừa hít thở bị sặc.

Rượu bia cũng là tác nhân gây ra bị sặc nước
Sặc nước do nói nhiều
Sự tiết ra nước bọt vẫn tiếp tục kể cả khi bạn đang nói chuyện. Nếu bạn nói nhiều và không dừng lại để nuốt, nước bọt có thể chảy xuống đường thở và gây kích thích bị sặc. Để phòng ngừa việc này, cố gắng nói chậm rãi hơn và nuốt nước bọt giữa các đoạn hay các câu.

Dị ứng hay các vấn đề hô hấp khác
Dịch nhầy hay nước bọt tiết ra do bị dị ứng hay bệnh lý về hô hấp có thể không dễ dàng mà trôi xuống họng được. Trong khi ngủ, dịch nhầy và nước bọt có thể tích tụ lại trong miệng và dẫn đến bị sặc.

Các dấu hiệu khác của dị ứng hay bệnh lý hô hấp bao gồm:

• Đau họng.
• Hắt hơi.
• Ho.
• Chảy nước mũi.

Sử dụng các thuốc chống dị ứng hay thuốc cảm để giảm tiết nhầy và giúp làm loãng nước bọt. Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn bị sốt hay nếu các triệu chứng đã trở nặng hơn. Nhiễm trùng hô hấp có thể phải cần phải uống thuốc kháng sinh.

Tăng tiết nước bọt trong thai kỳ
Thay đổi hoóc-môn trong thai kỳ cũng gây ra buồn nôn và ốm nghén ở người phụ nữ. Tăng tiết ra nhiều nước bọt đôi lúc đi kèm với buồn nôn, và một số phụ nữ mang lại thai nuốt ít hơn khi buồn nôn. Hai yếu tố trên góp phần tạo ra nước bọt dư thừa trong miệng và gây ra bị sặc.

Vấn đề này có thể được cải thiện dần dần. Không có cách điều trị gì đặc biệt nhưng uống nước có thể giúp rửa trôi nước bọt dư thừa trong miệng.

Bị sặc nước không phải là một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Tuy vậy, không nên chủ quan nếu vấn đề này cứ tái diễn nhiều lần. Hãy đến khám bác sĩ để có được chẩn đoán và điều trị sớm nhất và tốt nhất.