Phi Trường Quốc Tế Los Angeles cung cấp các thử nghiệm Covid-19 nhanh cho những du khách quốc tế đến đây. (Photo: Mario Tama/Getty Images News – nguồn: www.theconversation.com)



Mùa lễ cuối năm đang tới với nhiều sinh hoạt nhộn nhịp giữa lúc biến thể mới omicron gây lo ngại về sự lây nhiễm. Phụ Tá Giáo Sư Nathaniel Hafer tại Trường Y Khoa UMass Chan Medical School có bài phân tích về sự tiện lợi của việc thử nghiệm nhanh tại nhà được đăng trên trang mạng www.theconversation.com hôm 10 tháng 12 năm 2021. Việt Báo xin đăng bản dịch Việt của Thụy Âm để độc giả tường lãm.



*******



Khi mùa đông bắt đầu và những ngày lễ đang diễn ra sôi nổi, đại dịch Covid-19 đã bước vào giai đoạn lo ngại khác. Sự trỗi dậy của biến thể omicron, cùng với sự gia tăng số người bị lây nhiễm, đã khiến cho nhiều người không bảo đảm các chương trình lễ của họ.


Hôm 2 tháng 12 năm 2021, Tổng Thống Joe Biden đã phác họa một loạt hành động đáp ứng với đại dịch Covid-19, gồm thực hiện các thử nghiệm nhanh Covid-19 tại nhà đủ điều kiện để được bảo hiểm tư nhân bồi hoàn. Cùng với việc chích ngừa, thử nghiệm vẫn là một trong những cách hiệu quả nhất để theo dõi và giảm sự truyền nhiễm SARS-CoV-2, là vi khuẩn gây ra Covid-19.


Ngay dù thử nghiệm Covid-19 đã trở thành một phần của sự trao đổi hàng ngày của hầu hết mọi người, nhiều người vẫn còn thắc mắc về sự khác biệt giữa kháng nguyên và thử nghiệm PCR (Polymerase chain reaction), gồm khi nào và bằng cách nào sử dụng chúng.


Tôi là nhà sinh học mô bào làm việc tại Trường Y Khoa UMass Chan Medical School. Kể từ tháng 4 năm 2020, tôi là thành phần của nhóm làm việc cho chương trình gọi là RADx Tech được tài trợ bởi Viện Sức Khỏe Quốc Gia để giúp các công ty phát triển thử nghiệm nhanh để khám phá khi một người bị nhiễm Covid-19.

Việc thử nghiệm kháng nguyên nhanh như thế nào

Các thử nghiệm kháng nguyên nhanh được thiết kế để khám phá một phần của protein – được biết như là một kháng nguyên – của SARS-CoV-2. Trước hết, bạn lấy một mẫu từ mũi hay miệng với que bông gòn, như được hướng dẫn. Bạn trộn mẫu này với chất lỏng để tách rời vi khuẩn ra. Rồi bạn thoa chất lỏng lên que thử nghiệm có các kháng thể đặc biệt cho SARS-CoV-2 đã vẽ lên đó một đường mỏng. Các kháng thể là những protein hình chữ Y nhận dạng và bao vây những chất lạ như các kháng nguyên. Nếu những kháng thể bao vây các protein vi khuẩn, hay các kháng nguyên, thì đường màu xuất hiện trên que thử, cho thấy sự có mặt của SARS-CoV-2.


Các thử nghiệm này là tiện lợi bởi vì chúng sẽ sử dụng và cung cấp các kết quả nhanh chóng, thường trong vòng 15 phút. Lợi ích khác là các thử nghiệm kháng nguyên có thể tương đối rẻ, khoảng từ $10 tới $15 mỗi thử nghiệm. Ngược lại, các thử nghiệm PCR thường đòi hỏi dụng cụ phòng thí nghiệm và các chuyên viên kỹ thuật, mất từ 12 giờ tới nhiều ngày để có các kết quả và tốn $100 hay nhiều hơn, dù có nhiều cách để có những thử nghiệm này miễn phí.


Trong lời tuyên bố của ông, Tổng Thống Biden cũng đã nói đến các kế hoạch phân phối 50 triệu thử nghiệm miễn phí cho các nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe cộng đồng cho những người không có bảo hiểm. Người dân nên kiểm tra các cơ quan truyền thông địa phương của họ để có thông tin về việc khi nào có các thử nghiệm nhanh miễn phí trở thành sẵn sàng. Tại Colorado, các thử nghiệm nhanh miễn phí đã có sẵn cho các gia đình có con em đi học qua nhiều tháng rồi. Hãy chuẩn bị hành động nhanh: Vào cuối tháng 11, 100,000 người đã ghi danh trong chưa đầy 24 giờ để thử nghiệm kháng nguyên Covid miễn phí tại New Hampshire.


Tính tới đầu tháng 12 năm 2021, Cơ Quan FDA đã cho phép hàng chục thử nghiệm kháng nguyên nhanh đối với SARS-CoV-2, có nghĩa là những thử nghiệm này đáp ứng một số tiêu chuẩn đối với việc thực hiện và sự chính xác.

Khi nào sử dụng các thử nghiệm nhanh

Nếu bạn có bất cứ triệu chứng nào của Covid-19, bất luận là bạn đã chích ngừa hay chưa, bạn nên thử nghiệm ngay với cách thử nghiệm PCR hay kháng nguyên.


