Tweet
Do hiểu sai về thời hạn sử dụng, 90% người Mỹ ngay cả người Việt Nam mình cũng vậy! Họ đã phạm sai lầm là vứt bỏ đi thực phẩm và thuốc men quá sớm.
1/ Thực phẩm
Họ nghĩ rằng thực phẩm sẽ không còn dùng được sau ngày quy định đó, trong khi thật ra ý nghĩa đúng nhất mà các công ty sản xuất muốn nói đến là thực phẩm sẽ đạt tình trạng tươi tốt nhất vào ngày quy định về thời hạn trên nhãn hiệu, chứ không phải là sẽ bị hư hỏng ngay sau ngày đó.
(Ảnh minh họa)
Một cuộc nghiên cứu do Ủy ban Bảo vệ Nguyên liệu Thiên nhiên phối hợp với bản quy định điều lệ thực phẩm của Đại học Harvard cho thấy, phần đông người tiêu dùng thường lẫn lộn về ý niệm "bán đến ngày" (sell by), "tiêu thụ đến ngày" (use by), "dùng tốt nhất trước ngày" (best before).
Theo bà Dara Gunders, một trong những người tham gia cuộc nghiên cứu trên thì khái niệm lệch lạc về ngày tháng hết hạn khiến cho biết bao loại thực phẩm và nguyên liệu để chế biến ra chúng đã bị lãng phí vì ai cũng sợ nếu ăn vào sẽ gây ra bệnh. 25% người dân thậm chí còn vứt bỏ thực phẩm sớm hơn ngày quy định theo thời hạn.
Nhóm nghiên cứu trên nghĩ rằng, nguyên nhân gây ra sự lẫn lộn này, chính là vấn đề thiếu sót của liên bang trong việc xác định tiêu chuẩn từng nguồn thực phẩm, đưa đến sự tự tiện ra luật lệ ở cấp tiểu bang về cách đánh giá thực phẩm và cách ghi ngày tháng hạn định trên bao bì.
Nói một cách khác, như bà Dara Gunders nhận định thì thật là một việc "rối nùi", mà hậu quả gây ra khiến cho hằng năm có đến 40% thực phẩm còn tốt lại không được sử dụng đến, trị giá lên đến 165 tỷ USD, tính bình quân ra là 455 USD lãng phí đối với một gia đình 4 người.
Cũng theo giới nghiên cứu thì trong khi họ đang đề nghị các bộ, ngành thực phẩm phải có một công thức chuẩn mực rõ ràng về thời hạn, cách tốt nhất đối với người tiêu dùng là tự tìm hiểu về cấu trúc thực phẩm và cách bảo quản, tồn trữ của từng loại thức ăn, trong đó một kiến thức quan trọng là cách xử dụng hữu hiệu tủ lạnh để vừa bớt tốn điện vừa kéo dài sự tươi tốt của thực phẩm.
(Ảnh minh họa)
2/ Thuốc men
Hàng năm người dân Hoa Kỳ đã liệng đi cả tỷ bạc USD thuốc Tây mà nhãn hiệu của các hãng bào chế nói là "quá hạn", theo lời dặn là của các dược sĩ là phải vứt đi.
Sự thật là như thế nào?
Có phải liệng đi những thuốc "đã quá hạn" hay không? Có đúng là thuốc "bị quá hạn" sẽ hết hiệu nghiệm hay là sẽ "hư hỏng" sau ngày "quá hạn" được dán bên ngoài hộp thuốc?
Gerald Murphy, là một dược sĩ nay đã về hưu hiện cư ngự tại Ormond Beach, Florida không nghĩ như thế. Ông ta nói rằng đa số các thuốc "quá hạn" vẫn còn tốt và hiệu nghiệm nhiều năm sau ngày "hết hạn". Tuy nhiên, do các hãng dược phẩm "cố tình" dán vào nhản thuốc, để bắt người tiêu thụ phải mua thuốc mới hầu kiếm thêm tiền mà thôi. (Thật ra yêu cầu này là từ FDA, chớ họ không dám tự ý dán nhản "hết hạn" này đâu)
Ông đã trải qua cả chục năm tranh đấu cho việc "đặt ra ngày hết hạn thuốc" phải dựa trên tiêu chuẩn khoa học chứ không phải dựa theo "chu kỳ" do các hãng dược phẩm tự ý "chọn lựa" được. Tại nhiều tiểu bang ở Mỹ, các dược sĩ tự động "cho" một ngày quá hạn khác, nhiều khi sớm hơn ngày quy định của các hãng bào chế thuốc nữa.
Ông nói: "Họ kiêm thêm tiền bằng cách khuyến khích người tiêu thụ vứt đi những thuốc hãy còn tốt, để mua thuốc mới".
Ông Murphy được một "thắng lợi nho nhỏ" năm 2005, là Quốc Hội ở Florida đã nói với Hiệp Hội các dược sĩ ở Florida là, "Không cần phải ghi ngày quá hạn trên các hộp thuốc nữa", như họ đã từng làm từ năm 1993.
Ông Murphy không phải chỉ hành động đơn độc. Cơ quan Kiểm soát Thực Phẩm, Thuốc Men Hoa Kỳ (US Food and Drug Administration, gọi tắt là FDA), trong những thử nghiệm dành cho Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, đã xác nhận rằng đa số các thuốc tây bán theo toa bác sĩ, hay bày bán tại các tiệm thuốc vẫn còn hiệu nghiệm và an toàn rất lâu sau ngày "quá hạn" của các nhà bào chế. (The U.S. Food and Drug Administration, in tests for the Defense Department has determined that most prescription and over-the-counter drugs remain safe and effective long after the manufacturer’s expiration date, in some cases, may years longer)
"Nhưng khảo cứu của cơ quan FDA lại không tính đến những loại thuốc để trong những phòng tắm có hơi ẩm hay trong xe vào mùa hè nóng bõng".
Bà Mary L. Euler, phụ tá khoa trưởng tại trường Đại Học Dược Khoa Missouri tại Kansas City, và là phát ngôn viên của Hiệp Hội Dược Phẩm Hoa Kỳ, nói rằng:"Tôi nghĩ rằng một cuộc khảo cứu mới rất cần thiết để tìm hiểu rõ về vần đề này. Tôi tin chắc chắn như vậy".
Năm 2001 Hiệp Hội Dược Sĩ Toàn Quốc Hoa Kỳ yêu cầu kỹ nghệ bào chế thuốc Tây đầu tư vào việc nghiên cứu kia, nhưng không được trả lời. (*)
Dân Biểu CH-Tb Pennsylvania là Tim Murphy đã yêu cầu cơ quan FDA cho một ban chuyên viên nghiên cứu riêng về vấn đề "quá hạn này".
Ông nói: "Có cái gì rõ ràng là không ổn. Ngay bây giờ, các ngày quá hạn đều do các hãng bào chế thuốc tự động quy định, làm sao mà biết được thực hư như thế nào?"
Ông Armon Neel Jr, một dược sĩ tại Griffin, TB Georgia mà công tác đặc biệt là xem xét lại các loại thuốc dùng trong các viện dưỡng lão và phải ký giấy huỷ bỏ các loại thuốc đả "hết hạn", quả thật đã làm cho lòng ông thấy không yên ổn.
Ông nói: "Thấy thuốc men bị đưa vào lò đốt đi cả triệu triệu USD, thật không đúng chút nào hết. Các bệnh nhân nào nếu còn thuốc dư, mà nghĩ rằng hãy còn tốt thì nên hỏi bác sĩ riêng của mình".
----------------------------------
(*) Các hãng bào chế dược phẫm làm thinh là đúng quá rồi, vì chạm đến túi tiền của họ. Bệnh nhân và người tiêu thụ phải vứt thuốc cũ đi để mua thuốc mới thì họ được lợi bao nhiêu? Nên nhớ rằng mỗi năm có hàng ngàn dự luật "làm lợi" cho người dân Hoa Kỳ bị "nằm chết" trong các hộc bàn của các vị Dân biểu, Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, nhất là các vị được bầu làm Trưởng Ban hay Trưởng Tiểu Ban.
Ví dụ điển hình là "Dự Luật cho người dân Hoa Kỳ mua thuốc từ bên Canada giá rẻ bằng 1/10 giá thuốc ở Mỹ" đã chết thảm vì sự "chống đối mãnh liệt" (chạy chọt vận động – lobby) của các hãng bào chế Hoa Kỳ và Hiệp Hội Dược Sĩ Mỹ.
Việc đề nghị hỏi các ông bác sĩ gia đình cũng không xong, vì mấy vị bác sĩ này không có rành về thuốc lắm vả lại họ còn sợ bị đưa ra tòa nữa, nếu "cho phép" bệnh nhân dùng thuốc cũ rồi sau này có thể sinh ra chuyện không lành!
Theo Brad Mackee /AARP Bulletin
Comment