SARS-CoV-2 có thể lây lan rất dễ dàng, ngay cả bạn không có các triệu chứng. Bạn càng xác định mình bị Covid-19 càng nhanh bao nhiêu, thì bạn càng có thể tự cách ly nhanh bấy nhiêu, mà điều này sẽ giúp ngăn chận sự lây lan cho những người khác. Thử nghiệm sớm cũng quan trọng bởi vì các thuốc mới như những loại thuốc từ Merck và Pfizer có hiệu nhiệm nhất nếu sử dụng vào lúc đầu bị truyền nhiễm, ngay sau khi các triệu chứng xuất hiện.


Nếu bạn thử nghiệm kháng nguyên âm tính nhưng vẫn cảm thấy bị bệnh, thì có thể là bạn đã nhận thử nghiệm âm tính sai. Hãy tự cách ly với người khác và liên lạc với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của bạn để nói về các triệu chứng của bạn. Nếu bạn thử nghiệm dương tính, thì bạn nên tự cách ly tại nhà và liên lạc với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của bạn càng sớm càng tốt.


Nếu bạn không có các triệu chứng nhưng có tiếp xúc gần gũi với một người nào đó bị dính Covid-19, làm gì là tùy tình trạng chích ngừa của bạn. Nếu bạn đã chích ngừa đầy đủ, các lời khuyên gần đây của Cơ Quan CDC nói rằng bạn hãy chờ đợi từ 5 tới 7 ngày sau khi tiếp xúc và rồi thử nghiệm PCR hay thử kháng nguyên nhanh. Nếu bạn không chích ngừa đầy đủ, thỉ hãy thử nghiệm ngay liền. Nếu bạn không thấy các triệu chứng phát triển, thì bạn vẫn nên thử nghiệm trở lại từ 5 tới 7 ngày sau khi bạn tiếp xúc.


Giống như nhiều vi khuẩn đường hô hấp, cần nhiều ngày để SARS-CoV-2 phát triển trong cơ thể của bạn sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh. Trong giai đoạn đầu của lây nhiễm này, số lượng protein vi khuẩn tương đối thấp, và thử nghiệm nhanh có thể không phát hiện bạn bị lây nhiễm. Đây là lý do tại sao hàng loạt thử nghiệm qua nhiều ngày, với ít nhất 24 giờ thử nghiệm một lần, được khuyến nghị đối với nhiều thử nghiệm kháng nguyên. Các thử nghiệm kháng nguyên nhanh hầu hết thường là chính xác khi một người bị truyền nhiễm, bởi vì đó là lúc số lượng vi khuẩn ở đường hô hấp cao nhất.
Các nghiên cứu đã cho thấy rằng thử nghiệm kháng nguyên hàng loạt – thường từ 2 tới 3 thử nghiệm trong một tuần – là tương đương với một thử nghiệm PCR. Nhớ rằng một thử nghiệm là một ảnh chụp nhanh của tình trạng SARS-CoV-2 của bạn ngay lúc thử nghiệm. Nó có thể, đặc biệt với các thử nghiệm kháng nguyên, cho kết quả thử âm tính trong các giai đoạn đầu bị truyền nhiễm.



Cơ Quan CDC khuyến nghị rằng người đã chích ngừa đầy đủ nên chờ từ 5 tới 7 ngày sau khi có tiếp xúc với người bị dính Covid-19 trước khi thử nghiệm PCR hay thử nghiệm kháng nguyên nhanh. Những người không chích ngừa thì nên thử nghiệm ngay tức thì. (Photo: lupmotion/iStock/Getty Images Plus – nguồn: www.theconversation.com)


Tương lai đối với việc thử nghiệm Covid-19 tại nhà

Bất kể tất cả điều mà những nhà nghiên cứu chúng tôi đã biết, vẫn còn nhiều điều để hiểu biết về cách tốt nhất để dùng các thử nghiệm nhanh. Nhóm của chúng tôi đang thực hiện nhiều nghiên cứu để lấp đầy những khoảng trống này.


Một câu hỏi mà chúng tôi đang nghiên cứu với chương trình gọi là STOP COVID-19 là làm sao con người sử dụng các thử nghiệm ở nhà khi nguy cơ lây nhiễm của họ là thấp. Thí dụ, một người nào đó đeo khẩu trang tại những nơi bên trong và không tới nhà hàng để ăn có thể được xem là nguy cơ thấp, trong khi một người không chích ngừa và tụ họp với nhiều người không đeo khẩu trang được xem là nguy cơ cao. Chúng tôi cũng thích thú trong việc tìm hiểu có phải nhiều người sẽ tuân thủ đối với chế độ thử nghiệm khi họ có tiếp xúc, và phải chăng họ sẽ chia xẻ các kết quả thử nghiệm tại nhà với ty sở y tế địa phương của họ.


Một câu hỏi lớn khác mà nhóm của chúng tôi đang nghiên cứu là: Làm sao so sánh các thử nghiệm kháng nguyên với các thử nghiệm PCR khi nói đến việc phát hiện Covid-19 trong người thử nghiệm dương tính nhưng không có các triệu chứng? Một nghiên cứu trên phạm vi toàn quốc riêng rẽ khác được gọi là Test Us at Home đang tạo ra dữ liệu quan trọng mà sẽ giúp chúng tôi trả lời câu hỏi này trong vài tháng tới.
Các thử nghiệm kháng nguyên nhanh là phương tiện được chào đón trong cuộc chiến đấu của xã hội chống lại đại dịch Covid-19. Khi được sử dụng đúng cách và trong sự kết hợp với các phương tiện khác như chích thuốc ngừa, đeo khẩu trang và vệ sinh tốt, thì những hành động này có thể giúp hạn chế sự lây lan của SARS-CoV-2 trong mùa lễ này.